UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan geçmişten günümüze kadar “binbir kiliseli kent”, “40 kapılı kent” ve “medeniyetler beşiği” olarak anılan Ani Ören Yeri'nin gizemli yüzü 'güvercinlikler', görenleri kendine hayran bırakıyor.
Asırlar öncesinde yüksek kayalıklarda, haberleşme amacıyla kullanılan güvercinler için yapılan ve adeta tarihe meydan okuyarak günümüze kadar gelen 680 güvercinlik, Ani Ören Yeri'nin bilinmeyen yönlerini gözler önüne seriyor. Ani Ören Yeri'nin arka kısmında bulunan Bostanlar Deresi'nde kayalıklar içerisinde oyularak yapılmış yerleşim yerleri ise dikkatleri çekiyor.
“Ani'nin bir ötesi var”
Ani'nin bir ötesinin olduğunu ifade eden Kültürel Miras Uzmanı ve Tarihçi Faruk Torunoğlu, “2016 yılında Dünya Miras Listesi'ne giren Ani'nin ötesindeyiz. Ani'yi buraya gelen bütün ziyaretçiler aslında görünenden ibaret bilse de Ani'nin bir de ötesi var. Bu ötesini biz Nikolai Marr'ın yaptığı çalışmalardan ve daha sonra Roberto Bixio'nun bunlarla ilgili derlemelerinden biliyoruz. Ani'nin ötesinde bin 500'den fazla mağaranın olduğunu bilmekteyiz” dedi.
“Ani bir dünyadır ama dünya bir Ani değildir”
Ani'de bulunan güvercinliklerin haberleşmede kullanıldığına dikkat çeken Torunoğlu, “Ani'de bulunan 21 güvercinlik mağaradan birisindeyiz. Burada 680 tüfe oyulmuş güvercin yuvası bulunmakta. Bu alanın kullanış sebebini ise biz genellikle haberleşme için olduğunu düşünmekteyiz. Ani'nin ötesiyle ilgili bunları söylesek de Nikolai Marr'ın Ani ile ilgili muhteşem sözü, Ani'yi tasvir eden en iyi sözdür. Ani bir dünyadır ama dünya bir Ani değildir” diye konuştu.
Öte yandan Ani'nin arkasında yer alan ve yanardağların püskürttüğü kül, kum ve lav parçacıklarından oluşan; çoğunlukla açık renkli, hafif gözenekli bir tür çökelti taşı olan tüfün oluşturduğu kayalıkların içine oyulmuş 'güvercinlikler', günümüze kadar aynı güzelliğini koruyor.
Bostanlar Deresi'ndeki, 200 metre yükseklikte bulunan, 40 derece eğimli bir yamaç tırmanılarak ulaşılan 'güvercinlikler', Ani'nin yer altı mağaralarına dikkatleri çekiyor.