Coca-Cola Türkiye, 2030 yılı taahhütleri çerçevesinde içeceklerinde ve operasyonlarında kullandığı suyun tamamını doğaya ve topluma geri kazandırmayı hedefliyor. Bu çerçevede Coca-Cola Foundation ve Coca-Cola İçecek’in fon desteğiyle Doktar Teknologies tarafından yürütülen Bursa Su Geri Kazanım Projesi ile 2023 yılı sonuna kadar 530 milyon litre su, veriye dayalı ve doğru sulama ve yağmur hasadı yoluyla doğaya geri kazandırılacak.
Bursa Kestel’de gerçekleştirilen su geri kazanım projesi ile çiftçiye tarımda dijital teknoloji kullanımından doğru sulama ve gübre kullanımı konularına kadar farkındalık eğitimleri uygulamalı şekilde veriliyor. Çiftçilerin arazilerinde yapılan dijital toprak analizleriyle gübreleme programı önerisi verilerek çiftçiye gereğinden fazla gübre kullanımının önüne geçiliyor. Çiftçilerin tarla ve bahçelerine konulan ’Tarımsal Sensör İstasyonu’ ile toprak nemi, sıcaklığı, mantari hastalık riski; Orbit ile ise uydudan bahçe ve bitki sağlığı gözlemleniyor ve çiftçiye mobil uygulama üzerinden bildirim gönderilerek sulama, ilaçlama gibi konularda doğru zamanlar işaret ediliyor. Coca-Cola Türkiye, kullandığı suyu doğaya kazandırmanın, topluma ve doğaya katkı sağlamanın yanı sıra kendi fabrikalarında da su kullanımını 2030 yılına kadar yüzde 20 azaltmak üzere pek çok farklı projeyi hayata geçiriyor.
2022 yılının Aralık ayında 492 hektar tarım alanında hayata geçirilen proje çerçevesinde 402 hektar tarım alanında uydu üzerinden bitki sağlığını takip ediyor, 165 çiftçinin kendi arazilerinde 22 hektarlık alana kurulan damlama sulama sistemi ve 44 Tarımsal Sensör İstasyonu sayesinde su tasarrufu sağlanıyor. Tarımda kararların bilgiye dayalı alınması için 2012’den bu yana teknoloji ve hizmetleriyle gıda ve tarım sektöründeki dijital dönüşüme liderlik eden Doktar Teknologies tarafından yürütülen Bursa Su Geri Kazanım Projesi, Bursalı çiftçiler tarafından da heyecanla karşılandı. Proje çerçevesinde hayata geçirilen akıllı tarım uygulamaları, su verimliliği ve tasarrufu sağlayarak sadece çiftçilerin işlerini kolaylaştırmakla kalmıyor, gençleri sektöre çekme konusunda da fayda sağlıyor. Sistem nasıl çalışıyor?
Orbit isimli mobil uygulama ile uydu tabanlı uzaktan algılama teknolojisi sayesinde gerçek zamanlı mahsul takibi ile tarla gözlemi yapılıyor. Sulamanın dışında uydudan tarla ve bitki sağlığı izleme konusunda da öneriler sunuyor. Böylece proje sayesinde ürün verimi de artmış oluyor. Filiz ise nesnelerin internetine bağlı tarımsal sensör istasyonu olup, çiftçilerin tarlalarındaki toprak ve hava şartlarını anlık olarak takip etmelerini sağlıyor. Sulamayı optimize eden, hastalık ve don riski yönetimini kolaylaştıran ve bilinçli ilaçlama kararları verilmesini sağlayan teknoloji, çiftçiye özel öneriler de sunuyor.
