Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde 'Nüfus Politikaları Kurulu' toplantısına başkanlık etti. Toplantıda, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar, İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve ilgili kurumların yöneticileri yer aldı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, güçlü bir nüfus yapısının, yalnızca demografik bir hedef olmadığını, Türkiye'nin geleceğine yön verecek stratejik bir konu olduğunu söyledi. Kurul'un, sağlıklı bir nüfus yapısı için kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler geliştireceğini aktaran Yılmaz, "Bu kapsamda, öncelikli olarak doğurganlık oranlarını ve nüfus yenileme seviyesini sürdürülebilir kılmak için eylem planlarımızı ve yol haritamızı oluşturacağız" ifadelerini kullandı.
2009 yılından itibaren, Türkiye'de doğurganlık hızı ve nüfus artış hızında belirgin bir düşüş gözlemlendiğini belirten Yılmaz, "Toplam doğurganlık hızı 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2023 yılında 1,51 çocuk olarak gerçekleşmiştir. Yani, bir kadının doğurgan olduğu dönem boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2023 yılında 1,51 düzeyine gerilemiştir. Bu, tarihimizin en düşük değeridir. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyinde kritik eşik olan 2,1'in altında kaldığını bize göstermektedir. Nüfusun kendini yenilemesi için gerekli olan 2,1 eşiğinin üzerinde olan sadece 10 ilimiz kalmış olup, toplam doğurganlık hızı 3'ün üzerinde olan tek ilimiz ise Şanlıurfa'dır" diye konuştu.
'YAŞLI NÜFUS GİTTİKÇE ARTMAKTA'
Yılmaz, Türkiye'de ortalama yaşın 34'e yükseldiğini söyleyerek, "Ülkemizde evlenme oranları ve doğurganlık hızı azalırken; boşanma, ilk evlenme yaşı, ilk anne olma yaşı, tek ebeveynli aile sayısı, yalnız yaşayan birey sayısı ve yaşlı nüfus oranı gittikçe artmaktadır. Güncel TÜİK verilerine göre, ülkemizde ortalama ilk evlenme yaşı hem erkeklerde hem de kadınlarda yükselmiş, erkekler için 28, kadınlar için 26 yaş olmuştur. TÜİK'in ana senaryosuna göre; 2054 nüfusu 93 milyon 775 bin, 2100 yılına geldiğimizde ise nüfusun azaldığını, 76 milyon 799 bin kişiye düştüğünü tespit ediyoruz. Dolayısıyla bu politikanın ne kadar önemli olduğu bu rakamlardan da görülebilir. Kabine Toplantılarımızda Sayın Cumhurbaşkanımız nüfus yapımızdaki bu hayati değişimlere dikkat çekerek, mevcut durumu 'Varoluşsal tehdit, bir felaket' olarak değerlendirmiştir. Bu değerlendirme yalnızca bir uyarı değil, hepimiz için bir sorumluluk çağrısıdır" açıklamasında bulundu.
'TEDBİR ALINMAZSA DÜŞÜŞ DEVAM EDECEK'
Aile değerlerine yönelik saldırılar ve toplumları cinsiyetsizleştirme çabalarını, dikkatle değerlendirmek zorunda olduklarını kaydeden Yılmaz, "Nüfus projeksiyonları, aile ve toplum yapısındaki değişim ve dönüşümler bize şunu gösteriyor; nüfus, aile ve evlenme kurumu ile ilgili etkin tedbirlerin alınmaması halinde doğurganlık hızındaki düşüş devam edecektir. Doğurganlık hızındaki düşüş, yalnızca demografik bir sorun olmanın ötesindedir. Toplumumuzun geleceği açısından kısa, orta ve uzun vadede istihdam, sosyal güvenlik, bakım, ekonomi, savunma gibi birçok alanda ciddi sorunlara yol açma potansiyeline sahiptir. Doğurganlık oranlarındaki düşüş, bir günde gerçekleşmediği gibi doğurganlık oranlarının artırılması ve nüfusun kendini yenileme oranının üzerine çıkarılması da maalesef bugünden yarına gerçekleşebilecek bir durum değildir" ifadelerini kullandı.
