Kahramanmaraş merkezli depremler çok sayıda vatandaşın hayatını kaybetmesine neden olurken, depremlerin etkilediği bölgede yerleşim alanlarının yanı sıra üretim yapılan binalarda da hasarlar oluştu.
11 ilde yıkıma yol açan, yaklaşık 110 bin kilometrekare alanda yaşayan 13,5 milyon insanı doğrudan etkileyen deprem felaketiyle aksayan üretim ise yavaş yavaş toparlanmaya başladı.
Depremler nedeniyle bazı şirketler çalışanlarını kaybetti. Bazı üretim noktaları depremlerden dolayı büyük hasar alırken, bazıları da az hasar ya da hasarsız bir şekilde depremleri atlattı.
Bu süreçte bazı çalışanlarının barınma ihtiyacını da karşılayan şirketlerden kimi üretime başladı, kimi de işbaşı yapmayı bekliyor.
Hasarın olmadığı fabrikalarda üretime tekrar başlandı
Bazı şirketler, hasar tespit çalışmalarını sürdürürken, bazıları da teknik sorunlarını gidermeye çalışıyor. Hasarın olmadığı fabrikalarda ise çalışanların aileleri ile ilgilenmeleri amaçlı verilen zamanın ardından üretime tekrar başlandı.
Erdemoğlu Holding’den yapılan açıklamada, Holding bünyesinde Gaziantep’te faaliyet gösteren Merinos Halı Sanayi ve Ticaret AŞ’nin gerek Besni’de gerekse Gaziantep üretim tesislerinde depremden sonra bir hafta üretime ara verildiği bildirildi.
Açıklamada, “Bu, önceliğimiz insan olduğu için çalışanlarımızın aileleri ile ilgilenmeleri amaçlı verilen bir ara olup fabrikalarda genelde bir hasar bulunmamaktadır. Fabrikalarda eser miktarda teknik sorunlar ise bu bir haftalık sürede tamamlandı. Üretim süreci bir haftalık aradan sonra kaldığı yerden devam etmektedir” denildi.
Holding bünyesinde Adana’da faaliyet gösteren Sasa Polyester AŞ için de üretimin depremden sonra devam ettiği, üretime ara verilmediği belirtilen açıklamada, “Depremden sonraki ilk hafta yine öncelikli olarak çalışanlarımızın psikolojik ve ailevi durumları dikkate alınarak kısmi ve kontrollü üretim yapıldı. Fabrikalarda bir hasar bulunmamaktadır” ifadeleri kullanıldı.
“Kavlaklı OSB’deki bazı tesislerimiz çalışmaya başladı”
Kahramanmaraş merkezli KİPAŞ Holding’den yapılan açıklamada da “Şu anda hasar tespiti ile ilgili arkadaşlarımız çalışma yapıyor. KİPAŞ Holding çatısı altında zarar gören tesisler de var, görmeyenler de var. Elden geldiğince tüm arkadaşlarımız çaba sarf ediyor. Sadece iplik fabrikasını değil, çimento fabrikamızı, kağıt fabrikamızı arkadaşlarımız aktif hale getirmeye çalışıyor. Kavlaklı OSB’deki bazı tesislerimiz çalışmaya başladı. Henüz elimize net bir durum raporu ulaşmadı” denildi.
“Deprem nedeniyle üretimimiz 4 gün aksadı”
Mutlu Makarna Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Göymen, depremlerin ardından Gaziantep’te faaliyet gösterdikleri fabrikalarında ve genel müdürlük binasında herhangi bir kalıcı hasara rastlamadıklarını, yetkililerce binaları için hasarsızlık raporu verildiğini aktardı.
Üretime başladıklarını bildiren Göymen, şunları kaydetti:
“Deprem nedeniyle üretimimiz 4 gün aksadı. Çünkü makarna üretiminde doğal gaz ve elektrik olmazsa üretim yapmak mümkün değildir. Organize sanayi bölgesinde önlem amaçlı 3-4 gün kadar gaz kesildi. Ayrıca, ikinci depremden sonra tüm insanlar aileleri ile beraber dışarıda, arabalarda oldukları için tedarik zincirimiz de aksadı. Bu süreçte üretim yapamadık. Depremin etkilerini azaltmak için gaz gelir gelmez yavaş yavaş üretime başladık ve şu anda kapasitemizi yüzde 90’lara kadar çıkardık.”
Göymen, Gaziantep’te sanayinin tekrardan hareket kazandığını, hayatın, tedarik zincirinin ve lojistiğin normale dönmeye başladığını aktararak, “Ancak tamamen düzelmesi mart başını bulacaktır. Bu süreçte ticaret, turizm, imalat sektörleri de dahil tüm sektörlerde normale dönüşteki süreçte kayıplar olabilir.” dedi.
“Hem işi hem de ailemizle geçirilecek zamanı dengeli bir şekilde götürmeye çalışıyoruz”
Osmaniye merkezli olarak faaliyet gösteren Baştuğ Şirketler Grubu adına açıklamalarda bulunan Baştuğ Metalurji Sanayi AŞ İşletmelerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özgür Nal, depremde 3’ü mühendis, birisi güvenlik görevlisi olmak üzere 4 çalışanlarının hayatını kaybettiğini, bir çalışanın da tedavisinin yoğun bakımda sürdüğünü bildirdi.
