Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Biz Türkiye olarak bu çağrıyı yapıyoruz. Vakit çok geç olmadan İsrail’in nükleer silahları şüpheye yer bırakmayacak biçimde denetlenmelidir" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Almanya ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un davetine icabet ile Almanya seyahatini tamamladıklarını kaydeden Erdoğan, ziyaret çerçevesinde Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve Şansölye Olaf Scholz’la etraflıca görüşmeler yaptıklarını hatırlatarak, heyetlerin de katılımıyla yemekli bir görüşme gerçekleştiğini dile getirdi.
Türkiye-Almanya ilişkilerini geniş çerçevede ele aldıklarını belirten Erdoğan, 1960’lı yıllardan bugüne kadar devam eden süreç sonunda Almanya’nın 5 milyona yakın Türk insanının bulunduğu bir ülke haline geldiğini not düşerek, "Şu anda Almanya ile ikili ticaret hacmimiz 45 milyar doları aşmış durumda. Bu yılsonu itibarıyla 50 milyar dolar hedefini yakalamayı öngörüyoruz. Bu hedefin tutturulması ile birlikte, yeni hedefimiz 60 milyar dolar ticaret hacmine ulaşmak olacak" diye konuştu.
Halihazırda 8 binden fazla Almanya orijinli şirketin Türkiye’de faaliyet gösterdiğini aktaran Erdoğan, "Turizm sektörüne baktığımızda, ülkemize gelen ziyaretçi sayısı bakımından Almanya, Rusya ile adeta bir yarış halinde ve ilk sıralarda yer alıyor. Geçtiğimiz yıl 5,6 milyon Alman vatandaşını Türkiye’de ağırladık. Halklarımız arasında da güçlü ilişkiler söz konusu. Sayısı 3,5 milyona yaklaşan Türk toplumu Almanya’nın ekonomik, sosyal, kültürel hayatına ciddi katkılar sağlıyor" dedi. "Almanya’dan güvenlik alanında daha yakın iş birliği beklediğimizi kendilerine anlattık"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ziyaretin köklü ilişkilerde yeni bir sayfa acıkması, ikili ve bölgesel iş birliğinin geleceğe taşınması açısından büyük önem arz ettiğini vurgulayarak, "Görüşmelerimizde ikili ilişkilerimizin ekonomik, ticari ve insani boyutlarının yanı sıra, güvenlik, savunma sanayii başta olmak üzere birçok alanı gözden geçirme fırsatı bulduk. Terörle mücadele kararlılığımızı ve Almanya’dan güvenlik alanında daha yakın iş birliği beklediğimizi kendilerine anlattık. Muhataplarımızla Avrupa Birliği’ne üyelik sürecimizin yeniden canlandırılması, vize muafiyeti ve Gümrük Birliği’nin güncellenmesi yönünde de olumlu gelişmeler beklediğimizi paylaştık" ifadelerini kullandı. "Yatırımların artması için gereken desteği vermeye hazır olduğumuzu dile getirdik"
"Fakat Avrupa Birliği’nin ülkemize karşı ön yargılı tutumu maalesef sürüyor" diyen Erdoğan, "Son olarak Avrupa Komisyonu’nun ’2023 Türkiye’ raporunda bir kez daha bunu gördük. Diğer taraftan karşılıklı yatırımların teşviki de gündemimizde yer aldı. Yatırımların artması için gereken desteği vermeye hazır olduğumuzu dile getirdik. İş birliğimiz açısından gelecek vaat eden enerji, çevre, iklim değişikliği, dijital dönüşüm ve yeni teknolojiler gibi alanlara odaklanılması hususunda fikir birliği içerisinde olduğumuzu gördük" cümlelerine yer verdi. "Ukrayna politikasını aynen burada da uyguluyorlar"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmelerde ağırlıklı olarak ’Gazze’ konusunun da yer aldığının altınız çizerek, şöyle devam etti:
