İstanbul Atlas Üniversitesi, Türkiye’de ve dünyada bir ilki gerçekleştirerek 1. Ulusal Şarkı Çevirisi Kongresi’ni düzenledi. Şarkı çevirisinin tarihsel gelişiminden çeviride ortaya çıkan müzikal ve anlamsal zorluklara kadar pek çok farklı konu uzmanları tarafından değerlendirildi. Opera sanatçısı Prof. Dr. Şebnem Ünal, “Özellikle uluslararası alanda olan sanatçıların şan kadar dil de çalışmaları gerekiyor. Dünya bunu talep ediyor” dedi.
İstanbul Atlas Üniversitesi Vadi Kampüsü Ralph A. Defronzo Oditoryumu’nda düzenlenen 1’inci Ulusal Şarkı Çevirisi Kongresi, şarkı çevirisi alanında çalışan müzisyen ve akademisyenleri bir araya getirdi. 1’inci Ulusal Şarkı Çevirisi Kongresi Düzenleme ve Bilim Kurulu Başkanı, İstanbul Atlas Üniversitesi İngilizce Mütercim-Tercümanlık Bölümü Öğretim Üyesi ve Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) Asil Üyesi Müzisyen Alaz Pesen, “Şarkı Çevirisinde İlkler” başlıklı açılış konuşmasında şarkı çevirisinin gölgede kalan bir alan olduğunu belirtti. Pesen, şarkı çevirisinin çeviribilim araştırmalarında 2000’li yıllarda özellikle pop müzik alanında önem kazanmaya başladığını söyledi.
Bu alanda yapılan ilk çalışmalara değinen Pesen, kongrenin açılışını geçen dönem İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi’ni birincilikle bitiren öğrencisi Ömer Yılmaz’ın Filistinli çocuklar için çevirdiği şarkıyı seslendirerek ve hayatın her alanında kapsayıcılığın öneminin altını çizerek gerçekleştirdi. Pesen’e işaret dili tercümanı Serpil Sadak sahnede eşlik ederek şarkıyı eşzamanlı olarak Türk İşaret Diline çevirdi. Prof. Dr. Ayşe Ayçiçeği Dinn: “Şarkı çevirisi alanına önemli katkılar sunacak”
İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ayşe Ayçiçeği Dinn, açılış konuşmasında kongrenin düzenlenmesinde katkıları olan hocalara teşekkür etti. Üniversitenin akademik çalışmalarını ve sosyal sorumluluk faaliyetlerini çok önemli bulduğunu belirterek kongrenin beklenenden çok daha fazla ilgi gördüğünü söyledi. Kongrenin önümüzdeki yıllarda uluslararası katılımla da gerçekleşmesini temenni ettiğini, yapılan çalışmaların alana önemli katkılar sunacağını söyledi. Şirin Tufan: “Bilime çoğulcu bakmak gerekli”
İngilizce Mütercim-Tercümanlık Bölüm Başkanı öğretim üyesi Şirin Tufan da üniversite olarak sanat ve bilimi bir arada yürütmeye çalışarak bu tür etkinlikler düzenlemekten duydukları memnuniyeti dile getirdi. Disiplinler arası çalışmaların önemini vurgulayan Tufan, bilime çoğulcu bakmak gerektiğini, yoğun bir katılımla gerçekleşen kongrenin bu anlamda çok önemli katkılar sunacağını söyledi. Prof. Şebnem Ünal: “Orijinal dilde söylemek bir sorumluluk yüklüyor”
Açılış konuşmalarının ardından çağrılı konuşmacı İstanbul Üniversitesi Opera Bölümü Öğretim Üyesi ve Opera Sanatçısı Prof. Şebnem Ünal, “Opera Çevirisi” başlığıyla yaptığı konuşmasında operanın tiyatro ve müzik olmak üzere iki sanat dalı üzerinde yükseldiğini söyledi. Opera eserlerinde yapılan çevirilerde anlam kaymaları yaşandığını belirten Ünal, opera sanatçısının hem ana diline hem de eserin yazıldığı dile hakim olması gerektiğini vurguladı. Ünal, “Orijinal dilde söylemek ve anlamak artık bugün belki de opera solistlerine bir sorumluluk daha yüklüyor. Çünkü artık kendi dilinizin rahatlığına yaslanmak yok. İtalyanca, Fransızca, Almanca, Rusça operalar bile artık orijinal dilleriyle söyleniyor. Artık opera sanatçısının opera dillerine daha hakim olması gerekiyor. Eskiden güzel sesli olmak yeterliydi, bugün dillere çok sadık kalmak, hatta dillerin inceliklerine ve alt anlamlarını ortaya çıkaracak oyunculuk bilmesi lazım. Yoksa bir papağan gibi ezberlemek yetmiyor. Özellikle uluslararası alanda olan sanatçıların şan kadar dil de çalışmaları gerekiyor. Dünya bunu talep ediyor” dedi. Caz, müzikal tiyatro ve opera çevirisi tartışıldı
Alaz Pesen’in moderatörlüğünde gerçekleştirilen “Caz, Müzikal Tiyatro ve Opera Çevirisi” başlıklı oturumda akademisyen Seta Kürkçüoğlu, sunumlarıyla değerlendirmelerde bulundu. İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Şirin Tufan moderatörlüğünde gerçekleşen “Şarkı Çevirisi ve Edebiyat” başlıklı bir başka oturumda Elif Arslanoğlu ve akademisyen Arsun Uras’ın sunumlarında şarkı çevirisinin edebiyatla ilişkisine farklı açılardan yaklaşıldı. Onur konuğu Mehmet Teoman oldu
1’inci Ulusal Şarkı Çevirisi Kongresi, “Onur Konuğu Mehmet Teoman: Pop Müzik ve Şarkı Çevirisi Özel Video Gösterimi”nin ardından şarkı çevirmeni-sanatçılar Sanat Deliorman, Sitare Bilge ve Alaz Pesen’in Tadımlık Şarkı Çevirisi Dinletisi ile sona erdi.