Nal, depremin ilk günlerinde gruba ait fabrikalarda çalışanlara ve ailelerine barınma desteği sağlandığını aktararak, şunları kaydetti:
“Birinci derece akrabasını, yakınını kaybeden çok çalışanımız var. İlk etapta cenazelerimizi takip ettik, ailelere barınma ortamı sağladık. Depremden bir süre sonra önce sadece gündüz vardiyasında üretime başladık. 20 Şubat itibarıyla da 24 saat çalışma düzenine geçtik. Kimi arkadaşımız evinde, kimisi çadırda kalıyor. Vardiyadaki çalışma düzenini de buna göre organize ediyoruz. Çünkü ‘önceliğimiz ailelerimizin yanında olmak’ diyoruz. Hem işi hem de ailemizle geçirilecek zamanı dengeli bir şekilde götürmeye çalışıyoruz.”
Grubun, Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi’nde bir çelikhane, bir de haddehane olmak üzere, biri 2 milyon ton sıvı çelik kapasiteli ve diğeri de 1 milyon 250 bin ton inşat demiri kapasiteli iki tesisi olduğunu bildiren Nal, ayrıca, Hatay’ın Dörtyol ilçesinde de 500 bin ton kapasiteli inşat demiri üreten bir haddehane daha bulunduğunu söyledi.
Nal, “Bunun haricinde Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi içerisinde ofis mobilyaları üreten bir tesisimiz var. Bu da yavaş yavaş devreye giriyor. Rakamlar henüz netleşmemekle birlikte deprem sebebiyle tüm tesislerimizde meydana gelen hasarın yaklaşık 1,5 milyon avro olduğunu öngörüyoruz. Yaralarımızı saracağız, üretim tesislerimizde faaliyetlere başladık. Osmaniye Organize Sanayi’nde bulunan Baştuğ Metalurji Sanayi AŞ olarak da tam kapasite çalışmaya başladık” dedi.
“3 ay içinde iplik üretimine başlarız”
Matesa Tekstil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi Muhasebe Müdürü Sıtkı Çelebi de 1 Mart itibarıyla yönetim kadrosunun işbaşı yapacağını belirterek, “Üretim personelimizi de üretim başladığında işbaşına çağıracağız. Üretimde gerekli makine revizyonları, tadilatları ve dengeleri sağlandıktan sonra 3 aya kadar üretim başlar. Matesa Tekstil olarak iplik üretiyoruz. 3 ay içinde iplik üretimine başlarız. İdari binamızda çatlaklar var, duvarlar kırıldı. İplik makinelerimizin de denge ayarlarının yapılması gerekiyor. Herhangi bir yangın ya da makinelerin üzerine dolap çökmesi gibi bir zayiatımız yok” diye konuştu.
“2 işletmemizde üretime başladık”
Şirikçioğlu Mensucat Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hacı Ali Şirikçi ise kısmen üretime başladıklarını aktararak, şunları kaydetti:
“2 işletmemizde üretime başladık. Bir işletmemiz de hafif hasarlı. Burada da 2 ay civarında harekete geçeriz diye düşünüyoruz. Bir diğer tesisimiz biraz daha farklı. Onu da 5-6 ay sürede harekete geçiririz diye tahminde bulunuyoruz. Bir işletmemiz de tamamıyla yıkıldı. Deprem saatinde işletmemiz çalışıyordu. Elhamdülillah o saatte çalışmasına rağmen can kaybımız olmadı. Mağazalarımız vardı, bunların tamamı yıkıldı. Bu yaralarımızı sarmaya çalışıyoruz. Şu anda bunları telafi edecek her şeyi yapmaya çalışıyoruz elimizden geldiği kadar.”
Şirikçi, işe gelebilecek durumda olan personeli işe çağırdıklarını ifade ederek, “Gelebilenlerin hepsine mesaj atıyoruz, işe başlatmak için elimizden gelen gayreti gösteriyoruz ama şu anda kadromuz çok az. Normalde 2 bin 500 kişi çalıştırıyorduk, şu anda 300 kişiyle çalışıyoruz. Tam kapasiteyle faaliyete geçmemiz 3-4 ayı bulacaktır. Yani kısmen üretime başladık. Belli bölümleri çalıştırdık. Boya tesisimiz, dokuma tesisimiz çalışır durumda. İplikleri ayağı kaldırmaya çalışıyoruz. Bunların hepsi birbirine entegre olarak çalışan tesisler” dedi.
“Daha öneki yatırımımızı tamamlayıp üretime başlamayı düşünüyoruz”
Erdem Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Büyükerzurumlu, “Mevcut tesisimizde tekrar faaliyet yapılması mümkün görünmüyor. Şu an çalışılamaz durumda. Daha önce aldığımız bir yatırım kararımız vardı. Onu tamamlayıp birkaç ay sonra orada üretime başlamayı düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.