"Bunu zaten basın toplantısında da sizler gördünüz. Bu noktada maalesef Sayın Cumhurbaşkanı’nın da, Sayın Şansölye’nin de takıldıkları nokta ağırlıklı olarak Hamas’ın durumu. Bu konuda 7 Ekim tarihinde Hamas’ın attığı adımdan dolayı işin failinin Hamas olduğunu düşünüyorlar. ’Siviller öldürüldü, şöyle oldu, böyle oldu’ diyorlar. Biz de aksini kendilerine ifade ettik. İsrail’in bir terör devleti olduğunu açık net olarak söyledik. ’Ne yazık ki, Filistin’de 13 bin çocuk, kadın, yaşlı, öldürüldü. Bunları görmüyorsunuz. Bunları bir kenara koyuyorsunuz. Ama İsrail tarafındaki 100-200 ölümü, tablonun özeti olarak bize anlatmaya çalışıyorsunuz’ dedik. Maalesef tespitlerinde yanlış bir odaklanma var. Ukrayna politikasını aynen burada da uyguluyorlar. Ukrayna’da ne yaptılarsa İsrail’de de aynı şeyleri yapıyorlar. ’İsrail haklı’ deyip, silahsa silah, paraysa para tüm imkanları sınırsız bir şekilde buraya aktardıklarını görüyoruz. Hatta Şansölye basın toplantısında da söyledi. ’Bu bizim görevimiz, İsrail’e bu mali destekleri, bu silah desteklerini veriyoruz’ dedi. Bunu görüşmemizde de tekrar ederek ’Bu destekleri vermek durumundayız. İsrail savunma konumunda’ diye konuştu. Neticede İsrail’in yaptığını nefsi müdafaa olarak kabul ediyor, Filistin’in direnişini nefsi müdafaa olarak görmüyorlar. Zaten orada ne kaldı? Gazze halkını kuzeyden güneye sürüklediler. Orada da havadan, denizden, karadan, her taraftan bombalıyorlar. Bölgede Theodor Herzl’dan başlayıp hala devam eden, o topraklarda Filistinlileri yok etmek ve sıfırlamak anlayışı hakim." "Bizim hastanelerimiz müsait, yeter ki çıkartalım, yeter ki müsaade etsinler"
Açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, bir gazetecinin Gazzeli kanser hastalarının tedavi için Ankara’ya getirilmesini hatırlatarak Gazze için atılacak yeni adımları sorması üzerine, "Gazze için birçok adım atıyoruz ve bunların başında sağlık alanındaki adımlarımız geliyor. 27 kanser hastasının ülkemize getirilmesi bu işin sadece bir cüzü, yoksa hasta sayısı çok çok fazla. Cerrahi müdahale yapılacak olanlar, zaten yüzlerce ve onları henüz oradan çıkartamıyoruz. Biz diyoruz ki, ’Bizim hastanelerimiz müsait. Yeter ki çıkartalım, yeter ki müsaade etsinler. Alalım onları, bizim hastanelerimizde tedavilerini yapıp gönderelim’. Biz ülkelerden bir ülke, diyarlardan bir diyar değiliz. Gönlümüz de gönül coğrafyamız da geniş" ifadelerini kullandı. "Gazze için atılacak en doğru adım, bir an önce ateşkesin sağlanmasıdır"
Gıda, ilaç, su gibi temel ihtiyaçları karşılamak amacıyla hava ve deniz yoluyla sevkiyatların neticesinde yüklü bir yardımı bölgeye ulaştırdıkları bilgisini veren Erdoğan, şunları kaydetti:
