6 Şubat Pazartesi tarihinde saat 04:17'de Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki deprem sonrası ''depremde hayat kurtaran davranışlar'' konusu gündeme geldi. Kayseri, Diyarbakır, Ankara, Malatya ve Gaziantep gibi birçok ilde de hissedilen şiddetli depremin ardından vatandaşlar deprem esnasında yapılması gerekenleri araştırmaya koyuldu.
Deprem sonucu meydana gelen can kayıplarını önlemek için öncesinde alınması gereken tedbirlerin yanı sıra afet esnasında yapılması gereken birçok eylem bulunuyor. Deprem anında panik yapılmadan bilinçli şekilde hareket edilmesi, yaralanmaların ve can kayıplarının önlenmesinde büyük önem taşıyor
Deprem ülkesi Türkiye'de vatandaşların bu konuda bilinçlenmesi ve afet sırasında buna uygun hareket etmesi önem taşıyor. Depremden en az zararla kurtulabilmek için yapılması gerekenler, afete yakalanılan yere göre değişiklik gösteriyor. Evde, araçta, alışveriş merkezleri gibi kalabalık alanlar veya dış mekanlarda yapılması gerekenlerin bilinmesi, bilinçli hareket edilmesini sağlıyor.
"Çök-kapan-tutun" hareketi hayat kurtarıyor
Deprem esnasında yapılacakların başında, sakin olmak ve paniğe kapılmamak geliyor.
Depreme ev, ofis gibi kapalı alanlarda yakalanıldığında, devrilebilecek ağır ve yüksek eşyalardan, kırılabilecek cam ve pencerelerden uzak bir yerde durulması gerekiyor.
Deprem öncesinde belirlenen sağlam bir nesnenin yanında "çök-kapan-tutun" hareketinin yapılması yaralanma ve can kayıplarının önlenmesinde önem taşıyor. Bu hareket esnasında baş ve boyun bölgesinin korunması için ellerle baş ve ensenin kapatılması, sarsıntı sona erene kadar koltuk veya oturma grubu gibi büyük eşyalara tutunulması gerekiyor.
Balkon, merdiven ve asansörlere yanaşmayın
Deprem sırasında yapılacaklar olduğu gibi yapılmaması gerekenler de bulunuyor.
Uzmanlar tarafından sarsıntı bitmeden dışarıya çıkılmaya çalışılmaması gerektiği, deprem sırasında yaralanma ve ölümlerin en fazla binadan çıkış sırasında gerçekleştiği belirtiliyor.
Deprem anında asansör veya merdivenlerin kesinlikle kullanılmaması, balkonlara çıkılmaması gerekiyor.
Vatandaşların, doğal gaz nedenli bir patlamaya neden olabileceği için kibrit ve çakmak yakmaması, elektrik kesintisi durumunda elektrik sigortasını açmaması, yangın ya da patlamaya sebep olabileceği için elektrik düğmelerine dokunmaması da dikkat edilmesi gerekenler arasında yer alıyor.
Kalabalık alanlarda yapılması gerekenler
Depreme sinema, tiyatro, stadyum gibi yerlerde yakalanıldığında, kalabalığın panikle hareket etmesi önemli sorunlardan birini oluşturuyor.
Kalabalık alanlarda, deprem olduğu anlaşıldığında yapılacaklar arasında ilk sırada, bulunulan yerde kalmak ve sarsıntı boyunca çıkışlara gitmemek geliyor.
Panik nedeniyle ezilme riski yoksa koltuk önlerinde "çök-kapan-tutun" hareketinin yapılması, eğer varsa bulunulan yerde oturularak baş bölgesinin korunması gerekiyor.
Depreme dışarıda yakalanıldığında yapılması gerekenler
Depreme dışarıda yakalanılırsa, bina, ağaç, üst geçit, köprü, elektrik direkleri ve tellerinden uzak durulması önem taşıyor.
Binaların olduğu bir sokakta bulunuluyorsa, düşebilecek kiremit, cam, tabela, sıva gibi malzemelerden korunmak için yapılardan uzak durmaya çalışmak ve açık bir noktada "çök-kapan" hareketi yaparak başı korumak gerekiyor.
Araç kullanılırken deprem olursa ne yapılmalı?
Yolda seyir halindeyken deprem olursa, panik yapmadan yavaş ve dikkatli bir şekilde aracın yol kenarına çekilmesi, elektrik direk ve kablolarından uzak bir yer seçilmesi gerekiyor.
Ayrıca, şoförlerin şu uyarıları dikkate alması gerekiyor:
"Sarsıntı bitene kadar araç içinde kalın. Sarsıntıdan sonra araç kullanmaya devam etmeniz halinde, yoldaki olası hasarlara karşı tetikte olun. Üst geçitlerde, köprü altlarında ya da üzerinde veya tünel içinde durmayın. Bu gibi yerlere girmek üzereyseniz girmeden önce, çıkmak üzereyseniz çıktıktan sonra durmaya çalışın."