Türkiye'nin en çok elektrik tüketen bölgelerinden biri olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi, demografik yapısı, tarım arazileri ve verimli topraklarıyla önemli bir yoğunluğu barındırıyor. Bölgenin 6 illinde elektrik dağıtım hizmeti veren ve özelleştirilmesinin ardından 10 yılı geride bırakan Dicle Elektrik, bugüne kadar toplam 20 milyar TL'yi aşan yatırımlarına her geçen gün yenilerini eklemeye devam ederken kayıt dışı enerji kullanımıyla da mücadelesini sürdürüyor.
2 milyonu aşkın aboneye kaliteli, hızlı ve kesintisiz elektrik ulaştırmayı hedefleyen şirket, özellikle yaz mevsiminde tarımsal alanlarda kayıt dışı enerji kullanımlarıyla karşılaşıyor. Hem çevrenin hem de bilinçli elektrik tüketen abonelerin olumsuz etkilenmesine sebep olan kayıt dışı kullanımlar nedeniyle Dicle Elektrik'in güncel 13 milyar TL'yi aşkın borç yükü bulunuyor.
Dicle Elektrik özelleştirmeden bugüne geçen 10 yılda büyük kısmı şebeke yenileme ve güçlendirmeye harcadığı toplamda 20 milyar TL'yi aşan yatırımlarıyla bölgede adından söz ettiriyor. Kesintisiz ve temiz enerjinin abonelere ulaştırılması konusunda önemli çalışmalar yürüten Dicle Elektrik, ülkenin kaynaklarının verimli kullanılması ve kayıt dışı elektrik tüketiminden kaçınılması adına bilinçlendirme çalışmaları ile ön plana çıkıyor. Dağıtım şirketleri arasında en çok yatırım yapan ilk 3 şirket arasında olan Dicle Elektrik, gerçekleştirdiği sosyal sorumluluk projeleri ile bölgenin en değerli şirketleri arasında gösteriliyor.
Birikmiş borç 13 milyar TL'yi aştı
6,3 milyon nüfusa sahip Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinde, toplam 2,14 milyon tüketiciye elektrik dağıtım hizmeti sunan Dicle Elektrik'in Genel Müdürü Yaşar Arvas, büyük bir borç yüküyle karşı karşıya olduklarını belirtti. Borcun ağırlıklı olarak tarımsal sulama yapan bölgelerden oluştuğunu belirten Arvas, “Dicle Elektrik olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük özel şirketi konumundayız ve toplam 8 bin 500 ekip arkadaşımızla hizmet veriyoruz. Bu güne kadar yaptığımız 20 milyar TL miktarındaki yatırımımıza ek olarak 2024 ve 2025 yılları arasında 8 milyar TL yeni yatırım planlıyoruz. Bölgemizde tarımsal kalkınmanın sürdürülebilir olarak devam etmesini ilke edinmiş bir kuruluşuz. Ancak zaman zaman tarım arazileri kapsamında kayıt dışı elektrik kullanımlarına şahit oluyoruz. Ödenmeyen tarımsal sulama abonelerine ait birikmiş alacağımızın ana parası maalesef 13 milyar TL'yi aştı. Sürdürülebilir kaliteli enerji sağlama vizyonu ile çalışmalarımıza devam ediyoruz. Ülkemizin tarımsal kalkınmasında önemli bir unsur olan elektrik tedarikinin kesintisiz devamı için çiftçilerimizin borçlarını düzenli olarak ödemeleri önem taşıyor. Ön görülemeyecek boyutlarda kayıt dışı tüketim arızaları ve kesintileri de tetikliyor” dedi.
Arvas ayrıca birikmiş borçların yapılandırılması konusunda çok sayıda kolaylık göstermelerine rağmen alacak yükünün arttığını da sözlerine ekledi.
Tarımsal abonelerin yüzde 75'i borçlu
Yaklaşık 26 bin büyük ölçekli tarımsal abonenin bulunduğunu ve bu abonelerin yüzde 75'inin borçlu olduğunu dile getiren Arvas, “Kış aylarında ısınma, yazın ise klima kullanımı ve tarımsal sulamalardan kaynaklı aşırı tüketim oluşuyor. Kırsal alanlarda merkeze oranla kayıt dışı daha fazla görülüyor ve bu bölgelerde aşırı tüketim söz konusu. Tarımsal sulama alanlarında kayıt dışı kullanım oranın yüksekliğiyle birlikte hatlarda aşırı yüklenme oluyor. Bu da, hatların ve dağıtım trafolarının aşırı yükten yıpranmasını beraberinde getirerek arıza kaynaklı kesintilere sebebiyet veriyor. Bölgede yer yer yatırımlara karşı çıkılması ise bu sorunu derinleştiriyor” ifadelerini kullandı.
Kolaylığa rağmen ödemeyenin elektriği kesilecek
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, diğer dağıtım bölgelerinden çok daha uygun ödeme koşulları sağlanmasına rağmen uzun yıllardır biriken elektrik borcunu ödemeyen tarımsal sulama abonelerinin elektriğini kesmekte kararlı olduklarını söyledi. "Borcunu ödeyen abonelerin hakkını ve hukukunu korumak için bunu yapmak zorundayız" diyen Arvas, şirket olarak başlatacakları bu uygulamadan asla taviz verilmeyeceğini söyledi.
Kaçakla dijital mücadele
Türkiye'de akıllı sayaç sayısının yaklaşık yarısına sahip olan Dicle Elektrik, kayıt dışı elektrik tüketimi ile mücadele için teknolojinin birçok alanından faydalanmayı da sürdürüyor. Bu kapsamda dijital kaçak tespit çalışmaları yanında sahip olduğu insansız hava araçları ve teknolojik ekipmanlarla kaçak tespiti gerçekleştiren şirket, bu alanda Ar-Ge çalışmaları gerçekleştiren Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı onaylı bir de Ar-Ge merkezine sahip. Dicle Elektrik yatırımlara ek olarak dağıtım bölgesindeki kayıt dışı enerji tüketimini önemli ölçüde denetim altına aldı. Şirket, özelleşme sırasında yüzde 76 olan kayıp kaçak oranını yüzde 43'e düşürdü.