"Siyasi arenada Gazze’ye yönelik destek ve uluslararası toplumda farkındalık oluşturma çabalarımız hız kesmeden devam ediyor. Gazze için atılacak en doğru adım, bir an önce ateşkesin sağlanmasıdır ve önceliğimiz ateşkesle birlikte kalıcı barışı tesis etmek olacak. Ateşkes sağlandığı takdirde İsrail’in sebep olduğu yıkımı tazmin etmesi için ne gerekiyorsa yapacağız. Gazze’deki hasar görmüş altyapıyı yeniden inşa etmek, yıkılan okullar, hastaneler, su ve enerji tesislerinin yeniden yapılması için çaba harcayacağız. Ateşkesin sağlanmasının ardından Gazze halkının yaşam koşullarını iyileştirmek, umutlarını yeşertmek için elimizden geleni yapacağız. Dünya Gazze’ye yüz çevirse de, Türkiye olarak mazlumların yanında yer aldık, almaya devam edeceğiz." "Bizler Gazze’yi hayatta tutmaya devam edeceğiz"
Erdoğan, bir gazetecinin "İsrail’in tehdidine rağmen yardımların ulaştırılması amacıyla Gazze’deki Refah Sınır Kapısı’nın açık tutulması mümkün olabilir mi? Bu konuda Mısır başta olmak üzere bölge ülkeleri cesaretlendirilebilir mi sizce" sorusu üzerine şöyle konuştu:
"Şu anda Mısır bir yere kadar cesaret gösteriyor. Refah sınır kapısının açık tutulması son derece önemlidir. Gazze’yi hayatta tutan, oradaki sivilleri masumları yaşatan bir hayat damarı haline geldi. Yardımlarımız sınırlı da olsa oradan kardeşlerimize ulaşıyor. İsrail bu yardımları engellemeye, Gazze’yi açlığa, susuzluğa mahkum etmeye çalışıyor ve zaman zaman yardımların geçişini engelliyor. Ancak biz yılmıyoruz, uluslararası yardım kuruluşlarını, Birleşmiş Milletler’i devreye sokuyor, yardımlarımızı istediğimiz ölçüde olmasa da ulaştırıyoruz. Bizler Gazze’yi hayatta tutmaya devam edeceğiz. Engellemelere rağmen edeceğiz. Başta İslam ülkeleri olmak üzere bütün dünya bu yardımlar için seferber olmalıdır." "Vakit çok geç olmadan İsrail’in nükleer silahları şüpheye yer bırakmayacak biçimde denetlenmelidir"
Netanyahu’ya yönelttiği ’Elinde atom bombası var mı yok mu’ sözlerinin hatırlatılarak, Netanyahu’nun bu soruya cevap verip veremeyeceği, şayet veremezse Uluslararası Atom Enerji Ajansı’nın iddiaları araştırmasını sağlamak için nasıl bir yol izlenebileceği sorusuna cevap veren Erdoğan, şunları dile getirdi:
"Şu an itibariyle bini aşkın avukat Uluslararası Ceza Mahkemesine bu savaş suçlarının sorgulanmasına yönelik, soruşturma açılması için başvuru yaptı ve bu başvurular devam ediyor. Bu işin bir bölümü. Diğer taraftan, İsrail ’Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na taraf değil. Taraf olmadığı için ilk etapta kurallarına da tabi olmuyor. Ama üye ülkelerin nükleer güvenlik adına Uluslararası Atom Enerjisi Kurumuna başvurup bir denetleme mekanizması isteme durumu var. Onu şu anda harekete geçireceğiz. Oradaki kurulu toplayacak, bu talebe dair bir karar verecekler. Bu süreç biraz zaman alacak. Kurul kararını Atom Enerjisi Kurumunun üst organı olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne göndermeleri gerekiyor. Orada Amerika Birleşik Devletleri’nin İsrail’in yanında durup bu konuyu veto etmesi mümkün. Ancak bu konunun, o zeminde tartışılır hale gelmesi