Trabzon’un Çarşıbaşı ilçesinde tezgahlarda dokunan asırlık Karadeniz keşanı, 25 yıllık işletmeci Sabit Bostancı tarafından Ankara’da düzenlenen Trabzon Günleri’ne getirilerek tezgahlara dizildi.
Karadeniz Bölgesi’nde yüzyıllardır sarı, kırmızı, siyah ve beyaz ipliklerle üretilen keşan, Trabzon’un Çarşıbaşı ilçesinde tezgahlarda dokunuyor, işletmeler üzerinden vatandaşlara satılıyor. O işletmelerden birisinin sahibi olan Sabit Bostancı, Karadeniz keşanını Başkent Millet Bahçesi Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) düzenlenen Trabzon Tanıtım Günleri Fuarı’na getirdi. Fuar alanında bulunan tezgahıyla hem satış yapan hem de keşanı tanıtan Bostancı, keşanın tarihinin Evliya Çelebi döneminde başladığını, Çelebi’nin Seyahatnamesinde görülebileceğini söyledi. Bostancı, keşanı Trabzon’dan dağıttıklarını belirterek, “Bunun en meşhur olduğu yer yine Trabzon. Trabzon’dan dağıtıyoruz. Bunu etkisi altına alan Rize, Giresun, Ordu. Son dönemlerde Kastamonu, Safranbolu, Amasra. Karadeniz sahillerine doğru daha da yaygınlaştırıyoruz” dedi. “Trabzon Çarşıbaşı dokumanın en yaygın olduğu ilçemiz”
Karadeniz keşanının yapım aşamasını anlatan işletmeci Bostancı, ipliklerin önce boyandığını, elde çözgüler hazırlandıktan sonra tezgahlara takıldığını anlattı. Bostancı, keşanın tezgahta dokunmasının ardından işletmelere geldiğini aktararak, “Metraj olarak dokunuyor, fular olarak dokuyorlar santim santim. İşletmemize geldikten sonra biz bu ürünleri kesiyoruz. Fular, masa örtüsü olarak kesiyoruz. Taç yapıyoruz. Bunları kestikten sonra makinelerimizde dikişlerini, overloklarını çektikten sonra köydeki ev hanımlarına veriyoruz. Ev hanımları bunları evlerde ninelerimiz, ablalarımız bunları evlerde dokuyorlar. Dokudukları zaman bize getiriyorlar biz de bölgeye tanıtım günleri için fuarlara gidiyoruz. Bölgedeki yerlere ürün veriyoruz” diye konuştu. “Müslüman kadınlarla Hristiyan kadınları ayırmak için yapılmış bir dokuma”
Bostancı, keşanın Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde anlatıldığını, Müslüman kadınlar ile Hristiyan kadınları ayırmak için kullanılan bir dokuma şekli olduğunu kaydederek şunları söyledi:
“Keşanın tarihi Evliya Çelebi döneminde başlar. Onun eserlerinde görebilirsiniz. Bu keşanın özel bir anlatımı vardır. Müslüman kadınlarla Hristiyan kadınları ayırmak için yapılmış bir dokuma. Bunlarda mihraplar vardır. Bunlar minareleri andırır. Kenarındakiler tesadüf değildir. Bunlar yüzyıllardan beri gelen bir dokumadır. Eski bir dokumadır. Bunlarda mihrap vardır. Mihrap ay yıldızı, bayrağı simgeler. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde bulabilirler, burada geçiyor. Orada diyor ki ‘Müslüman kadınlarla Hristiyan kadınları ayırmak için kullanılan bir dokuma şeklidir’ diye geçiyor. Rağbet her geçen gün daha da çoğalıyor.”