Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Filistin Halkının Devredilemez Haklarının Kullanılması Komitesi’nin 2025 oturumunun açılışında, Filistin halkının temel haklarının ihlal edildiğini vurgulayarak, kalıcı bir ateşkes, insani yardımların hızlandırılması ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Guterres, kalıcı barış için Gazze’nin de ayrılmaz bir parçası olduğu bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulmasının şart olduğunu söyledi.
Filistin’de derinleşen insani kriz
Konuşmasına, Filistin halkının sistematik olarak insanlıktan çıkarıldığını ve ağır bir insani kriz yaşandığını belirterek başlayan Guterres, 7 Ekim’de yaşanan Hamas saldırılarının hiçbir şekilde haklı gösterilemeyeceğini, ancak Gazze’de yaşanan büyük yıkımın da kabul edilemez olduğunu söyledi.
BM Genel Sekreteri, yaklaşık 50 bin kişinin yaşamını yitirdiğini, Gazze’nin altyapısının büyük ölçüde yok edildiğini ve nüfusun büyük bir kısmının açlık ve hastalıkla mücadele ettiğini belirtti. Ayrıca, eğitimden mahrum kalan çocuklar ve evsiz kalan aileler nedeniyle Filistin toplumunun geleceğinin büyük bir tehdit altında olduğuna dikkat çekti.
Arabuluculara teşekkür ve ateşkes çağrısı
Guterres, ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması için Mısır, Katar ve ABD’nin yürüttüğü diplomatik çabaları takdir ettiğini belirtti. Ancak, sadece geçici anlaşmaların yeterli olmadığını, kalıcı bir barış için daha kapsamlı adımlar atılması gerektiğini vurguladı.
Bu noktada üç temel hedefe odaklanılması gerektiğini belirten Guterres, BM’nin insani yardımları ulaştırmak için gece gündüz çalıştığını belirterek, yardımların engelsiz ve sürdürülebilir şekilde ulaştırılmasını sağlamak için üye devletlerin desteğini istedi. Ayrıca, UNRWA’nın çalışmalarına finansal destek verilmesi çağrısında bulundu.
Uluslararası hukuka saygı ve etnik temizlik uyarısı
BM Genel Sekreteri, uluslararası hukuka bağlı kalmanın önemini vurgulayarak, "Her türlü etnik temizlikten kaçınmak gereklidir" dedi. Bölgede gerilimi artıracak adımlardan kaçınılması gerektiğine dikkat çekti.
İki devletli çözüm
Guterres, Filistin ve İsrail’in barış içinde yan yana yaşayabileceği bir çözümün sağlanması gerektiğini belirtti. Kalıcı bir barış için, Gazze’nin de ayrılmaz bir parçası olduğu bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulmasının şart olduğunu söyledi.
Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki İsrailli yerleşimcilerin şiddetinin artmasını "ciddi bir tehdit" olarak değerlendiren Guterres, bu tür ihlallerin derhal durdurulması gerektiğini belirtti. BM Genel Sekreteri, Uluslararası Adalet Divanı’nın kararına atıfta bulunarak, İsrail’in Filistin toprakları üzerindeki işgalinin sona ermesi gerektiğini vurguladı.
Ayrıca, Gazze’nin toparlanması ve yeniden inşası sürecinde Filistin Yönetimi’nin güçlü ve birleşik bir yapıya kavuşmasının hayati önem taşıdığını ifade etti. Uluslararası toplumun Filistin Yönetimi’ni destekleyerek bu sürece katkı sağlaması gerektiğini söyledi.
Uluslararası topluma destek çağrısı
BM Genel Sekreteri Guterres, konuşmasını uluslararası topluma ve üye devletlere çağrıda bulunarak tamamladı. Filistin halkının haklarını güvence altına alacak kalıcı çözümler için uluslararası desteğin artırılması gerektiğini vurguladı.
BM’nin barış, istikrar ve Filistin halkının devredilemez haklarına olan bağlılığını yineleyen Guterres, Komiteyi bu hedeflere verdiği kararlı destek nedeniyle takdir etti.
