2022 bütçe görüşmeleri devam ediyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, milletvekillerine bakanlığın ve bağlı kuruluşları hakkında milletvekillerine bulgu verdi. Karaismailoğlu, demiryollarına ilişkin olarak, “Demiryollarında ilk defa tasarımları yerli olan, demiryolu araçları ve ekipmanları üretmeye başladık. Bin 213 kilometresi Yüksek Hızlı Tren (YHT) olmak üzere, toplam 2 bin 149 km yeni hat yaptık. Demiryolu ağımızı 12 bin 803 kilometreye çıkardık. Sinyalli hatlarımızı yüzde 172, elektrikli hatlarımızı yüzde 188 artırdık. Orta Koridor, Pekin'den başlayıp, Türkiye'den geçerek Avrupa'ya ulaşıyor. Avrupa'dan Marmaray'ı kullanarak, Bakü-Tiflis-Kars Demir İpek Yolu üzerinden Çin'e giden ihracat trenlerimiz uluslararası ticarette önemli rol alıyor. Kuzey hat olarak belirtilen Çin-Rusya (Sibirya) üzerinden Avrupa'ya gerçekleşen yıllık 5 bin blok trenin yüzde 30'unun geçişini Türkiye'ye kaydırmak için çalışıyoruz. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolunun kapasitesini 2024 yılı sonunda 3 milyon yolcuya ve 20 milyon ton yük taşımaya yükseltmeyi hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.
Demiryollarını limanlara ve havalimanlarına bağladıklarını belirten Karaimailoğlu, “Yatırımlarımızdaki demiryolu payını, yüzde 48'e yükselttik. 2023 yılında da yüzde 63'e çıkaracağız. Demiryollarında 2021 yılı yük taşıma hedefimiz 36,5 milyon ton. 2023 yılında 50 milyon tonun üzerine çıkacağız. Türkiye, bölgesel yük taşımacılığında önemli bir ticaret hacmine sahip, bu potansiyeli lojistik merkezler yaparak daha da artıracağız” şeklinde konuştu.
Karaismailoğlu şöyle konuştu:“Ülkemizdeki raylı sistem araçlarının farklı bölümlerinin yapıldığı TÜRASAŞ'ı Orta Doğu'nun en büyük raylı sistem araç üreticisi hâline getirdik. Saatte 160 kilometre hıza sahip Milli Elektrikli Tren setinin test süreçlerini tamamladık. 2022 yılında milli elektrikli tren raylarda olacak! 225 km/saat hızında Tren Seti Projesi tasarım çalışmalarını da tamamladık. Prototipi 2022 yılında tamamlamayı ve 2023 yılında seri üretimine geçmeyi planlıyoruz. 2035'e kadar yaptığımız planlamada demiryolu araç ihtiyacımız 17,4 milyar euro'dur.”
Karayolları konusunda Karaismailoğlu, “Ülkemizin en zor coğrafi koşullarını tüneller, köprüler ve viyadüklerle aştık. 2003 yılı öncesi mevcut 6 bin 100 kilometre uzunluğundaki bölünmüş yol ağımızı 28 bin 430 kilometreye çıkardık. Aydın-Denizli Otoyolu, Başakşehir-Bahçeşehir- Hadımköy Otoyolu, 1915 Çanakkale Köprüsü'nün de dâhil olduğu Malkara- Çanakkale otoyolu, Mersin, Çeşmeli-Erdemli-Silifke-Taşucu Otoyolu yapım çalışmalarına başlıyoruz. Yap-İşlet-Devret modeliyle, 2023 yılına kadar 6 proje ile toplam 579 kilometre, 2035 yılına kadar 13 proje ile toplam 3 bin 767 kilometre daha otoyol yapımını hayata geçirmeyi planlıyoruz. Trafik güvenliğini artıran çözümlerimizin yanı sıra, taşıt işletme giderlerinde de tasarruf sağladık, seyahat konforunu artırdık ve süresini kısalttık. Ortalama hızı 40 km'den 88 km'ye çıkardık. 2003 öncesi 50 km olan toplam karayolu tünel uzunluğunu, 12 kat artırarak 617 km'ye çıkardık” diye konuştu.
Yerli ve milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi ile Elektronik Haberleşme Altyapısında dışa bağımlılığı ortadan kaldıracaklarını söyleyen Karaismailoğlu, “Önümüzdeki dönemde 6G, Yüksek hızlı Türkiye'nin kablosuz sinir sistemi olacak. E-Devlet Kapısını kullanan kişi sayısı 57 milyonu aştı. Vatandaşlarımız artık kamu binalarına gitmeden sadece tek tıkla, birçok hizmete kolaylıkla erişebiliyor. 369 metre ile Avrupa'nın en yüksek kulesi olan İstanbul'un yeni simgesi Çamlıca Kulesinde, ‘dünyada bir ilki' gerçekleştirerek, tek noktadan 100 FM yayını ile radyolara hizmet vermeye başladık. İletişim ve haberleşmede tüm yenilikleri halkın hizmetine sunarak, gençlerin her türlü veriye daha hızlı ve sağlıklı şekilde ulaşabilmesi için çalışıyoruz. Türkiye'de iletişim altyapısını geleceğe uygun biçimde kurmamıza katkı sunacak TÜRKSAT 5A'yı hizmete aldık. TÜRKSAT 5A, 3 kıtaya yayılan geniş coğrafyada televizyon ve veri haberleşme hizmeti veriyor. Beşinci nesil haberleşme uydularından bir diğeri olan TÜRKSAT 5B'yi geçtiğimiz günlerde teslim aldık. TÜRKSAT 5B uydusunu 19 Aralık sabah 6:58'de SpaceX Falcon 9 roketiyle uzaya gönderiyoruz” ifadelerini kullandı.