bile muazzam bir durum. Şu ana kadar İsrail ile ilgili böylesi bir başvuru resmi kayıtlara ilk defa geçiyor. Bunun ilerletilmesi bölgedeki stratejik çıkarları dengeleme açısından çok önemli bir konu. Buradan baskı kurmaya devam edeceğiz. Biz Türkiye olarak bu çağrıyı yapıyoruz. Vakit çok geç olmadan İsrail’in nükleer silahları şüpheye yer bırakmayacak biçimde denetlenmelidir. Biz bunun takipçisi olacağız. Tüm dünya kamuoyuna da bunun peşini bırakmama çağrısı yapıyorum." "İsrail yönetiminin Uluslararası Ceza Mahkemesinde yargılanması için birçok delil mevcut"
Erdoğan, "Netanyahu’ya ’gidicisin’ dediniz. Ne durumda Netanyahu’nun hali? Gelişmeler ne gösteriyor Netenyahu için?" sorusuna karşın, "Netanyahu gidicidir, kurtuluyoruz. İnşallah İsrail de kurtulacak ondan, tüm dünya Yahudileri de kurtulacak. Şu anda kendi ülkesinde halkın yüzde 60-70’i Netanyahu’nun karşısında. Çünkü hem ülkesine hem dünyaya ciddi fatura ödetiyor. Şu anda herkes onu silahla besliyor, parayla besliyor ama bu durum onu destekleyen ülkelere bir bedel ödetiyor. Yeter ki biz güçlü olalım. Biz güçlü oldukça bu durum çok farklı bir şekilde Allah’ın izniyle gelişir. Buna inanıyorsak mesele yok. İsrail yönetiminin Uluslararası Ceza Mahkemesinde yargılanması için birçok delil mevcut. İsrail’in işlediği savaş suçlarını bir Müslüman ülke işlemiş olsaydı, uluslararası yargı yolu için özel bir çabaya gerek dahi kalmaz, süreç resen başlatılırdı. Biz önyargısız bir biçimde bu suçların cezalandırılması için elimizden geleni yapacağız. İsrail’in işlediği suçların peşini herkes bıraksa da biz bırakmayacağız" dedi. "İsrail bu suçları, bilmeden ve yanlışlıkla değil aksine taammüden işlemiştir"
Bir gazetecinin İsrail’in Şifa Hastanesi’ne baskın yapmasını, Netanyahu’nun ’giremezsiniz dediler, girdik’ açıklamasını ve sonuçta hastaneden ağır silah çıkmamasını hatırlatarak, "ABD’nin de bu istihbaratlarla hastane bombalanmasına yol verdiği ortaya çıkıyor. Tüm bunları nasıl değerlendirirsiniz" sorusu üzerine Erdoğan, "Hatırlayın, Amerika Birleşik Devletleri kitle imha silahı yalanıyla Irak’ı işgal etmişti. O zaman bu dezenformasyon anında ne yazık ki çürütülemedi. Bugün İsrail benzer bir şekilde birçok yalan üzerinden kendi işgalini saldırganlığını meşrulaştırmaya çalışıyor. Bugün de uydurma bahanelerle Gazze’de işledikleri savaş suçlarına kılıf bulma gayretindeler. İsrail bu suçları, bilmeden ve yanlışlıkla değil aksine taammüden işlemiştir. Tüm katliamlar tasarlanmış, kadınların, erkeklerin, çocukların nerede nasıl öldürüleceği tek tek planlanmıştır" değerlendirmesini yaptı. "İsrail’in maskesini düşürmüş oluyoruz"
"İsrail, bırakın tüfeği, hastaneye topla tankla giriyor. Hala hastanenin altından tünel arıyorlar. Bütün bunların hepsinin yalan olduğu ortaya çıktı" diyen Erdoğan, şöyle konuştu:
"7 Ekim’den itibaren özellikle İsrail’de artık bizatihi devlet, hükümet yetkililerinin doğrudan bile isteye yalan söylediğini defalarca gördük ve bunlar bir yalanı artık sosyal medya kullanıcıları üzerinden değil, bizatihi kendi basın açıklamalarıyla yaymaya başladılar. Artık panikle bizzat resmi yetkililer dezenformasyona sarılıyorlar. 7 Ekim’den itibaren İletişim Başkanlığımız bünyesindeki Dezenformasyonla Mücadele Merkezi aracılıyla hızlı bir şekilde İsrailli yetkililerin söylediği yalanları ifşa edip, gerçeğini paylaşıyoruz ve bunu uluslararası medyaya hızlı bir şekilde iletiyoruz. Böylelikle de İsrail’in maskesini düşürmüş oluyoruz. Böylelikle de İsrail’e yönelik ciddi bir uluslararası baskı oluşuyor. İsrail’in söyledikleri medyada kolaylıkla dolaşamaz hale geldi. Zira biz doğrudan İsrailli yetkililerin paylaştığı ve söylediği 100’ün üzerinde yalanı, uluslararası medyada haber olacak şekilde deşifre ettik ve bu süreç devam ediyor. Dolayısıyla burada İsrail’in daha önce zaman zaman uyguladığı ve daha çok kapalı aktörler, satın aldıkları bir takım gazeteciler üzerinden uyguladığı yöntemi şimdi kendilerinin bizzat tatbik ettiklerini ve bununla hızlı aktif ve doğru kanallar aracılığıyla mücadele edilmesi gerektiğini gördüğümüz için bu mücadeleyi veriyoruz." "İstihbarat Teşkilatımızı devreye soktuk, şimdi onlar bu konuyu araştırıyorlar"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrailli rehinelerin aileleri tarafından kendisine yazılan mektuba ilişkin şunları ifade etti:
"Hamas’ın elinde tuttuğu İsraillilerin ailelerince tarafıma yazılmış mektupta bizim yakınlarının salıverilmesi ile ilgili devreye girmemiz talep ediliyor. Biz İsraillilerin de Filistinlilerin de esir tutulmasını istemeyiz. Daha önce de açıkladığım gibi Hamas’ın bu insanları bırakmamak gibi bir bakış açısı yok. ’Bırakırız’ diyorlar zaten. İstedikleri İsrail tarafından hukuksuzca tutuklanan küçük yaştaki çocuklardan tutun annelerin ve babaların da aralarında bulunduğu tutsakların salıverilmesi. Düşünün İsrail yönetimi 5 yaşındaki çocukları tutuklayacak kadar insanlıktan çıkmış durumda. İsrail’in sivil katliamlarından Hamas’ın elindeki rehinelerin bir bölümü etkilenmiş durumda anladığımız kadarıyla. İşin şöyle bir yönü de var. İsrailli aileler bize bu yöntemle ulaştıklarına göre kendi hükümetlerinden umudu kesmişler. Zaten İsrail’in Gazze’de şu ana kadar ki tutumu kendi vatandaşları dahil orada kim varsa katletmek şeklinde. Bu konuyla ilgili İstihbarat Teşkilatımızı devreye soktuk, şimdi onlar bu konuyu araştırıyorlar. Bir netice alabilmek için çalışıyoruz. Netice alabilirsek ne ala." "Artık hemen hemen her konuda Türkiye’nin ne dediğine tüm dünya bakıyor"
Erdoğan, "Filistin meselesini bu denli savunan Türkiye gibi bir ülke ve sizin gibi bir lider var mı? O da benim ve bizim gibi bu işe asılıyor diyebileceğiniz biri var mı" sorusuna şu cevabı verdi:
"Herkes elinden geldiğince bir şeyler yapmaya gayret ediyor. Türkiye’nin bu haklı davaya tam desteği Filistin’in sesinin duyulmasını sağlıyor. Bizler tarihsel sorumluluğumuzun bilincindeyiz ve buna uygun hareket ediyoruz. Niyetimiz halis olduğu için ortaya koyduğumuz tezlerin haklılığına itibar da o derecede artıyor. En son İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi ortak zirvesinde de yine bu itibarın sonuçlarını gördük. Zirvenin sonuç bildirgesini bizim önerilerimiz ve tezlerimiz şekillendirdi. Bunu son derece kıymetli buluyorum. Artık hemen hemen her konuda Türkiye’nin ne dediğine tüm dünya bakıyor. Biz de milletimizden aldığımız güçle, Türkiye’nin itibarına yakışır çıkışlar yapıyoruz. Bizim sesimizin gür olmasının temel dayanağı, arkamızda dimdik duran milletimizin güveni ve sarsılmaz desteğidir. Biz bu millete bir söz verdik, dikleşmeden dik duracağız dedik. Bu ülkenin ve kardeşlerinin itibarını, onurunu asla yere düşürmeyiz, her yerde en güçlü biçimde savunuruz." "İsrail’in barbarlığı, orantısız güç kullanımı, pervasızlığı artık birçok ülke tarafından eleştiriliyor"
Avrupa Birliği ülkelerinin özellikle Gazze konusunda bundan sonraki tavırlarına yönelik değerlendirmesinin sorulması üzerine Erdoğan, "Avrupa Birliği ülkelerinin tutumunu göreceğiz. Almanya Başbakanı Scholz’a da dedim. Berlin’de gösteriler vardı. Fransa’da var. İngiltere’de var. Amerika’da var. Beyaz Saray’ın önüne kefenleri getirip yerleştirdiler. Bunlar herhalde dünyaya bir mesaj veriyor. Scholz’a, ’121 ülke insani ateşkese ’evet’ diyor. 40 ülke maalesef çekimserler arasında. Sizi de onların arasında gördük, buna da üzüldük’ dedim. Onun için bizim şimdi yeni yapacağımız tur çok önemli. Bu turda belki dolaşacağız belki telefon diplomasisiyle sürdüreceğiz ama bu takibi devam ettireceğiz. İsrail’in barbarlığı, orantısız güç kullanımı, pervasızlığı artık birçok ülke tarafından eleştiriliyor" diye konuştu. "Dostlarımızı üzmemek, düşmanlarımızı sevindirmemek için çok çalışmalı ve başarılı olmak zorundayız"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, son dönemde TSK, MİT, İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünce yapılan çok yönlü ve çok boyutlu operasyonların hatırlatılarak, "Türkiye bölgesel ve küresel olarak neye hazırlanıyor" sorusu üzerine şunları kaydetti:
"Karabağ’da neye hazırlandıysak, Libya’da neye hazırlandıysak, aynı şekilde Türkiye’deki terörle mücadelesinde Allah’a hamdolsun adeta terörü ortadan kaldırdıysak, yarın bir gün başımıza gelebilecek herhangi bir terslikte eğer güçlü bir orduya sahipsek, güçlü bir polis teşkilatına sahipsek kimse kalkıp da bizimle cirit atamaz. Bunun için her an hazır olmamız lazım. Bizim şu anda insansız savaş uçakları bizim en güçlü olduğumuz alan. Bunun yanında deniz kuvvetlerinde iyi bir yerdeyiz. Karada zaten hamdolsun gayet iyiyiz. Şu anda NATO ülkeleri içerisinde karada beşinci sıradayız. Özellikle komando güçlerimiz gayet iyi, daha da iyi olacak. Buralardan taviz vermemiz mümkün değil. Türkiye daha güçlü bir geleceğe, hep sözünü ettiğimiz Türkiye Yüzyılı’na hazırlanıyor. Coğrafyamızdaki hadiseleri yakından takip ediyorsunuz, bu bölgede güçlü olmak zorundayız. Osmanlı’nın son dönemlerini hatırlayın lütfen. Güçten düştüğü vakit dört bir cepheden saldırılar artmış ve bir cihan imparatorluğu