İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) mezunu Oğul Görgülü, üç arkadaşı ile birlikte deniz yüzeyindeki katı ve sıvı atıkları temizleyen ‘Vatoz’ isimli tekne tasarladı. 6 saat aralıksız çalışabilen, 100 kilogram atık toplayabilen, yapay zeka yardımıyla kendi rotasını oluşturabilen Vatoz, deniz temizliğine büyük katkı sağlayacak.
İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) İçmimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümünden 2020’de mezun olan Oğul Görgülü, ardından da tasarım çalışmaları alanında yüksek lisans yaptı. Bu süre içinde bir şirket kuran Görgülü, insansız deniz araçları üzerine de tez gerçekleştirdi. Görgülü’nün yanı sıra Orta Doğu Teknik Üniversitesi mezunları olan yapay zeka mühendisi Rıza Serkan Kaskan, gemi inşaat mühendisi Genco Barış Atalay ve yazılım mühendisi Tuğçe Köseoğlu’nun da katılımıyla ekip 4 kişiye ulaştı. 9 ay çalışıldı
Genç ekip, sürdürülebilir kalkınma hedefinden yola çıkarak deniz yüzeyini temizleyen, katamaran sınıfında bir insansız deniz aracı (IDA) yapmak için harekete geçti. Yaklaşık 9 aylık kapsamlı çalışma sonunda Vatoz isimli teknenin prototipi hazırlandı. 65 kilogram ağırlığındaki Vatoz, elektrikli iki motoru ve arkasında atık tiplerine göre değiştirilebilir ağlar ile geçtiği yerlerdeki katı ve sıvı atıkları anında topluyor.
100 kilograma kadar atık toplayabilen Vatoz, 5 metrelik dalgaya dayanabilecek şekilde geliştirildi. 6 saat boyunca aralıksız çalışabilen Vatoz, yapay zeka sayesinde kendi rotasını belirleyebiliyor. Vatoz, sığ alanlarda büyük teknelerin giremediği yerlere de rahatlıkla ulaşabiliyor. Uluslararası standartlara uygun tasarlanan, insan gücüne ihtiyaç duymayan Vatoz, önündeki kamera sayesinde topladığı atıkların türlerini de analiz edebiliyor.
Vatoz’un özellikle marina ve liman işletmelerinde rahatlıkla kullanılabileceğini söyleyen Oğul Görgülü, “Denizlerdeki kirliliği önlemek, mevcut atıkları toplamak için birçok yöntem aranıyor. Belediyeler, marina ve liman işletmecileri için deniz yüzeyinin temizliği çok önemli. Vatoz, tam da bu noktada kullanıcılarına büyük avantajlar sağlıyor. Örneğin; Vatoz’un belirli bir alanda çalışarak bölgeyi temizlemesini istiyorsunuz. Vatoz’a geliştirdiğimiz yazılım ile bu komutu veriyorsunuz. Vatoz da yapay zeka ve görüntü işleme algoritmaları sayesinde kendi rotasını çizerek, gerekli manevraları da yaparak bu işlemi gerçekleştirebiliyor. Süre ve maliyet açısından da kullanıcılara avantaj sağlıyor. Vatoz’un arkasında farklı atık türlerine göre değiştirilebilir ağlar var. Mevcut motorlar yardımıyla topladığı atıkları, arkasındaki bu ağda biriktiriyor ve kullanıcıya haber veriyor. Şimdilik deniz yüzeyindeki atıklara odaklandık ama yapay zekasını daha da geliştirerek Vatoz’u uzak deniz mesafelerinde gözlem, araştırma ve lojistik amacıyla kullanmak da mümkün olabilir” dedi.
Vatoz ile yurt dışına açılmayı hedeflediklerini ifade eden Görgülü, sözlerini şöyle sürdürdü:
“27 Nisan-1 Mayıs tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen TEKNOFEST’e katılarak ‘çevresel enerji teknolojileri’ kategorisinde birinci olduk. Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO) ortaklığıyla gerçekleşen ‘Küresel Temiz Teknoloji İnovasyon Programı’na (GCIP) resmi olarak da kabul edildik. Bu programa dahil edilmek, özellikle yurt dışındaki sunumlara, fuarlara katılmak ve yatırımcılarla buluşmak için önemli bir anahtar. Prestij yönünden önemli bir adım. Türkiye’deki belediyelere ve şirketlere ulaşarak Vatoz’u denizle buluşturmak istiyoruz. Elbette hedefimiz uluslararası alana da açılmak. Bu konuda da girişimlerimiz artarak devam edecek.”