Ankara
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığının, Manhattan Savcılığıyla yürüttüğü çalışmayla aralık ayının başında Steinhardt'ın evine operasyon yapılmış ve 11 ülkeden çalınan 70 milyon dolar değerinde 180 kültür varlığına el konulmuştu. Koleksiyonda geyik tipi riton, altından elbise aparatları, ana tanrıça idolü, dağ keçisi figürini, kuş idolleri ve Kilia idolünün aralarında yer aldığı Anadolu kökenli 14 eser de bulunuyordu.
Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye Cumhuriyeti kültürel mirası açısından büyük önem arz eden bu eserlerin iadesi için 2 yıllık özenli bir çalışma yürüttüklerini söyledi.
Çok emek ve zaman harcadıklarını vurgulayan Boz, ele geçirilen eserleri dört gözle beklediklerini belirtti. Boz, "Bunlar öncelikle New York Başkonsolosluğumuza teslim edilecek. Oradan Türkiye'ye getirilecek. Umuyoruz ki Sayın Bakanımızın himayesinde bir açılışla halkımıza eserlerimizi arz edeceğiz." dedi.
Daire Başkanı Zeynep Boz, eserlerin Başkonsolosluğa ocak ayının ilk yarısında teslim edilmesinin öngörüldüğünü, anavatanına döndürülen bu kültür varlıklarının, İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmesinin planladığını söyledi.
"Hiçbir ahlaki ve hukuki sınır tanımadan toplanmış"
Dünyaca bilinen bir koleksiyoncu olan Michael Steinhardt'ın, bu eserleri nereden geldiğini, nasıl elde edildiğini, yasa dışı olup olmadığını araştırmadan topladığına dikkati çeken Boz, "Savcının kendi açıklamasından alıntılamak gerekirse 'bitmek bilmez bir iştahla, hiçbir ahlaki veya hukuki sınır tanımadan toplanmış" bir koleksiyon bu." dedi.
Zeynep Boz, Steinhardt'ın, Manisa Kulaksızlar'dan çıkarılan "Yıldız Avcısı" adıyla bilinen Kilia idolünü, 2017'de Christie's Müzayedesi'nde açık artırmaya koymak istediğini belirterek, bundan haberdar olur olmaz eserin iadesi için girişimde bulunduklarını aktardı.
Boz, ancak ne müzayede evinin ne de Michael Steinhardt'ın eseri iade etmeye razı olduğunu, bunun üzerine dava açma yoluna gittiklerini anlattı.
Dava sırasında Türkiye'nin son derece önemli deliller ortaya koyduğunu dile getiren Boz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Eserin nereden çıkarıldığı aslında son derece net. Anadolu dışında başka hiçbir yerde kazılar bulunamıyor. Ancak yargıçların, 'Michael Steinhardt, bu eseri Metropolitan Müzesi'nde sergilemiş, o esnada Türkiye bunu niye fark etmedi, şimdi fark ediyor' gibi bir suçlaması oldu."
"Yıldız Avcısı" adıyla bilinen Kilia idolünü müzayede kataloğunda görür görmez iade için girişimde bulunduklarını, ancak mahkemenin Steinhardt lehine karar verdiğini belirten Daire Başkanı Zeynep Boz, "Amerikan mahkemesinin eseri Steinhardt'a vermesi kararını da temyize götürdük. Umuyoruz ki bu sefer adalet, Türkiye açısından yerini bulacak. Bu eserin de dönüşünü hep beraber kutlayacağız." dedi.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, Amerika'dan getirilecek 14 parça eserin içinde bir başka Kilia idolü de bulunduğuna işaret ederek, "Aynı ebatta değil, ancak aynı kültürü sergilemesi açısından bizim için çok önemli." şeklinde konuştu.