Batı Karadeniz ve Akdeniz Bölgesinden 8 il ve 45 ilçenin yararlandığı Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma projesi adı altında 27 köye hizmet veren ve 4 bin 275 çiftçinin yararlandığı süt toplama merkezi, düzenlenen törenle açıldı. Proje çerçevesinde 4 milyon lira civarında malzeme alımı yapılarak üreticilerin hizmetine sunuldu.
Tarım ve Orman Bakanlığı Etüt ve Projeler Daire Başkanlığı tarafından Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu’nca (IFAD) karşılanan Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma Projesi çerçevesinde yapımı tamamlanan ve Kastamonu Köy Kalkınma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Birliği (Köy-Koop) tarafından uygulanan “Yeni Süt Toplama Merkezleri Yapımı ve Süt Toplama Merkezlerinin Modernizasyonu” projesi ile yapılan süt toplama merkezinin açılışı gerçekleştirildi. “Yıllık 330 bin ton süt üretimi var, bunu arttırmalıyız”
Kastamonu merkez Mescit köyünde yapılan açılış töreninde konuşan Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Etüt ve Projeler Daire Başkanı Dr. Ayniye Şule Özveren, “Buradan sayılamayacak kadar ülke ekonomisine katkı sağlayan ürünler bulunuyor. Buğday, arpa, çeltik, sarımsak, patates gibi sanayi ürünleri ve tıbbi ve aromatik bitkiler açısından oldukça önemli. Aslında burada yapacak çok işimiz var. Tarım ve tarıma dayalı sanayi işletmeleri içeresinde 68 adet süt ve süt ürünleri ön planda yer alıyor. Büyükbaş hayvancılık sektörü bu veriyle oldukça Kastamonu’da önemli görülüyor. Yılda 330 bin ton süt üretimi gerçekleştiriliyor. Süt üretiminin alt yapısının güçlendirilmesinin ve sütte soğuk zincir oluşturularak kalitenin ve gelirinin üreticilerimizin arttırılması amacıyla 27 köyümüzde bu tesisler tamamlanmış vaziyettedir. Bugünden itibaren açılışını yaparak üretime geçiyor. Bu tesisin toplum tutarı içerisinde Kırsal Dezavantajlar Kalkınma Projesinden sağlanan 1 milyon 893 bin 750 TL’lik bir hibe tutarımız var. Proje çerçevesinde köylerimize 3 adet 5 tonluk süt soğutma tankı, 3 adet 3 tonluk süt soğutma tankı, 3 adet 70 kilowatt’lık jeneratör, 13 adet 40 kilowatt’lık jeneratör, 9 adet baskül otomasyon, 8 adet ön alan tankı, 8 adet pompa, 1 adet süt analiz cihazı, 19 adet ph metre alımı gerçekleştirildi. Bunlar Köy-Koop’a teslim edilmiştir ve köylülerimizin hizmetine sunulmuştur. Projeden 4 bin 275 üreticimiz faydalanacak” dedi. “Milli servetimiz evsel atıkları, mutlaka evlerimizde ayırmamız gerekiyor”
Kastamonu Belediyesi olarak 3 yıldır ata tohumlarından dağıttıklarını söyleyen Belediye Başkanı Op. Dr. Rahmi Galip Vidinlioğlu ise, “İlk yıl 45 bin, ikinci yıl 60 bin ve bu yılda 100 bin fidan dağıttık. Mutlaka bunu sayıca arttırmalıyız. Pandemiden çıktık ama vaka sayılarımızda artış gözlemleniyor. Son dönemlerde girdi maliyetlerinin artmasıyla enerji fiyatlarındaki artış ile birlikte artık dünyadaki en önemli konunun gıda ve su olduğunu önümüzdeki süreçte hepimiz göreceğiz ve yaşayacağız. 