Bu yıl Adana’da etkili olan don olayı patates fiyatının yükselmesine neden oldu. Mart ayının ortalarında Adana’da yaşanan don erkenci patates üretimini vurdu. Yaklaşık 30 bin tonluk kaybı arzda sıkışıklığa neden oldu. Buna bir de talep artışı eklenince başta İstanbul olmak üzere mega şehirlerde patatesin fiyatı 15 liraya kadar çıktı. Türkiye’de günlük yaklaşık 7 bin ton patates tüketildiğini vurgulayan sektör temsilcileri, patates fiyatının yüksek olmasında artan nakliye bedelinin yanı sıra girdi maliyetlerinin de etkili olduğunu belirtiyorlar. Adana’dan sonra yazlık ürünlerin İzmir’in Ödemiş ilçesinde, Bursa’nın İnegöl ve Yenişehir ilçelerinde çıktığını aktaran Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar, “Adana’daki don nedeniyle yaşanan kayıp söz konusu bölgelerde erken söküme neden oldu. Arz, talebi karşılayamadı ve fiyatlar yükseldi. Adana’daki kaybın yaklaşık 30 bin ton civarında olduğu tahmin ediliyor” dedi.
“Maliyetler zaten 3 kat arttı”
Diğer yandan her türlü girdilerin artışından kaynaklı patates fiyatını yaklaşık 3 lira olarak yansıdığını kaydeden Kenar, “Bugün Adana’dan patatesi İstanbul’a nakliyesi 2 lira maliyetini geçiyor. Geçen gün İstanbul’a 25 tonluk kamyonun sadece lojistik maliyeti 59 bin lira tuttu. Bu da ürünün maliyetine sadece 2 lira kira bindiriyor” diye konuştu. Şu an patates fiyatının yüksek olmadığını vurgulayan Kenar, “Bu şartlarda olması gereken fiyatlarda bulunuyor. Maliyetler zaten 3 kat arttı, nakliye maliyeti de arttı. Patates fiyatının yüksek gözüküyor olmasının nedeni geçtiğimiz yıllarda hep ucuz tüketilmesinden kaynaklanıyor. Fiyatının şu an yüksek olması dikkat çekiyor” ifadelerini kullandı.
Niğde’de söküm 10 gün erken başladı
Şu an patates ihracatının yapılmadığını ve Türkiye’de bu yıl toplam üretimin yaklaşık 5 milyon ton civarında olması beklendiğini bildiren Kenar, Niğde’de yazlık patatesin normalde 15 ile 20 Temmuz tarihlerinde yapıldığını, ancak bu yıl 10 gün erken sökümünün başladığını aktararak, "Ağustos’un 15’inden sonra Türkiye genelinde kışlık patatesin çıkmasıyla fiyatlardaki bugünkü ateşin olmayacak. Yazlık patateste birkaç bölgeden sökümün başlamasıyla fiyatlar düşecek” bilgisini verdi.
Nevşehir’de tarlada 7 lira
Bölgelerinde yazlık sökümlerin başladığını ve kışlık sökümlerin de 1 ay sonra başlayacağını bildiren Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Mahmut Çalışkaner, arzda bir problemin olmadığını, talepte bir fazlalığın olduğunu söyledi. Yazlık sökümlerin direkt sevk edildiğini belirten Çalışkaner, “Ekimler gayet iyi ve tarlada sökümler yapılıyor. Tarlada yazlık söküm ürünün kilosu 6 ila 7 liradan satılıyor” dedi.
“4-5 liraya satılacak ürün bulmak artık mümkün değil”
Patates hasadında henüz istenilen boyuta gelinemediğine dikkat çeken Türkiye Halciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Sedat Recep Toktürk, yüksek talebin de söz konusu olduğunu vurguladı. Artık 4-5 liraya satılacak bir ürünün üretiminin mümkün olmadığı gerçeğinin kabul edilmesi gerektiğini belirten Toktürk, “Şu an patates 5-6 liraya satılıyor olursa, bu şu demektir ki bu daha sonra bu ürün 20 liraya satılacak anlamına gelir. Çünkü bu fi yatlara hiçbir üreticinin ürün yetiştirmesi mevcut maliyetleri karşılayacak boyutta olamaz. Türkiye’nin en büyük problemi bu. Yani ucuz ürün derken, pahalı ürüne de bir şekilde fırsat tanımış olacağız. Sonuç olarak patateste üretim maliyetleri ve arzın beklenen miktarda olmaması fi yatların ister istemez nispeten yukarlarda seyretmesine neden oluyor” dedi.