Türkiye’de tüketilen toplam suyun yaklaşık yüzde 74’ünün sulamada kullanılmasından yola çıkarak ezbere değil, bilgiye dayalı tarımı öne çıkaran uygulama, toprak neminin düşük ve yüksekliğine göre çiftçiye “sula” veya “sulama” şeklinde uyarı gönderiyor. Proje ayrıca yağmur hasadı yoluyla oluşturulan bin 600 metreküp kapasiteli su depolama alanından çiftçilere yılda 8 milyon litre hacminde ek sulama kaynağı da oluşturuyor. Tanzer Bilgen: “Gıdanın ve suyun sürdürülebilirliği için çözüm dijital dönüşüm”
Doktar kurucu ortağı ve CEO’su Tanzer Bilgen, “Önümüzdeki 30 yıla damgasını vuracak iklim değişikliğinin etkisini düşündüğümüzde sürdürülebilir tarımda Bursa Su Geri Kazanım Projesi ile Coca-Cola Türkiye örnek bir program başlattı” dedi. Bilgen, “Gıdanın ve özellikle suyun sürdürülebilirliği için tarımda kararların bilgiye dayalı verilmesi gerekiyor. Bunu da başarmanın tek yolu dijital dönüşüm. Tarımın en önemli girdisi olan suyun ihtiyacı kadar kullanılması için hem sahaya gerekli teknolojileri yerleştiriyoruz hem de çiftçilere dijital okur yazarlık eğitimi veriyoruz. Çiftçiler sulamayı veriye dayalı yaparak doğru miktarda sulama yapıyor olmaktan ve tasarruf etmekten son derece mutlular” diye konuştu. “Göletin bin 200 metreküp hacmi var”
Tanzer Bilgen, 2022’nin Ekim ayında ilk keşfi yaptıktan sonra aralık ayında gölet inşaatına başladıklarını belirterek, “Dağdan gelen suyun buraya akması için çeşitli yollar yaptık. Şu anda bin 200 metreküplük bir hacme ulaştık. Öte yandan suyun boşa akmasını önlemek üzere göleti membran ile kaplattık. Burada yaklaşık 6-8 bin ton arası su tutulmasını bekliyoruz. Bu göletten bin 200 tane amiga şeftali ağacı faydalanacak. Dolayısıyla burada biriken su sayesinde yaz ayları boyunca ağaçlar susuz kalmayacak. Damla sulama ile yüzde 40’lık bir tasarruf sağlanıyor. Amacımız sensöre bağlı sulama sistemleri ile ilk sene 100 ton civarında tasarruf yapmak. Bu göletin amacı suyu hazır halde tutmak. Gölet ile 100 ağacın sağladığından fazla su tedarik etmek mümkün. Su, gittikçe nadir bir kaynak haline gelecek. Suyun erişilebilir olması verimin üzerinde de pozitif etki gösterecek" dedi. Şeftali üreticisi Ali Kiraz: “Suyu daha verimli kullandık, su kaybımızı önlemiş olduk”
Şeftali üreticisi Ali Kiraz ise, uygulamayla üretimde gözle görülür bir fayda sağlandığına dikkat çekerek, “Coca-Cola ve Doktar firmalarının ortak çalışmasıyla bu ürünle tanıştım. ‘Filiz’ adında bir aleti var, onu bahçemize monte ettiler. Cihaz toprağı değerlendirmeye alıyor ve telefonumuzdaki uygulama sayesinde bahçemizin ihtiyaçlarını bize söylüyor. Bizde ona göre uygulama yapıyoruz. Göletimizle ilgili yapılan çalışmadan kaynaklı su kullanımımız daha verimli hale geldi. Daha öncesinde daha fazla su harcıyorduk. Bu şekilde hem daha az su hem de zamanında sulama gibi bir fırsatımız oldu. Biz bu çalışmadan dolayı gayet mutluyuz. Yaz aylarında daha çok suya ihtiyacımız oluyor. Bu şekilde az su kullanarak daha fazla sulama yapabildiğimiz için tabii ki verimde de artış oldu. Diğer türlü su kaybımız vardı. Su kaybımızı önlemiş olduk ve meyveler daha verimli hale geldi” dedi. Armut üreticisi Oğuz Yılmaz: “Bir kerede vereceğimiz suyu 10 defada veriyoruz”
Armut üreticisi Oğuz Yılmaz, bahçesindeki akıllı tarım aletlerinden söz ederek, “Toprak neminin yüzde kaç olduğunu buradan görebiliyorum. 45 santimetre aşağısı biraz daha kuru. Bizim için, dünyamız için, çocuklarımızın geleceği için en faydalı olan konu sudur. Bu alet bize su tasarrufu sağlıyor. Salma sulamada bir defada verdiğimiz suyu bu cihazla 10 defada veriyoruz. Filiz cihazının su konusunda çok büyük bir avantajı var. Bu proje çerçevesinde bahçelerimizden toprak örnekleri aldık. Toprağımızda ne var ne yok, hangi bitki besin elementleri eksik ne fazla onları öğrendik. Yaptığımız analiz sonucu bahçemizin toprağında potasyum eksiğini gördük. Bahçemize azotla beraber biraz daha potasyum ekledik. Bu sene armutlarımızdan çok iyi bir kalite aldık. Hasat sonunda bahçemizi seneye hazırlamak için bir daha fosfor vereceğiz. Çünkü yaptığımız analizlerde onun eksikliğini tespit ettik. Bu sayede meyve gözlerimiz beslenmiş olacak ve meyve kalitesi ve rekoltesi artacak” şeklinde konuştu.
Yılmaz sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu bilgiler ışığında bir sonraki yıla güzel meyve alabilmek için neler yapacağımızı konuştuk. Doğru ilaçlama konusunda bilgi edindik. Coca-Cola Türkiye’nin Doktar Teknoloji ile yaptığı bu çalışmadan sonra su kullanımımız çok daha verimli hale geldi. Artık zamanında sulama yaparak su tasarrufu sağlayabiliyoruz.”