1980’li yıllardan sonra şehirli hayat yaşantımızı birazcık revize etmemiz gerekecek. Köy olmadan üretim olmadan hiçbir şey olmuyor. Sütün buraya sağlıklı gelmesinin yolu hayvanında sağlıklı yemesinden geçiyor. Bu bizim içinde geçerli. Çünkü gıda sektörü çok önemli. Çöpün milli servet olduğunu ve bundan mutlaka faydalanmamız gerektiğini idrak etmemiz gerekiyor. Bizler evsel atıklarımızı ne yazık ki evimizde ayırt etmiyoruz, bu milli servetin mutlaka değerlendirilmesi lazım. KASMİB bünyesinde vahşi depolama yapıyoruz bizde, ama bunlar evde ayrışmış olsa bunları küçücük bir çukurun içerisinde üzerini toprakla kapatsak 15 gün sonra gübre olur. Zehirli atıklardan da kurtulmuş olacağız. Üretimi arttıracağız diye artık toprakta kabul etmiyor. Onun için önümüzdeki süreç tarımın çok önem kazandığı bir süreç olacak. Gıdanın ve suyun çok önem kazandığı bir süreç olacak. Bizim bunları bir bütün halinde mutlaka revize etmemiz gerekecek” diye konuştu. “Her iki ayda bir, bir Kastamonu nüfusu kadar hasta bakılıyor”
Her gün 5 bin 500 hastanın bakıldığını söyleyen Başkan Vidinlioğlu, “1 ay önce hastaneye gittiğimde Sayın Başhekimimize sorduğumda duyduğum rakam beni ürküttü. Devlet Hastanemizde günlük bakılan hasta sayısı 5 bin 500. İki ayda bir, bir Kastamonu nüfusuna yakın hastanın devlet hastanesinde bakılması demek. 15 yıl önce 1 yılda bakılan hastaya şimdi hastanemiz iki ayda bakıyor. Bu nereden çıktı demeden bunların sebeplerini araştıracağız. Bu yüzden yediğimiz içtiğimiz her şeye dikkat edeceğiz. Bu yüzden gıda kontrollerimizi çok sık yapıp ambalajlı ürünlerden özellikle biraz uzak kalmamız gerekecek. Sağlıklı üretim yapmamız gerekecek” şeklinde konuştu. “Kendir üretimini mutlaka Kastamonu’da arttırmalıyız”
Kastamonu’nun bilindiği üzere kendirin en önemli illerinden bir tanesi olduğunu hatırlatan Başkan Vidinlioğlu, “Havza Taşköprü bölgesi olduğu için bu yıl fabrika girişimine başladık, bu yıl ekilen kendir miktarı da 5 bin dönüm. İnşallah önümüzdeki süreçte kendirin de çok stratejik bir ürün olduğunu mutlaka anlatmamız lazım. Mutlaka sayıyı arttırmamız lazım. 50 bin çeşit ürünün ham maddesi olarak kullanılan kendirdir. Kendirin tozu aynı zamanda astım hastalarına çok iyi geliyor, medikal sektöründe kullanılabiliyor, ilaç üretimi yapılabiliyor, lifleri çok sağlam ve dayanıklı, uçağın kanatlarından tutunda arabanın kaportasına kadar birçok alanda kendir kullanılıyor. Kendirden preslenerek yapılan tuğlanın yaklaşık 700 dereceye kadar dayanıklı, 15 katlı bina yapıp altında bile kalsanız korkmayın çünkü çok hafif ve çok sağlam bir madde. Onun için kendir ile ilgili de mutlaka stratejimizi gözden geçirmemiz gerekiyor. Özellikle Kastamonu genelinde bunu yaymamız lazım” ifadelerini kullandı. “Süt desteği alan 6 bin çiftçimizden 4 bin 275 çiftçi projeden yararlanıyor”
