Avrupa Birliği Başkanlığı’nın Ulusal Otoritesi olduğu Bulgaristan-Türkiye ve Karadeniz Havzası Sınır Ötesi İşbirliği Programlarına bir yenisi eklendi. Türkiye, Sınır Ötesi İşbirliği Programları 2021-2027 dönemi kapsamında Avrupa Birliği’nin en yüksek bütçeli programlarından olan ’Interreg NEXT Akdeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı’na ilk kez dahil oluyor.
281,4 milyon avro bütçeye sahip Interreg NEXT Akdeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı kapsamında 2021-2027 döneminde açılan ilk çağrıdan, Türkiye’den Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yer alan 21 il yararlanabilecek. Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Aydın, Denizli, Muğla, Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Antalya, Isparta, Burdur, Adana, Mersin, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye programdan yararlanacak 21 il olarak ön plana çıkıyor. Programa; söz konusu illerde bulunan ve çağrı rehberinde belirtilen şartları sağlayan kamu idareleri, belediyeler, sektör kuruluşları, üniversiteler, araştırma merkezleri ve benzeri kurumlar ve kar amacı güden kuruluşlar dahil olmak üzere dernek, vakıf, birlik, sivil toplum kuruluşları, KOBİ’ler ve benzeri özel kurumlar ile uluslararası kuruluşlar başvurabilecek.
Programa; Türkiye’nin yanı sıra Fransa, Yunanistan, İtalya, Malta, Portekiz, İspanya, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Cezayir, Mısır, İsrail, Filistin, Ürdün, Lübnan ve Tunus katılım sağlayacak. Bu ülkelerin program alanına dahil olan bölgelerinde yer alan kurum ve kuruluşlarla proje ortaklığı geliştirilmesi bekleniyor. Programın ortaklık ilkesi kapsamında geliştirilecek olan projelerde en az 3 ülkenin yer alması ve söz konusu ortaklıkların en az bir AB üyesi ülke ve en az bir AB üyesi olmayan ülke içermesi gerekiyor.
Öte yandan bir projede aynı ülkeden en fazla 2 kurum yer alabilecekken, Avrupa Birliği’nin eş finansmanı ile hayata geçirilen Program kapsamında katılımcı kurumların yüzde 11 eş finansman katkısı eklemesi gerekiyor. Bu çerçevede Türkiye’den katılım sağlayan kurumların eş-finansman katkısı ulusal bütçeden karşılanacak. Program öncelikleri KOBİ’leri ve gençleri de hedefliyor
Interreg NEXT Akdeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı kapsamında KOBİ’leri ve gençleri hedefleyen proje ortaklarının dikkat etmesi gereken öncelikler ise şu şekilde sıralandı:
“İlk öncelik olarak; araştırma ve inovasyon kapasitelerinin geliştirilip artırılması, KOBİ’lerin sürdürülebilir büyümesinin ve rekabetçiliğinin artırılması, KOBİ’lerde istihdam oluşturulması. İkinci öncelik olarak; enerji verimliliğinin teşvik edilmesi ve sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyumun ve afet riski önleme ve dirençliliğin desteklenmesi, suya erişimin ve sürdürülebilir su yönetiminin desteklenmesi ve döngüsel bir ekonomiye geçişin desteklenmesi ve benzeri gibi alt başlıklar. Üçüncü öncelik olarak ise sağlık hizmetlerine eşit erişimin sağlanması ve birinci basamak bakım dahil olmak üzere sağlık sistemlerinin dirençliliğinin pekiştirilmesi ve kurumsaldan aile ve topluluk bazlı bakıma geçişin teşvik edilmesi.”
Ayrıca program çerçevesinde temalarda geliştirilecek projeler için maksimum toplam bütçe 3 milyon avro, söz konusu temalarda geliştirilen ancak gençleri de içeren projelere ayrılacak maksimum bütçe ise 1 milyon 200 bin avro olarak belirlendi.
Uluslar ötesi paylaşımlar, aşağıdan yukarıya ve katılımcı yaklaşımlar yoluyla yerel düzeyde ortak menfaat konularının ele alınmasını göz önünde bulundurarak yerel yönetişim modellerinin ve süreçlerinin desteklenmesi hedefi ise proje gelişimindeki son öncelik olarak ön plana çıkıyor. Söz konusu öncelik için geliştirilecek maksimum toplam bütçe ise 1,5 milyon avro olarak belirlendi.
Çağrının son başvuru tarihi 28 Mart 2024 olarak belirlenirken, çağrı ile ilgilenen kurum ve kuruluşlara yönelik çeşitli proje hazırlama eğitimleri, bilgilendirme toplantıları ve ortaklık forumu düzenlenmesi öngörülüyor. Geliştirilecek projelerin ise 24 ile 36 ay sürmesi bekleniyor. 2021-2027 dönemi kapsamında 2024, 2025, 2026 tarihlerinde üç ayrı çağrıya daha çıkılacak.