Deprem bölgesinde 'toz' uyarısı

Tolga YILDIRIM/ ANTALYA, (DHA)- ÇEVRE Mühendisleri Odası Antalya Şubesi Başkanı Derya Ünver, deprem felaketinin ardından 80 milyon ton ile 208 milyon ton arasında yıkıntı atığı oluşmasının beklendiğini belirterek, yıkım ve enkaz kaldırma sırasında oluşan toza dikkat çekti. Maske takılması uyarısında bulunan Ünver, "Yıkım, yükleme ve taşıma esnasında tozlanmayı engelleyecek sulama sistemlerinin yapılması gerekiyor" dedi. Çevre Mühendisleri Odası Antalya Şubesi Başkanı Derya Ünver, deprem bölgesinde yıkılan binalardan oluşan molozların neden olduğu çevre tehdidine yönelik uyarı yaptı. 11 ilde yıkıma yol açan depremler sonrası 80 milyon ton ile 208 milyon ton arasında yıkıntı atığı oluşmasının beklendiğine dikkat çeken Ünver, "Bu atıkların içinde beton, tuğla gibi malzemelerin dışında evlerde kullanılan kimyasal, mobilya, metal, plastik gibi atıklar da söz konusu. Bunlar yönetmeliklere göre bertaraf edilmeli. Ciddi afet yaşadık ve afetin paniğiyle atığı yönetmek çok mümkün değil. Geçici depolama alanlarını doğru yerlerde seçmeliyiz. Barajların su toplama havzalarından uzak, yer altı sularına yakın olmayan, sızdırmazlık sağlanan zeminlerde depolanmalı" dedi. 'KİMYASALLARIN YER ALTI VE YÜZEY SULARINA KARIŞMASI MÜMKÜN' Atıkların geçici depolama alanlarında peyderpey türlerine göre ayrıştırılıp, geri dönüştürülmesi gerektiğini anlatan Ünver, "Atıklar doğru yerlerde depolanmazsa içindeki kimyasalların yer altı suyuna karışma riski yüksek. Yağışlarla kimyasal maddelerin yer altı sularına, yüzey sularına karışması mümkün. Verimli alanlara yapılan depolamalar, tarım alanında geri dönüşü olmayan toprak veriminde düşüşe neden olur. Maalesef kayıpların büyük olması, ilk anda panik yarattı. Atıkların nereye atılacağı bilinemedi. Kuşların göç alanlarına, sulak alanlara, su kenarlarına atıklar atıldı" diye konuştu. 'MASKE İLE TOZDAN KORUNUN' UYARISI Yıkım işlemleri ve enkaz taşınması sırasında ortaya çıkan tozun sağlık için tehlikesinden bahseden Ünver, "Enkaz atıklarının kaldırılması da çok önemli. Tozuma sırasında asbest ve uçucu gazlardan, tozlardan insan sağlığı ciddi oranda etkilenmektedir. Bu aniden ortaya çıkmadığı için çok dikkate alınmıyor. İlerleyen zamanda, insan yaşamını olumsuz etkiyecektir. Geçici konaklama alanlarının, çadır kentlerin tozumadan etkilenmeyecek bölgelere yapılması çok önemli. Yıkım, yükleme ve taşıma esnasında tozlanmayı engelleyecek sulama sistemlerinin yapılması gerekiyor. Bölgede çalışan ve yaşayan insanların maske ile tozdan korunması gerekir" dedi. 'UÇUŞAN TOZLAR BİR SINIRDA KALMAYACAK' Bölgede tozla oluşan hava kirliliğinin insan sağlığının yanı sıra ekosisteme de zararı olduğunu vurgulayan Ünver, "Tozla oluşan hava kirliliğini bir yerde sınırlandırmak mümkün değil. 11 ilde böyle büyük yıkım olmuşken, atıkları yönetmeliklere uygun olarak bertaraf etmek kolay olmuyor. Uçuşan tozlar bir sınırda kalmayacak. Bölgenin tamamına dağılacak ve tarım alanlarına, yüzey sularını da kirletecek ve ekosistemin bozulmasına neden olacak. Bunun olmaması için toz oluşumunun sulama sistemleri ile önüne geçilmesi gerekiyor" diye konuştu. Derya Ünver, afet olduğu zaman sonrasındaki riskleri en aza indirmek için kentlerde afet müdahale planları hazırlanması ve bu çalışmalarda çevre mühendislerinin de yer alması gerektiğini kaydetti.