Deprem bölgesi Malatya’da, Roma döneminde inşa edilen Doğanşehir Kalesi’nin tahrip olan surları, başlatılan incelemeler sonrası hazırlanan restorasyon projeleri ve uygulamalarla ayağa kaldırılacak.
Malatya’da, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde etkilenen kültür varlıklarının ayağa kaldırılması için çalışmalar sürüyor.
Depremlerde büyük yıkım yaşayan Doğanşehir ilçesinde, Roma döneminde inşa edilen şehir surlarının ve diğer yapıların mimari parçalarının bir araya getirilmesi çalışmalarına da devam ediliyor. Toparlanan eserler oluşturulması planlanan arkeopark alında bir araya getirilerek, ileriki aşamada taş, mimari malzeme ve elemanlar ile ilçedeki sur ve diğer tarihi eserlerin restorasyonunda kullanılması hedefleniyor.
Elazığ Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Harput İç Kale Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kültür Varlıkları Ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün görevlendirmesiyle Malatya’da depremlerde etkilenen kültür varlıklarının kaybolmaması, durum tespiti ve ayağa kaldırılması için çalışmaların aralıksız sürdüğünü söyledi.
Kent genelindeki çalışmalara ilişkin proje başvurusu yaptıklarını kaydeden Aytaç, Doğanşehir ilçesinde sürdürülen çalışmalarda ise bugüne kadar bilinen tarihi ve kültürel varlıkların dışında bilinmeyen yeni verilerin tespit edildiğini belirtti.
“Deprem yeni emareler ortaya çıkardı”
Çalışmalarda bilinenlerin ötesinde farklı dönemlere ait yeni verilerin elde edildiğini belirten Aytaç, ”Deprem sonrası Doğanşehir’deki tarihi surların etrafındaki yapılar yıkılınca surlar ortaya çıktı. Bölgedeki ilgili arkadaşlarımızın gayretli çalışmaları ile nitelikli taşlar bir araya toparlandı. Bunlarla ilgili olarak ta ilerde bir arkeopark park yapmayı planlıyoruz. Diğer taraftan Doğanşehir’in bilinenin ötesinde yazılı tarih öncesi dönemlerden günümüze, her döneme ait taşınır taşınmaz kültür varlıklarının olduğu konusunda yeni bilgiler, yeni verilerde elde ettik. Buradaki tarihi eserlerin gelecek nesillere aktarılması için birçok proje hazırlamayı düşünüyoruz. Deprem sonrası şimdiye kadar kayıp olduğunu düşündüğümüz eserimiz olmadı” dedi. Bölgenin hafızasını korumak adına Doğanşehir’de arkeopark projesini hayata geçirme fikrinin ortaya çıktığını ifade eden Aytaç, ”Doğanşehir’in doğası , tarım ve su alanları oldukça zengin. Tarihinin de zengin olduğu konusunda da ön bilgiler de zaten vardı. Özellikle surların Roma dönemine ait olması ve Selçuklular döneminde restore edilmesi, bunlara ait kitabileri bularak müzeye getirilmesi gibi çalışmaları tamamladık. Diğer taraftan depremde yıkılan bölümlerde daha önceki evlerde kullanılmış sur taşları ile nitelikli bazı taşların varlığını gördük ve bunları bir araya topladık. Her şeyi müzeye taşımak çok da mümkün olmadığı için bölgenin hafızasının yerinde korumak adına arkeopark oluşturmak için bir fikir oluştu. Bu işin bir boyutu. Diğer taraftan Doğanşehir kırsalında köprüler ve höyükler tespit ettik. Madencilik konusunda yeni veriler elde edildi. Bazı tarihi kaynaklara tekrar göz attığımız da Doğanşehir’de bir yüzey araştırması ihtiyacı ortaya çıktı. Yüzey araştırmasında elde edeceğimiz yeni verilerle Doğanşehir’in M.Ö. 5’nci bin yıldan günümüze kadar süreçte neler sahip olduğuna dair bir bilgi birikimi ve yayınlar, kitaplar ortaya çıkacaktır. Ayrıca deprem öncesi ve sonrası yapılarla ilgili projesi hazırladık. Burada arşiv bilgileri ile yeni durum ve elde edilecek yeni verilerle restorasyon yapılacak eserlere dair öneriler sunmayı hedefliyoruz. Depremden etkilenen yapıların ayağa kaldırılması biraz zaman alacaktır. Bizler, bölgede kendi üzerimize düşen kısımlarla ilgili yol haritamızı oluşturduk. Bununla ilgili adımları atmaya başladık. Nihai hedefimiz kültür varlıklarımızın mevcut durumlarını tespit etmek, yayınlara geçirmek, projelerinin yapılmasına katkı sağlamak ve restore ederek, turizme kazandırıp ilçenin ve şehrin ekonomisine katkı sağlamaktır. Doğanşehir Kültür varlıklarını Koruma Komisyonu kuran ve bölgedeki çalışmalarımıza her türlü desteği veren Kaymakam Mehmet Kılıç’a, komisyon başkanı Engin Erbatan ile ekibine çok teşekkür ediyorum. Özellikle sahadaki kültür varlıklarının tespiti ve belgelenmesi konusunda özveriyle çalışıyorlar. Biz de böylece proje yapma aşamasına kısa sürede gelmiş olduk“ diye konuştu.