Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan Üçlü İş Forumu’nda konuşan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Türkiye ile Azerbaycan arasında karşılıklı olarak 37 milyar dolar yatırımlar var. Türkiye ile Özbekistan arasında da 4,4 milyar dolar karşılıklı yatırımlar var. Bizim çalışmalarımız birlikte kazanma, birlikte büyüme, birlikte refahı arttırma üzerinedir” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ev sahipliğinde Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan Üçlü İş Forumu gerçekleştirildi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Özbekistan Cumhuriyeti Yatırımlar, Sanayi ve Ticaret Bakanı Laziz Kudratov ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Mikayil Jabbarov’un katılımıyla gerçekleşen programda üç ülke arasındaki ortak ticari anlaşmalar ve iş birlikleri ele alındı. “2003’ten bu yana Özbekistan’a ihracatımız 15 kat artarken Azerbaycan’a ihracatımız da 9 kat yükseldi”
Program çerçevesinde konuşan Bakan Bolat, Türkiye, Azerbaycan, Özbekistan Üçlü Forumu, geçen yıl Özbekistan’ın ev sahipliğinde başlatıldığını hatırlatarak, bu yıl Türkiye’nin ev sahipliği yaptığını ve özel sektörlerin de çalışmalara dahil edildiğini açıkladı.
Bolat, üç ülke arasındaki siyasi açıdan mükemmel olan ilişkilerin, ekonomi, ticaret, turizm, yatırımlar ve müteahhitlik alanlarında da çok iyi bir seviyeye yükseldiğini ifade ederek, “Türkiye olarak Azerbaycan ile ikili ticaretimiz hamdolsun geçen yıl 8 milyar dolara yükseldi. Kardeş Özbekistan ile de ikili ticaret hacmimiz 3 milyar dolara yükseldi. 2003’ten bu yana Cumhurbaşkanımızın liderliğindeki dönemde Özbekistan’a ihracatımız 15 kat artarken Azerbaycan’a ihracatımız da 9 kat yükseldi. Yine 2003’ten bu yana Azerbaycan ile Türkiye’ye ithalatımız 40 kat artarken Özbekistan ile Türkiye’ye ithalatımız da 10 kat arttı” açıklamasında bulundu. “Tercihli ticaret anlaşmasını yeni ürünlere genişletme konusunda Azerbaycan ve Özbekistan’la müzakerelerimiz devam etmekte”
Hem Azerbaycan hem de Özbekistan’la Türkiye olarak tercihli ticaret anlaşmaları yaptıklarını hatırlatan Bolat, “Belli sayıdaki ürünlerle ilgili olan bu tercihli ticaret anlaşmasını yeni ürünlere genişletme konusunda da hem Türkiye-Azerbaycan arasında hem Türkiye-Özbekistan arasındaki müzakerelerimiz devam etmektedir. İnşallah yakın zamanda bu müddetle ilişkilerimizin birleşmesi gerekecektir. Bu müzakereleri de anlaşmayla sonuçlandırıp ticaretteki serbestleştirme sürecini genişleteceğiz. Bunun yanında her üç ülke Türk Devletler Teşkilatı bünyesinde, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EKO) büyüyesinde, İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi büyüyesinde ortak ticareti geliştirme ekonomik entegrasyon çalışmalarına da devam etmektedirler” ifadelerine yer verdi.
Bakan Bolat, helal ürünlerin geliştirilmesi ve helal standartlarının arttırılması noktasında da Türkiye olarak hem Azerbaycan hem de Özbekistan kardeş ülkelerle karşılıklı iş birliği programları uyguladıklarını bildirdi. “Türkiye ile Azerbaycan arasında karşılıklı 37 milyar dolar, Türkiye ile Özbekistan arasında ise 4,4 milyar dolar karşılıklı yatırımlar var”
Bolat, 3 ülke arasındaki yatırımların da çok önemli olduğunu söyleyerek, “Memnuniyetle görüyoruz ki Türkiye ile Azerbaycan arasında karşılıklı olarak 37 milyar dolar yatırımlar var. Türkiye ile Özbekistan arasında da 4,4 milyar dolar karşılıklı yatırımlar var. Bizim çalışmalarımız birlikte kazanma, birlikte büyüme, birlikte refahı arttırma üzerinedir. Enerji elektronik, madencilik, tarım, sağlık, bilişim, inşaat sektörlerinde bu özel sektör yatırımlarını daha fazla arttırmak için de devletle hükümetler olarak gayretlerimizi arttırıyoruz” şeklinde konuştu. “Özbekistan ve Azerbaycan’da şu ana kadar 28 milyar dolarlık 836 inşaat projesini başarıyla tamamladık”
Müteahhitlik konusunda da üç ülke arasında mükemmel ilişkiler olduğunu kaydeden Bolat, “Türkiye olarak müteahhitlerimiz Özbekistan ve Azerbaycan’da şu ana kadar 28 milyar dolarlık 836 inşaat projesini başarıyla tamamlamış bulunmaktadırlar. Hem Özbekistan hem Azerbaycan’a yer yeni kalkınma projelerinde Dağlık Karabağ’ın yeniden inşasında da bu müteahhitlik çalışmaları devam etmektedirler” bilgisini paylaştı.
