Bu yönde girişimlere başlamış bulunuyoruz” dedi.
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Ali Bahar, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 14 Nisan 2023'e kadar domatesteki fiyat artışını önleme gerekçesiyle getirilen ihracat kısıtlamasına ilişkin girişimlere başladıklarını duyurdu. Örtü altı domates üretiminin yüksek olduğu bir dönemde, bu kararın sektörle istişare edilmeden alındığını kaydeden Başkan Bahar, “Bakanlığın bu tebliği geri çekerek sektörle istişare etmesi doğru olacaktır. Bu yönde girişimlere başlamış bulunuyoruz” diye konuştu.
“Ticari riski beraberinde getiriyor”
Konunun sektörle istişare edilmemesinin doğru olmadığını belirten Başkan Bahar, “İhracatı zaten zor şartlarda yapılan ürünlerde bu geçici karar ihracat pazarlarımızı tümüyle kaybetme riskini beraberinde getirmektedir. Bu karardan bir dönüş yoksa esnetilmeli ve en azından 48 saat süre tanınmalıdır. İhracatçı firma bazında bir kota sunulmasını istiyoruz, aksi taktirde ihracatımızda geri dönüşü olmayan yaralar açılacaktır” diye konuştu. Deprem felaketinden dolayı ağır tahribat gören Hatay, Adıyaman bölgesine de olumsuz etkilerinin altını çizen Başkan Bahar, “İhracat, paketleme ve seralarda toplama faaliyetlerinde on binlerce işçi istihdam ediliyor. Bu bir nebze de olsa yaralara merhem oluyor ancak bu kısıtlama ile çalışamayan işletmeler işçilerini çıkarmak zorunda kalacaklar ve yaralar daha da derinleşecektir” dedi.
“Sektöre ağır yaptırımları olacaktır”
Planlama yapılmadan, ihracatçı ve üretici ile istişare olmadan alınan kararların sektöre uzun yıllar etki edeceğini kaydeden Başkan Bahar, “Yıllarca rakip üretici ülkelerden güçlükle elde edilen pazarların bir günde kaybedilmesine sebebiyet verecek bir karar. Bu pazarların kaybı da bir sonraki yılın üretim planlamasını çok ciddi şekilde etkileyecektir” diye konuştu. Zincir marketlerin taahhüt altında olan Türkiye'de ki ihracatçılara ağır sorumluluklar yüklediğini dile getiren Başkan Ali Bahar, “İhracat izni verildiğinde ihracat yapacak maddi güçte ihracatçı sayısı ciddi azalacaktır. Sektör ağır tahribat görecektir. Ayrıca devam etmeyen ticari faaliyette ticari alacaklar ciddi tahsilat kaybına neden olacaktır” dedi.
“Üretici ağır tahribat alacak”
Domateste tür çeşitliliği nedeniyle fiyat yelpazesinin de geniş olduğuna işaret eden Başkan Bahar, “Bazı domates türlerinin fiyatı genellikle daha yüksektir. Kuraklık nedeniyle temel gıda ürünlerinde önümüzdeki aylarda bu tür başka tedbirler alınabilir ama bu ürünler örtü altı üretim ürünleri olmamalıdır. Örtü altı üretim tarla ürünlerinden farklı, özellikli ürünlerdir” dedi. Nisan ve Mayıs döneminde daha ağır sorunların olacağını kaydeden Başkan Bahar, “Tek mahsül üretim domateslerinin ürün fiyatları mevsim itibariyle zaten düşecek ve bu dönemde böyle bir yasaklama yapılması üreticide ağır tahribatlara neden olacaktır” diye konuştu.
“Rakipler durumu fırsata çevirecekler”
En az 48 saat süre verilmesi gerektiğini dile getiren Başkan Bahar sözlerini şöyle sürdürdü, “14 Nisan'da açılsa dahi yabancı zincir marketler başka tedarikçi ülkelerle anlaşmalar yaparak taahhüt verecektir ve Türkiye için dönüşü uzun yıllar alacaktır. Kaldı ki rakip üretici ülkeler özel ve uzun süreli anlaşmalar yapmadan ürünlerini vermeyeceklerdir. Bağlayıcı olmak için durumu fırsata çevireceklerdir. Hali hazırda taahhüt edilmiş işletmelerde yabancı marketlere hazırlanmış ürünler an itibariyle yasak çerçevesine girmesi milyonlarla ifade edilen değerlerin kaybolmasıdır.”