HABER7
Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şerif Barış, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta meydana gelen çifte deprem ve artçılarıyla ilgili çarpıcı değerlendirmede bulundu. Prof. Şerif Barış, asrın depreminin büyüklüğünü, Türkiye’yi karanlığa boğan 1999 Kocaeli/Gölcük depremiyle mukayese ederek anlattı. 2023 K.Maraş depreminin, 1999 Kocaeli depreminden 3 kat daha şiddetli olduğunu söyleyen Prof. Barış, sarsıntının meydana geldiği yer altı bölgesinin 99 depremine göre 2 kat daha yakında yaşandığını belirtti. Depremin ivmesinin de Kocaeli depremine göre daha yüksek olduğunu ifade eden Deprem Uzmanı Şerif Barış, artçı depremlerle ilgili son 122 yılın en korkunç verilerinin meydana geldiğini anlattı.
3 KAT DAHA ŞİDDETLİ AFET
Jeoloji Mühendisi Prof. Şerif Barış, depremin büyüklüğü açısından dört özelliğin öne çıktığını ifade ettiği konuşmasında, “Birinci özellik; Kahramanmaraş’taki 7,7 büyüklüğündeki deprem, 1999 depreminden yaklaşık 2 tane demektir (sonrasında 3 olarak düzeltiyor). -Oran olarak 0,4 fazla olması- bir aletsel büyüklük büyüdüğünde, mesela 6’dan 7’ye büyüdüğünde depremin gücü 10 kat artar. Ama enerjisi 31,6 kat artar. Dolayısıyla enerji olarak bakıldığında da bu 7,7 depremi, Kocaeli depreminin 2,98 katıdır. Yani 3 tane Kocaeli depremi büyüklüğündeki deprem, sadece 1 depremde açığa çıkan bir enerjidir.” dedi.
BÖYLESİ HİÇ OLMADI
Prof. Barış, ikinci özellik olarak artçı depremlerle ilgili 122 yıllık verileri mukayese etti. Barış, şunları söyledi:
“Bu depremin hemen ardından 3 tane 6’dan büyük artçı deprem ki bunlar aslında Doğu’da, Güneydoğu’da dayanıklı yapıların daha az olduğu bölgelerde hasar yapacak, can kaybına yol açacak büyüklükte artçılardır.
Bu 3 artçının yine bir özelliği vardır. 122 yıldır Türkiye’de olan bütün depremlerin ben en büyük artçılarına baktım. En büyük artçılardan bir tanesi 6,3 büyüklüğündeydi. İki tanesi 5,9 büyüklüğündeydi. Ondan sonra bütün depremlerin artçıları 5,8’i geçmiyordu. Dolayısıyla çok kuvvetli 3 artçı da muhtemelen farklı bir depremmiş gibi hasar ve tahribat yapacak büyüklükteydi.”
YERİN HEMEN DİBİNDE SARSINTI!
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şerif Barış, yer derinliği bakımından 99 depremi ile 2023 Maraş depremini şu sözlerle kıyasladı:
“Üçüncü özellik; bu deprem 7 ila 10 kilometre olarak derinlikte oldu. Dolayısıyla 17 Ağustos 15 kilometre derinlikte, Düzce depremi 18 kilometre derinlikteydi. Sığ deprem yani yüzeye ne kadar yakınsa enerji açığa çıkan gerilme, dalgalar ve yıkıcı etki sönmeden doğrudan şehirlere ve binalara vurdu. Bu açıdan da büyük etkisi var.”
VURMA DALGASI ÜRPERTİCİ İVMEDE
Barış, dördüncü özellik olarak “ivme” vurgusu yaparak şunları belirtti:
“0.68 ivmeyle darbe olarak binalara yansıdı. 1999 Kocaeli depreminde kaydedilen en yüksek ivme 0.47 idi. 0.68 neredeyse Kocaeli’nin 1,5 katı daha yüksek ivme. Bazı bölgelerde ise ivmenin 1.09 ve 2.00 ivmeye kadar gelmiş.”
Deprem Uzmanı Şerif Barış, “ivme”nin ne anlama geldiğini ise şu sözlerle tarif etti:
“İvme ne demek? İvme, bir deprem dalgaları hızla tabakalarda ilerler. Hızın zamana göre değişimine biz ivme diyoruz. Eğer deprem dalgası kısa zamanda daha hızlı vurursa darbeyi binalarda hasar daha fazla olur. Deprem dalgasının çok hızlı hareket etmesi de ivme demektir. Bu da binaya vuran gücü artırır. Bina 100 tonsa, 68 tonluk bir kuvvetle binaya darbe vuruyor demektir. Bu önemli bir hasar parametresi.”