İstanbul’dan 75 yıl sonra Kastamonu’da bulunan dede topraklarına dönen girişimci kadın, yurt dışında gördüğü bahçelerdeki lavantayı 45 dönüm araziye dikti. Girişimci kadın, yetiştireceği lavantaları hem yurt dışına ihraç edecek hem de Kastamonu’da turizme katkı sağlayacak.
İstanbul’da yaşayan 75 yaşındaki Lale Güney, yıllar önce yurt dışına gitti. O dönemde İngiltere, Fransa ve Kanada gibi ülkelerde lavantaya karşı insanların ilgisini gören Lale Güney, kendisi de lavanta yetiştirmek için Kastamonu’daki dede topraklarına dönme kararı aldı. Lavanta bitkisiyle ilgili inceleme ve araştırmalar yapan Lale Güney, dedesinden kalan toprakları lavantayla değerlendirdi. Lavanta yetiştiriciliği için Kastamonu Üniversitesi Turizm Fakültesinde görev yapan Dr. Öğretim Üyesi Aydoğan Aydoğdu ile iletişime geçen Lale, Kastamonu Üniversitesi’nden aldığı danışmanlık desteğiyle 75 yıl sonra dönüş yaptığı memleketinde ilk etapta 45 dekarlık alana lavanta dikti. Lavantanın su istemeyen ve kolay yetişen bir bitki olduğu için tercih ettiğini söyleyen Lale Güney, ihracat planı yaptığını ve projesinin Kastamonu’nun kalkınmasına da büyük katkı sağlayacağını söyledi. Yıllar sonra dede toprağına dönüş yaptığından ötürü büyük mutluluk duyduğunu ifade eden Güney, diktiği lavantaları da dedesine armağan ettiğini kaydetti. “75 yıl sonra yeniden dede topraklarına dönüyorum”
45 dekarlık alana lavanta diktiğini söyleyen Lale Güney, “Benim doğum yerim İstanbul, fakat dedem Kastamonuluydu. Biz, ara sıra dedeme ziyarete gelirdik. 10 gün, 15 gün durur İstanbul’a dönerdik. 75 yıl sonra dede topraklarına dönüyorum. Dedelerim yıllarca bu topraklarda yaşamışlar. Bizler de ’bu topraklara ne yapalım’ diye düşündük. Sonra benim aklıma lavanta dikmek geldi. Lavanta mı dikelim, başka bir şey için mi kullanalım diye düşündük. Ama sonra biz lavanta hakkında çok bilgi edinmeye başladık. Haberlerde Kastamonu Üniversitesi Turizm Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Aydoğan Aydoğdu hocamızı gördük. Her gelişimde sıcak bir ilgiyle karşılandım. Çok mutluyum çok sevinçliyim, lavantalarımızı dikiyoruz” dedi. “Yurt dışında lavanta bahçelerini gördüm ve bundan etkilendim”
Hem Kastamonu için hem de kendileri için güzel bir projeye imza attıklarını ifade eden Güney, “Lavanta, Kastamonu’yu tanıtacak. Burası 54 yıl önce boş olarak duruyordu. Daha sonra burada köylü bir vatandaşımız toprağı ekip, biçmeye başladı. Biz de dedik ki kalkınsın, buna ses çıkarmadık. Bu seneye kadar ekip biçti, buraları şimdi ben devraldım. Ben yurtdışına gittiğim vakit lavanta bahçelerine gittim ve oradaki turizmin nasıl para kazandığını gördüm. Lavanta bahçelerinin güzelliğini gördüm, lavantadan çok çeşitli her şeyi yapıldığı için çok hoşuma gitti. Lavanta 20 sene dayanan bir çalı, su istemez. Bu şekilde düşününce bize en güzeli lavanta geldi. Bir de hanımlar olunca lavanta ve kokusu hoşumuza gidiyor. Fransa, İngiltere hep böyle şeyler alırlar. Belki ihracat olabilir diye düşündüm. Kardeşlerim yurt dışında yaşıyorlar, onlarla bir temas kurup buradan sevkiyat olabilir diye düşünüyorum. Devlet de destek verirse daha iyi sonuçlar alacağımızı düşünüyorum. Kanada’da tanıdıklarım var, Amerika belki olabilir. Dedelerim bu topraklarda ekip biçmişler ve bir kısmımız Kanada’ya bir kısmımız Amerika’ya kadar gitmişler, o yüzden dedelerime bir hediye bu” diye konuştu. “Kastamonu köyleri lavanta kokacak, Kastamonu kırsalları lavanta turizmi ile kalkınacak”
Kastamonu’nun köylerinin lavanta kokacağını ve Kastamonu’nun da özellikle kırsal bölgelerinin lavanta turizmi ile kalkınacağını belirten Kastamonu Üniversitesi Turizm Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Aydoğan Aydoğdu ise, “2020 yılının Nisan ayında ‘Kastamonu köyleri lavanta kokacak, Kastamonu kırsalları lavanta turizmiyle lalkınacak’ ilkesiyle bir proje başlattık. Bu projemiz çok büyük bir ilgi duydu ve Kastamonu’da birçok çiftçimiz lavanta dikmeye başladı. Geçtiğimiz yaz Lale Güney beni telefonla arayarak baba yadigarı, dede yadigarı tarlalarında lavanta yetiştiriciliği yapmak istediğini söyledi. Bu konuda yardımcı olup olamayacağımı sordu. Ben de memnuniyetle yardımcı olabileceğimi söyledim. Nihayetinde gördüğünüz gibi buradayız, hemen arkamda görmüş olduğunuz tarla 15 dekarlık, hemen karşımızda 25 dönümlük bir başka arazimiz daha var. Köy içinde 5 dönüm olmak üzere toplamda 45 dönüm arazimizi inşallah lavanta ile buluşturacağız. Kastamonu köyleri lavanta kokacak, Kastamonu kırsalı lavanta turizmi ile kalkınacak ilkemiz adım adım amacına ulaşacak. Buradaki temel hedefimiz biz lavanta kümesi oluşturarak lavanta tercihli bir turistlik ortamı oluşturmak. Bunda da bugüne kadar sanıyorum oldukça iyi gidiyoruz ve bundan sonra da inşallah daha da iyi olacağız. 2020 yılında başladık 2021’de devam ettik. Bu yılda birçok örneğin Kastamonu merkezde, Taşköprü’de, İhsangazi’de, Küre’de, Seydiler’de Kastamonu’nun hemen hemen her ilçesinde ulaşmaya başladık. Büyük ihtimalle Kastamonu’nun Daday ilçesindeki Yumurtacı Göleti havzası, yine Kastamonu Merkez Akçakase köyündeki Karaçomak Barajı havzasında bir kümelenme hedefliyoruz” şeklinde konuştu.