Kastamonu Tarım ve Orman İl Müdürü Bekir Yücel Tanrıkulu da “İFAD projesiyle sayın başkanımızın gelişiyle bazı adımlar atılmıştır. İnşallah bundan sonra güzel işlere güzel açılışlara adımlarımızı atacağız. İFAD projesiyle Kastamonu’da hem süt toplama merkezlerinin açılışıyla ki Mescit köyüyle birlikte Taşköprü’de de yapacağımız açılışlar var şu anda. Bir de kapalı sulama sistemleri ve açık sulama sistemlerinin projesi var. Bu sene itibariyle bize gönderilen bütçe ile birlikte bu projelerimizi biz devreye aldık. Yeni süt toplama merkezleri ile birlikte süt toplama projesi moderatör projesi tamamlanmış oldu. Kapalı ve açık sulama sistemleri ile ilgili de şu anda inşaat süreçleri devam etmektedir. Bununla birlikte bu bölgede Mescit köyü ile birlikte 7 köy daha buraya sütünü getiriyor. Bu projeyle birlikte 4 bin 275 çiftçimizin bu projeden yararlanmasına olanak sağlamaktayız. Kastamonu’da süt desteği alan toplam 6 bin çiftçimiz var. Süt toplama merkezi neden önemlidir? Konusuna değinmek isterim. Tüketici kaliteli süt istiyor, fabrika kaliteli süt istiyor, bununla birlikte üretici de kaliteli süt satmak istiyor. Bu bir zincir. Kaliteli süt nedir? Diye soracak olursak dört tane kriter var. Birincisi sağlıklı hayvan ve sağlıklı salım koşulları, ikincisi dışarıdan bir katkı olmaması, üçüncüsü sütün içerisinden bir katkı alınmaması ve dördüncüsü sütün en kısa sürede alınıp buraya getiriliyor olması. Kaliteli süt tarifi budur. Peki, kaliteli süt olunca, yetiştiren çiftçimize nasıl bir katkı sağlıyor onu da ifade edeyim, bugün normalde, muhtarımız da ifade etti zaten, sağıp sıcak süt halinde sattığın zaman yaklaşık beş lira civarı bir para var. Buraya getirip burada soğutucuya alıp zaman ulusal süt konseyinin açıkladığı fiyat 7.5 lira, 20 kuruş da devletin desteği var. Arada 2.70 gibi çok büyük bir rakam var. İşte bu rakam çiftçimizin kaliteli süt satmasının sağladığı gelir açısından son derece önemli. Biz süt toplama merkezlerini bunun için önemsiyoruz. Süt veya süt hayvancılığı hayvancılığın sürdürülebilmesi açısından bu yüzden önemlidir. Yetiştiricilerimiz geçimlerini, bütün gelirini sattıkları sütlerden sağlamaktadır” dedi. “Toplamda 941 bin liralık yatırım yaptık”
Köy-Koop Başkanı Erol Akar da, “Bölgede yakın geçmişte faaliyete geçirdiğimiz Parmakla türbe bölgesi ile birlikte bölgenin ilimizde önemli bir süt havzası haline geleceğine inanıyoruz. Bölgede 30 civarında köy, yaklaşık beş yünün üzerinde hayvancılık işletmesi var. Parmaklı türbe bölgesini de sayarsak, tesislerden yararlanabilecek olan üretici adedi önemli sayılara ulaşmakta. Tesisimiz çok yeni faaliyete geçirilmiş olmasına rağmen günlük 3 ton civarında süt toplanmaktadır. Parmaklı türbe ile birlikte 11 tonu aşmıştır. Sabah akşam toplama yapılmakta olup kalite ile ilgili sorun çok önemli ölçüde aşılmıştır. Tesislerden halen 250 civarında üretici yararlanmakta olup bu sayı giderek artmaktadır. Süt fiyatı, ulusal süt konseyince belirlenmiş olan 7,50 TL olarak uygulanmaktadır. Alıcı firmamız tarafından nakliye aracı merkezimize gönderilerek sütün alımını sağlamakta ve Sakarya’da ki fabrikada işlenmektedir. Açılışını yaptığımız tesisimizin proje dahilindeki makine ve ekipmanın ihale bedeli 544 bin liradır, projeden verilen bakanlık desteği 