Alanya Kalesinin asırlık surlarıyla çevrili evler kendisine has özellikleriyle yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline gelirken, mahalle sakinleri manzarasıyla kendisine hayran bıraktıran tarihi yapılarla iç içe yaşıyor.
Milattan önce 4. yüzyıldan beri yaşamın sürdüğü Alanya Kalesi’nin surlarıyla çevrili Tophane Mahallesi’nin kendine has mimari özellikleri taşıyan evleri görenleri cezp ediyor. Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ev sahipliği yapan kalenin surları içerisinde kalan yerleşim yeri yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Birinci derece arkeolojik, doğal, tarihi ve kentsel sit alanı olan Alanya Kalesi, 1999 yılında Koruma Amaçlı İmar Planı’nın yürürlüğe girmesiyle koruma altına alındı. En görkemli dönemini Selçuklular zamanında yaşayan Alanya Kalesi yaklaşık 6,5 kilometre uzunluğa sahip surlarla çevriliyor. Evlerin restore edilmesiyle mahallede yaşayan sayısının artacağı düşünülüyor
Tophane Mahallesinde geleneksel sivil mimari ile yapılan evlerden halen yaşamın olduğunu vurgulayan Alanya Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Nimet Hacıkura, bu evlerin farklı mimari özelliklere sahip olduğunu söyledi. Evler hakkında bilgiler veren Hacıkura, “Hem Alanya Belediyesi olarak hem de özel girişimlerle bu evler restore edilerek içerisinde halen yaşam devam ediyor. Yaklaşık 500 kişi yaşıyor. Evlerin restore edilmesiyle bu sayı artacaktır. Tophane Mahallesi’ndeki evler eğimli araziye konumlandırıldığı için manzara yönünde cephelendirilmiştir. Eğime göre bazı evler 2 bazı evler 3 katlıdır. Alanya evlerinin en tipik özelliği ise zemin katlar moloz taş duvar ile üst katlarda manzara yönüne bakan taraf ahşap bağdadi, arka cepheye bakan kısmı ise zemin kattan gelen moloz taş duvarın devam etmesi şeklindedir. Bu çatıya geldiğinde ise bu iki farklı yapım tekniği çatıda da görülür. Manzaraya bakan ahşap bağdadi kısmın üstü alaturka kiremitli çatı iken moloz taş üstü toprak dam olarak bırakılmıştır. Alanya Kalesindeki en önemli problemlerden birisi de su sıkıntısıdır. Bu nedenle her evin kendi sarnıcı vardır. Alanya kalesi genelinde 400’e yakın sarnıç varken her evin kendi sarnıcı da vardır. Bu evler inşa edilirken de çatısından yağmur suyunun sarnıca aktarıldığı bir su toplama sistemi de yapılmıştır” dedi.