Samsun'da faaliyet gösteren Gelemen Sülün Üretme İstasyonu'nda her yıl binlerce nesli tehlikede olan sülün üretimi yapılıyor. İstasyonun kurulduğu 1969 yılında 9 sülünle başlayan süreçte bugüne kadar 340 bin 441 sülün üretilerek doğaya salındı.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yerli kuşlardan olan ve nesli hızla azalan sülünü üreterek doğaya salmak ve doğada desteklenmesini yapmak amacıyla Sülün Üretme İstasyonları kuruldu. Bunlardan birisi olan Samsun Gelemen Sülün Üretme İstasyonu 1969 yılında Samsun'da yakalanan 9 adet sülün ile Amasya Bölge Müdürlüğü bünyesinde faaliyetlerine başladı. Tekkeköy ilçesinde Samsun-Ordu karayolu üzerinde şehir merkezine 20 kilometre mesafede ve 1.1 hektar alanı kapsayan alanda bugün itibariyle yıllık 14 bin adet sülün üretim kapasitesi bulunuyor.
Samsun Gelemen Sülün Üretme İstasyonu'nda kurulduğu günden bu yana 340 bin 441 adet sülün üretilerek doğaya yerleştirildi. 2003 yılından itibaren Samsun'da Bafra ilçesi Kızılırmak Yaban Hayatı Geliştirme Sahası(YHGS), Gölardı YHGS, Bafra ilçesi Kayabaş mevkii, Çetinkaya YHYS, Akteke YHYS'larına toplamda 64 bin 206 adet sülün yerleştirildi 2022 yılında ise 14 bin adet sülün üretilerek Giresun, Ordu, Kastamonu, Karabük, Trabzon, Rize, Artvin, Zonguldak, Batman, Diyarbakır, Bingöl, Adıyaman, Şanlıurfa, Mardin ve Samsun illerinde temmuz ve ağustos aylarında doğaya yerleştirildi
Sülünlerin doğaya bırakıldığı şehirler
Çalışmalar hakkında bilgi veren Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Samsun Şube Müdürü Mevlüt Özyanık, "İnsanoğlu var olduğu günden beri doğaya müdahale ederek onun çehresini değiştirmesine neden olmuştur. Bilinen sebepler olan nüfus artması, sanayileşme, hızlı kentleşme, doğal afetler, düzensiz ve aşırı avlanma, tabii kaynakların tahribini hızlandırmış birçok yabani hayvan türünün yok olmasına ya da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına sebep olmuştur. Bakanlığımız yerli kuşlarımızdan olan ve nesli hızla azalan sülünü üreterek doğaya salmak ve doğada desteklenmesini yapmak amacıyla Kara Avcılığı Kanunu ve Milli Parklar Kanunu hükümleri çerçevesinde Sülün Üretme İstasyonları kurmuş olup bunlardan birisi de Samsun Gelemen Sülün Üretme İstasyonu'dur. Sülün Üretme İstasyonumuz 'İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı' çerçevesinde 1969 yılında Samsun'da yakalanan 9 adet sülün ile kurulmuş olup, üretim istasyonumuzda kurulduğu günden bu yana 340 bin 441 adet sülün üretilerek doğaya yerleştirilmiştir. 2022 yılında 14 bin adet sülün üretilerek Giresun, Ordu, Kastamonu, Karabük, Trabzon, Rize, Artvin, Zonguldak, Batman, Diyarbakır, Bingöl, Adıyaman, Şanlıurfa, Mardin ve Samsun illerinde doğaya yerleştirilmiştir" dedi.
Sülünlerin özellikleri
Erkekleri çok renkli uzun kuyruklu süslü bir kuş olan sülünlerin, baş ve boyun bölgesi koyu yeşil, madeni lacivert parıltılıdır. Dişileri kül rengi, açık veya koyu kahverengi gri tonlarda açık ve koyu konsantre renklerle dikkat çeken sülünler kanatları küçük olmasına rağmen hızlı uçuyor fakat uzun mesafe kat edemiyor. Dünyada en yaygın olarak bulunan sülün türleri halkalı ve Kafkas sülünüdür. Kafkas sülünleri Türkiye'nin yerli kuşları arasında bulunuyor. Doğu Karadeniz ve Marmara Bölgelerinde tarlaların ormanla karıştığı yerlerdeki kısa boylu bitkilerin dibi ve buradaki sulak alanlar, açık araziler ağaçlık araziler, ağaçlık ve fundalıklar ve orman kenarlarında yaşayan sülünler doğadaki başlıca yiyecekleri arasında tahıllar, bitki tohumları, meyveler ve yeşil filizler bulunuyor. Bunların yanı sıra sülünler eklem bacaklı böcekler ile bunların larvaları, karıncalar, çekirgeler, örümcekler, sinekler, salyangozlar ve solucanlarla da besleniyor. Sülünlerin üreme dönemi mart ayında hayvanın güneşli gün sayısının artmasıyla başlar ve haziran ayının sonuna kadar devam ediyor. Yeşilimsi griden yeşil zeytin rengine çalan ortalama 35 gram ağırlığında yumurta üreten sülünler normal şartlarda kuluçka süreleri 24 günü buluyor. Çıkan civcivler, gerekli sıcaklık ve ışık ve havalandırma ortamının sağlandığı büyütme kafeslerine alınıyor. Uygun büyüklüğe ulaşan civcivler doğaya salınma döneminde gelene kadar yaşlarına uygun yemlerle beslenerek büyütülüyor. Doğaya salınma zamanı gelen sülünler, doğaya uyum ve adaptasyonunu ve kanat gelişimini tamamlaması için doğal yaşam ortamlarına benzer voliyerlerde 2 hafta geçirdikten sonra ve 8-10 haftalık yaşta doğaya yerleştirmeleri yapılıyor.