327 bin liradır, birlik tarafından karşılanan öz kaynak ise 218 bin liradır. Bina yapımı ve çevre düzeni için birlik tarafından ödenen 399 bin lira olup, proje için harcanan toplam miktar 544 bin liradır. Bunlarla birlikte bölgeye toplamda 942 bin lira tutarında yatırım gerçekleşmiştir. İlimiz hayvancılığının daha da gelişmesi için önümüzde çok önemli fırsatlar olduğunu söyleyebiliriz” dedi. “Özellikle süt ve hayvancılık özellikle Kastamonu’muzun temel dinamiklerinden birisidir”
Kastamonu Milletvekili Metin Çelik ise yaptığı konuşmada, "Süt ve hayvancılık özellikle Kastamonu’muzun temel dinamiklerinden birisidir. Sulama konusunda biraz Avrupa’dan gelen, bu işi uygulamak için istişareler yapan heyet sulama projelerine sıcak bakmamaktadır. Kastamonu’da küçük sulama işlemleri bu çerçevede yapılabileceğini ifade ettim. Geçen ay Sayın Valimizin imzasıyla yapım işleminin teslimini gerçekleştirdiğimiz kapalı sulama projemizin yapımı hızla devam etmektedir” diye konuştu. “Özeleştiride bulunursak Allah vergisi coğrafyayı yeterince kullanamıyoruz”
Mevsimsel değişikliklere dikkati çeken Vali Avni Çakır ise, “Geçtiğimiz iki yılda gıda sektöründe yaşamış olduğumuz krizleri hepimiz yaşadık. Ülke olarak zenginiz bir anlam ifade etmedi, cebinizde paranız var ama alacak ham madde dünyada Allah’a şükür ülkemizde biz çok güçlü yaşamadık ama dünyanın sayılı gelişmiş toplumlarında da Amerika’da, İngiltere’de gördünüz, insanlar çılgınca marketlere hücum etti, benzer olaylar bizde de yaşandı. Dolayısıyla gelecekte tarıma, hayvancılığa kim sahipse dünyayı onlar yönetecek. Bunu artık herkes öğrenmeye başladı. Bizler söylüyoruz ama çiftçimizin, köylümüzün bunları kişiselleştirmesi ve anlamaları gerekiyor. Allah’a şükür ben bu yıl ciddi kıpırdanmalar görüyorum, ekilen arazilerimizde rakamlar artışlar oldu. Başta şahsım olmak üzere bunun yanı sıra özeleştiri yapıyoruz sahip olduğumuz bu Allah vergisi coğrafyayı yeterince kullanamıyoruz. Meralarımız bomboş, yaylalarımız bomboş, buraları hayvanlarla tekrar doldurmamız lazım. Kastamonu’yu özellikle eski şaşalı tarım ve hayvancılık günlerine döndürmemiz lazım” dedi.
Konuşmaların ardından Batı Karadeniz Bölgesine ait IFAD tanıtım sinevizyonu ve süt merkezleriyle ilgili uygulanan projelere ait sinevizyon gösterimi yapıldı. Yarışmalarda Türkiye 3. olan Merkez Ortaokulu ekibi, hak oyunları gösterisini sundu. Protokol tarafından Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma Projesinin ve Süt Toplama Merkezinin açılış kurdelesi kesildi. Ayrıca tesis gezilerek görevlilerden bilgiler alındı. Öte yandan, üreticilerin emeğinin kazanca dönüştürüldüğü Süt Toplama Merkezleri’nde her gün 2 bin 100 üreticiden yaklaşık 180 ton süt toplanarak işlenecek. Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma Projesi çerçevesinde verilen hibe desteğiyle yeniden yapımı ve modernizasyonu tamamlanan Süt Soğutma Tankları sayesinde süt toplama işi, artık Köy-Koop bünyesinde yapılacak ve çiğ süt olarak süt işleme tesislerine pazarlanacak.