Ulaştırma alanında üç ülke arasındaki ticareti daha fazla kolaylaştırmak için engelleri kaldırma konusunda görüşmeler yaptıkları bilgisini paylaşan Bolat, “Bu sabah Ticaret Sanayi Bakanı Laziz Kudratov Bey ve ekibiyle ikili toplantı yaptık. Bugün akşama doğru da Azerbaycan Ekonomi Bakanı değerli kardeşim Mikayil Jabbarov ve ekibiyle de Türkiye-Azerbaycan ikili görüşmelerini yapacağız. Zengezur bağlantısındaki yatırımlar hızla tamamlanmak üzere. Uzak Doğu’yu Büyük Okyanus’tan Avrupa’ya bağlayacak bu orta koridorla birlikte Türkiye’nin de Türk dünyasıyla ulaştırma alanında yakınlaşması, yatırımların, ticaretin kolaylaştırılması mümkün olacak” değerlendirmesinde bulundu. Kudratov: “Türkiye ve Azerbaycan’dan gelen yatırım hacmi 10 kat artarak yaklaşık 2,1 milyar dolara ulaştı”
Programda konuşan Özbekistan Cumhuriyeti Yatırımlar, Sanayi ve Ticaret Bakanı Laziz Kudratov ise Türkiye, Azerbaycan ve Özbekistan arasındaki ticaret hacminin büyüdüğüne dikkati çekerek, “Ülkelerimiz ülke arasında ticaret hacminin son 7 yılda yüzde 50 artarak 3,2 milyar dolara ulaştı. Türkiye ve Azerbaycan’dan gelen yatırım hacmi 10 kat artarak yaklaşık 2,1 milyar dolara ulaştı. Özbekistan’da bu ülkelerin sermayesini taşıyan şirket sayısı 2024 yılında 4 kat artarak yaklaşık 2 bin 100’e ulaşmıştır. İş formunda bugün 3 ülkeden yetkililerin yanı sıra 300’ü aşkın iş dünyası temsilcisi bir araya geldi. Özbekistan’da, bugün dünyaca ünlü şirketlerle iş birliği yapılarak yılda 500 bin adetlik üretim kapasitesine ulaşmış, tam bir otomobil üretim döngüsü oluşturulmuştur. İlaç, tekstil, kimya ve inşaat malzemeleri sektörleri aktif olarak gelişmektedir. Bu alanlarda 8 milyar dolar değerinde 5 adet gelecek vaat eden projeden oluşan bir portföy oluşturuldu” diye konuştu. Jabbarov: “Bütün Türk cumhuriyetleriyle kardeşlik, ortamında iş birliklerini geliştirmek, derinleştirmek istiyoruz”
Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Mikayil Jabbarov ise, Azerbaycan, Türkiye ve Özbekistan’ın tarih boyunca hep iş birliği ve ticarete çok önem veren ülkeler olduğunun altını çizerek, “Şu anda siyasi olarak da ilişkilerimiz çok kardeşçe devam ediyor ve yürütülüyor. Bu da tabii ki siyasi iradenin var olması ve siyasi iradenin ekonomiye de sirayet etmesinin göstergesidir. Biz elbette bütün Türk cumhuriyetleriyle kardeşlik, ortamında iş birliklerini geliştirmek, derinleştirmek istiyoruz. Bölgemizde çok ciddi değişiklikler gerçekleşti. Suriye’deki durum, Karabağ’ın Azerbaycan’a geri dönmesi ve Karabağ’ın çok kısa sürede hızlı bir şekilde geliştirilmesi ve hem Azerbaycan’ın ekonomisinde şu anda çok önemli bir yer alması da göz önünde bulundurarak farklı bir boyutta iş birliğine ihtiyacımız vardır” dedi.
Program, açılış konuşmalarının ardından basına kapalı olarak tamamlandı.