Ankara
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kış mevsiminde soba, şofben ve kombilerin kullanımının artmasıyla karbonmonoksit zehirlenmelerinin çoğaldığına dikkati çekti. Doğal gaz, kömür gibi yakıtların yanmasıyla ortaya çıkan karbonmonoksit gazının yanıcı ve zehirleyici olduğunun altını çizen Yüzbaşıoğlu, "Karbonmonoksit, renksiz ve kokusuz bir gaz olduğu için ev ve iş yeri gibi kapalı ortamlarda yayıldığında fark edilemiyor. Bu yüzden karbonmonoksite 'sessiz katil' diyoruz. Bu gazı soluyanlarda öksürük gibi belirtiler de olmuyor ama gaz kana karışarak kişiyi oksijensiz bırakıyor. Bu da maalesef ölümle sonuçlanabilen zehirlenmelere yol açıyor." dedi.
Yüzbaşıoğlu, karbonmonoksitin soba, şofben ve kombilerin bacalarının tıkanması veya çekişinin azalması sonucunda dışarı atılamadığını belirterek şu uyarılarda bulundu:
"Sobalı evlerde, yatmadan önce sobaya kömür ilave edilmemesi ve sobaların söndürülmesi gerekiyor. Kullanılan yakıtın standartlara uygun olması önem taşıyor. Ayrıca sobaların aşırı doldurulmaması, bacasının çekişini azaltacak bir tıkanmanın olmadığından ve borularının sızdırmadığından emin olunması gerekiyor. Banyolardaki şofbenlerin bacalarının da yanmayla ortaya çıkan karbonmonoksit gazının atılması için dışarıya açılması gerekiyor."
"Kombinin olduğu odalarda pencerelerdeki menfezler kapatılmamalı"
Ev veya iş yerlerinde kombinin olduğu odalarda pencerelerdeki menfezlerin kapatılmaması gerektiğini vurgulayan Yüzbaşıoğlu, şunları söyledi:
"Kombinin bulunduğu yerdeki menfezler, 'soğuk geliyor' diye kapatılabiliyor. Kombiler, yanmaya başladığında ortamdaki oksijen azalıyor, oksijen azalmasıyla birlikte karbonmonoksit üretimi artıyor. Pencerelerdeki menfezler sayesinde içeriye tekrar oksijen girmesi sağlanıyor. Bu yüzden menfezlerin kapatılmaması önem arz ediyor. Herhangi bir sızıntı durumunda ise menfezler kapalı ortamdaki gaz yoğunluğunun artmasını önlüyor."
"Lodoslu havalarda daha dikkatli olunmalı"
Yüzbaşıoğlu, rüzgarlı havalarda karbonmonoksit zehirlenmesine karşı daha dikkatli olunması gerektiğini dile getirerek "Lodosun olduğu rüzgarlı havalarda bacadan gaz çıkışı kolay olmaz. Dolayısıyla bacadan çıkamayan gaz geri teperek tekrar eve gelebilir. Bu yüzden daha dikkatli olunması, lodoslu havalarda mümkünse soba yakılmamasını öneriyoruz. Ayrıca evlerdeki havalandırma menfezlerinin kapatılmaması da gerekiyor." dedi.
Yaşlı, çocuk ve gebeler ile kalp ve akciğer hastalarının karbonmonoksit zehirlenmelerinde yüksek riskli grupta olduklarını belirten Yüzbaşıoğlu, "Karbonmonoksit zehirlenmelerinde sıklıkla baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, uyku hali, halsizlik, görme bozukluğu ve göğüs ağrısı gibi spesifik olmayan belirtilerle karşılaşıyoruz. Kişiler bu belirtileri grip gibi hastalıklara benzetebiliyor. Dolayısıyla herhangi bir şüphe durumunda dikkatli olunması gerekiyor. Zehirlenme durumlarında genelde aile bireylerinin tümü etkilendiği için ailenin kaybedildiği felaketlerle karşılaşabiliyoruz." dedi.
"Zehirlendiğinden şüphelenilen kişiler hızlıca dışarıya çıkartılmalı"
Yüzbaşıoğlu, karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenilen durumlarda yapılması gerekenlere ilişkin şunları kaydetti:
"Karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenildiğinde ilk olarak evin, kapı ve pencereler açılarak bir an önce havalandırılması gerekiyor. Daha sonra zehirlendiğinden şüphelenilen kişilerin hızlıca dışarıya çıkartılması ve temiz hava almalarının sağlanması gerekiyor. Bu sırada 112 Acil Çağrı Merkezi aranarak hastaların ambulansla en yakın acil servise götürülmelerinin sağlanması gerekir."
Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, vatandaşlara soba, şofben ve kombilerin bakımlarını düzenli yaptırmaları, gaz sızıntısı veya baca tıkanıklığından şüphelendiklerinde profesyonel kişileri çağırmaları tavsiyesinde bulundu.