yıkılmıştı. Tarihimizden derslerimizi aldık, alıyoruz. Türkiye her şeyden önce caydırıcı olacak ki, güçlü duruşuyla varlığını sürdürsün. Bunun için her alanda gelişme şarttır. Sadece silah değil, teknoloji de üretmeliyiz. Dostlarımızı üzmemek, düşmanlarımızı sevindirmemek için çok çalışmalı ve başarılı olmak zorundayız. Hiçbir ülke endişe etmesin. Çünkü büyük ve güçlü bir Türkiye dünya barışına hizmet eder. Bunu defalarca kanıtladık ve aynı istikamette ilerlemeye devam ediyoruz. Kimse şüphe duymasın. Dünyanın vicdanı, merhametli yüzü olan Türkiye, gücünü de tüm imkanlarını da insanlık onuru için kullanır." "(Yunanistan ile) Yeni bir süreci temennim odur ki inşallah başlatırız"
Erdoğan, "Önümüzdeki günlerde Yunanistan’a gideceksiniz. Sorunların çözümünde, işbirliğinde sürpriz bir adım gelir mi" şeklinde soruya yapılacak iş birliği konferansıyla bunların konuşulacağını belirterek, "Temenni ederim ki aynen dediği gibi olur ve Yunanistan’la ilişkilerimiz daha iyi bir noktaya ulaşır. Yeni bir süreci temennim odur ki inşallah başlatırız. Biz düşmanları azaltalım, dostları çoğaltalım istiyoruz, inşallah bu adımı atarız. Bölgenin iki önemli ve komşu ülkesi olarak çıkarlarımızın aynı doğrultuda olması gayet normal. Bazı konulardaki görüş ayrılıklarımızı, diyalogu önceleyerek çözüme kavuşturabiliriz. Bölge ülkeleri olarak meseleye rant ve pazar mantığıyla yaklaşan üçüncü ülkeleri sürecin dışında tutarsak, çözemeyeceğimiz bir sorunumuz yok" açıklamasını yaptı. "Amerika vermesi gereken hava savunma sistemlerini vermedi, biz de Rusya’dan S400 aldık"
"Milli Savunma Bakanı Eurofighter’lar ile ilgilenebileceğinizi söylemişti. Bugünkü basın toplantısından sonra görüşleriniz nelerdir" üzerine Erdoğan, "Bu konuda Berlin’deki ikili basın toplantımızda medya mensubunun oradan bize ne dediğini gördünüz. Bunların bakışı o. Ama şansölye bu konuya hiç girmedi. Yani Eurofighter’ı veririz vermeyiz noktasında yorum yapmadı. Biz zaten cevabımızı açık bir şekilde verdik. Bu uçakları bize verirlerse verirler, vermezlerse çalacağımız kapı mı yok? Çok. İşte biliyorsunuz hava savunma sistemlerinde S400’den önce hangi adımlar atıldı? Amerika vermesi gereken hava savunma sistemlerini vermedi, biz de Rusya’dan S400 aldık. Şu anda S400’lerimiz var. Çok daha güçlü bir şekilde yola inşallah devam edeceğiz. Bizler kendi silahlarını üreten ve kullanan bir ülke olma yolunda ilerliyoruz. Savaş uçakları noktasında da ihtiyacımızı kalıcı olarak karşılayacak adımlar atıyoruz" değerlendirmesini yaptı. "Almanya nezdinde girişim yaptık, Almanya ile ilgili onlarla görüştük, taleplerimizi muhataplarımıza ilettik"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Almanya, FETÖ terör örgütünü halen ’Gülen hareketi’ olarak değerlendiriyor. Toplam 50 bine yakın FETÖ’cü bu ülkeyi adeta üs, karargah gibi kullanıyor. Bunlarla ilgili mücadele süreci nasıl ilerleyecek?" sorusuna karşın şu ifadelere yer verdi:
