Yargı reformunun 5. paketinin icra-iflas hukukuna ilişkin olduğunu belirten Doç. Dr. Nesibe Kurt Konca, yargı reformu hazırlanırken güven veren ve erişilebilir bir adalet vizyonuyla hazırlandığını ifade etti.
Tehri icra denilen taleplerin irca mahkemelerinden alınmasına yönelik bir değişiklik yapıldığını da hatırlatan Konca, borçlunun kendi malını kendisinin satmasına yönelik de bir düzenlemenin yapılacağını vurguladı.
Önceki düzenlemelerde çocuk nerde bulunursa bulunsun zorla teslim edilir ifadesinin yer aldığını, bu işlemin de icra memurları tarafından yapıldığını söyleyen Konca, “Çocuğun üstün yararının korunması ilkesi çerçevesinde bu düzenlemelerle çocuk koruma kanununa alınmıştır. Çocuğun üstün yararına uygun şekilde yeni birimler oluşturulmuştur bu birimlerin adı adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlükleridir. Adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlükleri tarafından çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulması hakkındaki ilamlar yerine getirilecektir.
1932 tarihli icra iflas kanununda çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilamların icra müdürlükleri tarafından yerine getirilmesi öngörülmüş idi. İcra müdürlüklerinde icra memurları uygulamaları haciz memurları denilen memurlar bütün gün taşınır taşınmaz eşyaları haczediyor satışıyla uğraşıyor, gün içinde çocuk teslimine ilişkin ilamları da yerine getiriyordu. Kanundaki düzenlemede çocuk nerede bulunursa bulunsun zorla teslim edilir ibaresi vardı. Çocuğu taşınır bir eşya yerine koyuyordu. Medyaya da yansıyan kamuoyunun vicdanını yaralayan görüntüler oluşmuştu. Hepimizin çocuklarımız konusunda hassasiyetleri var. Bu hassasiyetlere aykırı bir uygulama söz konusuydu” dedi.
“Çocuğun yaşına göre çocuk teslim merkezleri oluşturulacak”
Çocuk talimatındaki değişikliğin 6 ay içinde yayımlanacağını hatırlatan Konca, “Şimdi yapılan düzenlemede vurgulanan husus çocuğun üstün yararının gerçekleştirilmesidir. Çocuğun üstün tanımlanabilir bir kavram değildir. Somut olayın koşullarına göre değişmektedir. Uzmanlar ailelerle ve çocukla iletişim kurarak somut olay çerçevesinde en uygun şekilde bunların gerçekleştirilmesi görevini yerine getirecektir. Eskiden çocuk neredeyse bulunursa bulununsun teslim edileceği belirtileceği iken şimdi çocuk teslim merkezleri oluşturulacaktır çocuğun yaşına göre. Örneğin 0-3 yaş arasındaki çocuk bir kreşte ya da 3-6 yaş arası bir kreşte olabilir. 6-12 yaş arasındaki çocuk bir parkta, 12-18 yaş arasında bir çocuk başka yaşına uygun bir birimde teslim edilecektir. Bu birimlerin oluşturulmasında belediyeler ve valilikler ile Adalet Bakanlığının ilgili birimleri iş birliği içinde olacaktır. Uzmanların katılımıyla öncelikle tarafların kendi iradeleriyle rızayla çocuğun üstün yararının gerçekleştirileceği şekilde, çocuğun örselenmesini engelleyecek şekilde bu hükümlerin yerine getirilmesine çalışılacaktır” şeklinde konuştu.
“Türkiye'nin her yerinden isteyen herkes elektronik satışa katılabilecek”
Önceden icra dairlerindeki satışta bir malın değerinden daha ucuza satılabildiğini, fakat e-satış ile isteyen herkesin katılımıyla malın değerinde satılabilme imkanının getirildiğini belirten Konca, “E-satışta eskiden haraç mezat salonu denilen salonlarda satış gerçekleştiriliyordu. Aslında uygulama şöyleydi, öncelikle arttırmaya elektronik ortamda başlanıyordu, elektronik ortamda ileri sürülen en yüksen peyden başlanarak mezat salonlarında fiziki ortamda arttırma yapılmaktaydı. Fiziki ortama herkes katılamayacağı için mal değerinden daha ucuza satılabilmekteydi. Ama şuan Türkiye'nin her yerinden herkes elektronik ortamdaki satışa katılabilecek şekilde düzenleme yapılmıştır. Fiziki ortamda satışı gerçekleşmeyeceği için herkes katılabileceğinden malın değerinde satılması imkânı ortaya çıkacaktır. Ayrıca masraflar azalacaktır. Çünkü bir salon kiralanması gerekiyordu bir de sürecin daha hızlanması ihaleye fesat karıştırılması gibi kanuna aykırı işlemlerin gerçekleşmesine karşı bir düzenleme yapılmıştır” ifadelerini kullandı.
Engin Yağcı - Bayram Türüdü