Kanal İstanbul ile ilgili olarak Karaismailoğlu, “Dünya deniz taşımacılığına yeni bir soluk getirecek, Türkiye'nin denizlerdeki lojistik hakimiyetini artıracak Kanal İstanbul ile ulaşım sektörü ve denizcilik alanında yeni bir çağın kapısını aralıyoruz. Dünyadaki ticaret hacmi ve bölge ülkelerindeki gelişmeler dikkate alındığında boğazdan geçen gemi sayısının 2035 yılında 52 bine, 2050'li yıllarda ise78 bine ulaşacağı öngörülmektedir. Bugün, Boğaz'da ortalama bekleme süresi, yaklaşık 14,5 saattir. Bekleme süresi gemi trafiğine, hava şartlarına, yaşanacak bir kaza veya arızaya bağlı olarak 3-4 günü hatta haftayı bulabilmektedir. Kanal İstanbul kapsamındaki ilk ulaşım köprüsü Sazlıdere Köprüsü'nün temelini atarak projemize başladık. Yine diğer ulaşım geçişi olan; Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren hattı inşaatı kapsamında Halkalı-Ispartakule arası demiryolu hattı projemizi de Kanal'ın altından tünel ile geçecek şekilde planladık” diye konuştu.
Tamamlanan tüm projelerin yüzde 20'sini Kamu Özel İş Birliği modeli çerçevesinde hayata geçirdiklerini kaydeden Karaismailoğlu, “Özel sektörün dinamizmini de işin içine katarak, toplam 280 milyar TL'lik Kamu-Özel İş Birliği projesini başlattık. Söz konusu yatırımların yüzde 87'si tamamlandı. Projelerimizi; fizibilite raporları ışığında, harcama Getirisi Analizi yöntemi çerçevesinde değerlendirerek, hangi yöntemle yapılması gerektiğine karar veriyoruz. Avrasya Tüneli'ni açılışından bu yana iki kıta arasındaki seyahatlerde toplam 73.5 milyon araç kullanmıştır. Bu sayede; 121 milyon saat zaman tasarrufu, 165 bin ton yakıt tasarrufu, 69 bin ton emisyon azalımı, 1,4 milyar araç-km azalımı sağlandı. Açıldığı günden bugüne geçen 4 yıllık süreçte yaklaşık 8 milyar TL tasarruf etkisi sağlanmıştır. Avrasya Tüneli'nin, yapım maliyeti 1 milyar 245 milyon dolar; 25 yıllık İşletme dönemi sonunda, 2023 yılına kadar sübvanse edilen fark dahi kapanacak, garanti üstü gelirden devletin kasasına ilave 139,6 milyon dolar girecektir. Bunun yanı sıra, şu zamana kadar garanti farkından dolayı devletimizin ödediği yıllık katkı miktarı 400 milyon TL'dir. Oysaki Avrasya Tünelini Devlet işletseydi sadece yıllık 455 milyon TL Tünel işletmesine para harcayacaktı” dedi.
Karaismailoğlu şunları kaydetti:“Ülkemizin gurur nişanesi projelerinden bir diğeri İstanbul-İzmir otoyolu ve Osmangazi Köprüsü yapılmasaydı, 12 saat olacaktı. İstanbul - İzmir Yolculuğunu daha konforlu ve emniyetli hale getirerek, 3,5 saate indirdik. İstanbul - İzmir Otoyolu sayesinde; 306 yeni Turizm Tesisi, 8 yeni OSB kurulmuş, yıllık 408 bin ton tarımsal üretim hacminde artış, 54 bin yeni istihdam, 113 milyar TL ihracat artışı sağlanmıştır.”
Antalya Havalimanı'na ilişkin olarak Karaismailoğlu, “Yakın zamanda ihalesini yaptığımız Antalya Havalimanı projesi ile; mevcut durumda yaşanan uçak park sahası ve terminal binaları ile otoparkların kapasite yetersizliği, ilave yapılacak tesisler ve yatırımlarla giderilecek. 8 milyar 555 milyon avroluk ihale bedeli son yıllarda ülkemiz hazinesine kazandırılan rekor düzeyde bir kamu kazancıdır. İhale bedeli üzerinden alınacak 2 milyar 138 milyon 750 bin avroluk peşinat tutarı ile, pandemi döneminde olunmasına rağmen, son yılların rekor seviyesinde likidite imkânı da kamunun hizmetine sunulacak ve ciddi bir kaynak oluşturacak. Proje yatırım tutarı 765,3 milyon avro olup, kamu kaynağı kullanılmadan yapılan tesis 25 yıl işletme süresi sonunda bedelsiz olarak devredilecektir. Ayrıca proje kapsamında yolcu ve Hazine garantisi verilmemiştir. Yani sıfırdır” ifadelerini kullandı.
Ahmet Umur Öztürk