'ULUSAL EYLEM PLANI HAZIRLANACAK'
Nüfus Politikaları Kurulu'nun, çalışmalarına değinen Yılmaz, "Kurulumuz tarafından öncelikle mevcut nüfus politikaları ve demografik yapıdaki değişimler kapsamlı olarak ele alınacaktır. Doğurganlık hızındaki düşüş, nüfus yapısı, aile ve evlenme kurumundaki değişimlerin temel nedenleri, ihtiyaçlar ve bu alanlara yönelik politika önerileri tespit edilecektir. Bunun akabinde Kurul marifetiyle 'Ulusal Eylem Planı' hazırlanacaktır. Özel önem arz eden konularda çalışma grupları ve komiteler kurulacaktır. Kalkınma Planı ve Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda da yer aldığı üzere mevcut hukuki düzenlemeler, aile ve dinamik nüfus yapısını etkileyen gelişmeler çerçevesinde gözden geçirilecek, belirlenecek ihtiyaçlar doğrultusunda yeni hukuki düzenlemelere ilişkin çalışma yapılacaktır. Son yıllarda aile yapısını zayıflatmaya yönelik küresel tehditler ve toplumsal değişimler, evlilik oranlarında bir düşüşe, boşanma oranlarında ise bir artışa sebep olmaktadır. Bu gidişatı tersine çevirmek için güçlü ve dinamik nüfus yapısını teşvik eden, genç yaşta evlilikleri, doğurganlığı ve aile kurma noktasında cesaret veren politikalar geliştirmeyi öncelikli bir görev olarak görüyoruz" ifadelerini kullandı.
Yılmaz, demografik yapının ihtiyaçlarına çözüm sunacak temel başlıkları şöyle sıraladı:
"Normal doğumun desteklenmesi; zorunlu durumlar dışında sezaryen doğum oranının azalmasını teşvik edeceğiz. Sağlık profesyonelleri için de önemli bir yere sahip olan ebelerin, çiftlere kaliteli ve nitelikli bakım ve danışmanlık hizmetleri sunması ve ebelerin istihdamını yaygınlaştırmak önemlidir. Genç evliliklerin desteklenmesi; aile kurmayı teşvik etmek amacıyla genç çiftlere maddi destekler, evlilik danışmanlığı ve ilk evini alanları önceliklendiren sosyal konut programlarını hayata geçireceğiz. Yeni çalışma modelleri; kadınların hem ev hayatını hem iş hayatını aynı anda sağlıklı biçimde sürdürmeleri ve ikisi arasında bir tercihe zorlanmamaları için yeni çalışma modelleri geliştirmemiz gerekiyor. Doğum izinlerinin artırılmasından kreş ve bakım süreçlerinin desteklenmesine, doğum yardımlarından esnek ve uzaktan çalışmaya birçok alternatifi çok yönlü ve bütüncül bir bakış açısıyla ele alacağız. Çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması; çalışan ebeveynlere destek olmak için ücretsiz veya düşük maliyetli kreş ve çocuk bakım hizmetlerini yaygınlaştıracağız. Aile yapımızı zayıflatmaya ve cinsiyetsizleştirmeye yönelik küresel saldırılara karşı değerlerimizi öne çıkaran eğitim, kültür ve iletişim politikalarımızı güçlendireceğiz."
'NESİLLERİMİZİ BİRLİKTE KORUYUP YÜCELTECEĞİZ'
Türkiye'nin mevcut demografik fırsat penceresini, olabildiğince uzun zamana yayan politikalarla kalkınma süreçlerine güç katacaklarını söyleyen Yılmaz, "Dinamik nüfus yapımızın güçlenmesi konusunda medyadan akademiye, öğretmenlerimizden yargı mensuplarına, sağlık çalışanlarından, mülki idarelere, özel sektörden sivil toplum kuruluşlarına kadar herkesin üzerine büyük sorumluluklar düşmektedir. Çocuklarla yeşeren bir aile bizim için mukaddes bir ocaktır. Hem nesillerimizi hem de aile yapımızı ancak hep birlikte koruyup yücelteceğiz. Anneliği, çok sayıda sağlıklı ve nitelikli çocuk yetiştiren aileleri takdir eden kültürel atmosferi tahkim edeceğiz. Aile kurumundaki çözülme, doğurganlık hızının azalması, cinsiyetsizleştirme akımı başta olmak üzere sağlıklı nesillerin devamına tehdit oluşturan unsurlara karşı kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz. Milli bekamız açısından hayati önemde gördüğümüz sağlıklı ve dinamik nüfus yapısının güçlendirilmesi yönünde atacağımız adımların, ülkemiz ve milletimiz için hayırlı olmasını diliyorum" diye konuştu.