"Biz bu ülkelere her görüşmemizde PKK/YPG dahil bütün bu terör örgütlerinin ülkelerindeki örgütlenmesini anlatıyoruz, FETÖ’yü anlatıyoruz. Ama bütün bunlara rağmen bazı ülkeler olumlu cevap veriyor ama geneli itibarıyla bakıyorsun hepsi anlattıklarımızı görmüyor, duymuyor. Bu konuda istihbaratımız çalışıyor. Milli İstihbarat Teşkilatı uzun süredir yurtdışında tabiri caizse kurye, torbacı, alt düzeyleri bırakıp örgütün üst düzeyindeki nitelikli hedeflerine yöneldi. En son etkisiz hale getirdiğimiz PKK’lı terörist örgütün ideolojik yapısını 25 yıldır yöneten bir kişiydi. Yani örgüte katılımı 80’li yıllarda ve 25 yıldır örgütün ideolojik yapılanmasını şekillendiren ve yöneten bir kişi. Bunlar şu açıdan önemli, PKK’nın sahadaki askeri kanadından daha önemli olan ideolojik örgütlenmesi. Çünkü elemanı onlarla devşiriyorlar. Ağ çıkarma, örgütü canlı tutma hep bunların işi. Etkisiz hale getirilen bu kişi çok kilit elemanlardan biriydi. Bu durum örgütte muazzam bir çöküntüye sebep oluyor. Çünkü eli silah tutan birini etkisiz hale getirdiğinizde yerine birini koyuyor ama 25 yıllık ideolojik örgüt hafızası olan birini etkisiz hale getirdiğinizde orada muazzam bir boşluk oluşuyor. Almanya nezdinde girişim yaptık. Almanya ile ilgili onlarla görüştük, taleplerimizi muhataplarımıza ilettik. Örgütsel faaliyet anlamında çok dağılmaya başladılar. Almanya’da daha ciddi bir mevcudiyetleri var. Biz peşlerinden gidiyoruz." Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan ’50+1’ yanıtı
"Meclis aritmetiği eğer referandum sınırlarında olursa yerel seçimde örneğin vatandaşın önüne bir de referandum sandığı gelme ihtimali var mı? Ayrıca geride kalan seçimler öncesinde bir yayın sırasında size ’50+1 değişir mi?’ diye sormuştum. Siz de değişmesinden yana olduğunuzu ifade etmiştiniz. Hala aynı fikirde misiniz?" sorusuna yönelik 50+1 şartının değişmesi konusunda aynı fikirde olduğunu vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
"İsabetli olur. Çoğunluğu alan adayın seçilmesi usulüne geçilmesi halinde Cumhurbaşkanlığı seçimi de seri olur, uğraştırmaz ve yanlış yollara da sevk etmez. Mevcutta 50+1 mecburiyeti partileri yanlış yollara sevk ediyor. Kimin eli, kimin cebinde belli değil. Yok altılı, yok on altılı masa Bundan sonra kim bilir daha neler çıkar? Ama oy sayısı itibarıyla ’en fazla oyu alan aday seçilir’ denildiği zaman seçim hızlıca tamamlanır. Diğer yandan Mevcut anayasamızın satır aralarında darbeci zihniyetin ruhunun dolaşıyor olması bizleri en çok rahatsız eden konu. Ayrıca dünya 1980’li yıllardan bugüne çok değişti. Bu değişiklikler anayasa metnine yansıtılmaya çalışılsa da bu anayasamızın metinsel bütünlüğünü yok etti. Yeni, sivil, kapsayıcı ve çağın gerekliliklerine tam uyumlu bir anayasayı Türkiye’ye kazandırmak, ulaşmayı arzu ettiğimiz en önemli hedeflerimizden biri. Meclis’te yeni anayasa çalışmalarına birkaç defa başladık ancak muhalefetin engellemeleri, verdiği sözleri yerine getirmemesi nedeniyle hep yarım kaldı. Biz verdiğimiz sözün arkasındayız, milletimizi hak ettiği sivil anayasaya kavuşturacağız."