Cezayir
2 Ekim'de Fransa’nın Le Monde gazetesinde yayımlanan haberde, Cezayir’in tarihinin “gerçeklere dayalı olmadığını ve Fransa'ya düşmanlık üzerine inşa edildiğini" iddia eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Osmanlının ülkedeki hakimiyetini “sömürge” olarak tanımladı.
Macron'un bu açıklamaları Cezayir'de hem resmi hem de sivil kanattan tepkiyle karşılandı.
Cezayir yönetimi, Macron'un söylemlerine tepki olarak 3 Ekim'de hava sahasını Fransız askeri uçaklarına kapattı ve ardından Cezayir'in Paris Büyükelçisi Muhammed Anter Davud'u istişare için ivedilikle ülkeye çağırdı.
Cezayir halkı, Macron’un ülkede Osmanlı dönemiyle ilgili yaptığı tanımlamayı AA muhabirine değerlendirdi.
"Osmanlı Devleti Cezayir’e Haçlı Seferlerine karşı mücadele etmek için geldi"
Üniversitesi öğrencisi Hacer Tiyab, Barbaros Hayrettin Paşa ve kardeşlerinin Cezayir’e Haçlı Seferlerine karşı mücadele etmek için geldiğini söyledi.
Osmanlının Cezayir’de bulunmasının sömürge amaçlı olmadığını kaydeden Tiyab, “Fransa’nın Cezayir’i işgali çok vahşiceydi. Birçok ibadet yeri ve cemiyete zarar verdiler, birçok insanı öldürdüler. Osmanlılar öyle değildi. Kültürümüzle birleştiler, Keçiova Camii ve Kastah (eski şehir) gibi eserler bıraktılar. Osmanlılar işgalci değildi.” ifadelerini kullandı.
Ekonomi ve Kamu Yönetimi Fakültesi öğrencisi Celal Muhammed ise Osmanlının Cezayir’e Cezayirlilerin çağrısı üzerine geldiğini söyledi.
Osmanlının Cezayir’e girişinin İspanyolların işgali üzerine 1518’de olduğunu belirten Muhammed, “Cezayir, Osmanlı donanmasından yardım istedi. Barbaros kardeşler talebe cevap verdiler ve İspanya işgalini kovdular.” dedi.
"Osmanlı'nın Cezayir'e girmesi İslam Fethiydi"
Muhammed, “Osmanlılar Cezayir'i işgal etmedi. Osmanlı'nın Cezayir'e girmesi İslam fethiydi. Cezayir ve Kuzey Afrika Müslüman ve bu bizim gururumuz.” şeklinde konuştu.
Esnaf Hasan Budavud ise “Macron, Cezayir’in tarihiyle oyun oynamak istiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Fransa’nın kendi sömürge dönemindeki suçlarını itiraf etmek istemediğini kaydeden Budavud, Macron’un Osmanlı tarihiyle ilgili açıklamalarını “sadece anlaşmazlık çıkarmaya çalışarak ortalığı karıştırmaya çabalıyor.” şeklinde yorumladı.
Budavud, Fransa’nın “şehitlerimizi katlettiğini itiraf etmesi gerekiyor, tarihimizi itiraf etmeliler.” ifadelerini kullandı.
Fransa kanadından gelen söylemleri, “Cezayir ve Türkler arasında tartışma çıkarıyorlar” ifadeleriyle yorumlayan Budavud, sözlerini şöyle sürdürdü:
"(Osmanlılar) Cezayir için hiçbir sorun çıkarmadılar. Şu zamana kadar iki halk arasında yakın bir bağ var ve bu Müslüman olmamızdan kaynaklı. İkinci olarak (Türklerin) bize karşı kinleri yok, fakat Fransa hangi hakla Osmanlılar Cezayir’i sömürdü diyor? Osmanlı Devleti Cezayir’i sömürmedi.”
"Osmanlının Cezayir’deki varlığı işgal olarak değil aksine halkın talebi üzerineydi"
Güvenlik görevlisi Abdulkerim Burhale, “Osmanlı'nın Cezayir’deki varlığı işgal olarak değil aksine Cezayir halkının talebi üzerineydi. (Cezayirliler tarafından gönderilen) mektup tarih kitaplarında kayıtlı ve korunmuş şekilde duruyor.” dedi.
Devlet memuru Seyit Ali Hulasi ise Cezayir’in eski dönemde Akdeniz’de İspanya, Fransa ve İtalya’nın birleştikleri Haçlı Seferlerine maruz kaldığını ve bu nedenle Osmanlıyla “yardımlaştıklarını” söyledi.
Hulasi, Emeviler, Abbasiler ve ardında da Osmanlı'yı halife olarak gördüklerini belirterek, bu devletleri “din, dil, değerler ve kültür” gibi faktörlerin bir arada tuttuğunu kaydetti.
Hulasi, sözlerini şu şekilde devam ettirdi:
“Macron’un bu saldırısının bir diğer sebebi, Cezayir’in yeni duruşuyla beraber ekonomi olarak Afrika pazarına yönelmesi. Fransa kendi yatırımları ve serveti için bir tehlike hissetti ve Cezayir’e tarihi olarak saldırdı. Biz Türkiye’nin o dönem (İslam) hilafeti olduğunu biliyoruz.”