Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Avrupa Çalışma Programı'nın (EPW) bir parçası olarak Türkiye'deki Suriyeli mülteciler için sağlık hizmetlerine daha iyi erişime imkan tanıyan Mülteci Sağlığı Programı'ndan övgüyle söz ettiği bir açıklama yaptı. DSÖ'nün yaptığı açıklamada, Mülteci Sağlığı Programı kapsamında Türkiye'de tedavi gören Suriyeli Muhammed Naser'ın hikayesini ve Türkiye'deki iyileşme sürecini ele aldı. Açıklamada, Suriye'nin Halep kentinde yaşayan 28 yaşındaki Naser'in hukuk fakültesinde 2. sınıfta olduğu sıralarda kimliği belirsiz kişilerce sırtından vurulduğu belirtildi. Sırtına isabet eden kurşun nedeniyle omurgası zarar gören Naser'in felç kaldığı ifade edilerek, ağır yaralanmasına rağmen Suriye'den kaçmayı başardığı aktarıldı. Türkiye'ye götürülen Naser'in, Türkiye'deki ilk günlerini ülkenin güneydoğusunda Suriye'ye yaklaşık 50 km uzaklıkta bulunan Gaziantep'te yoğun bakım ünitesinde geçirdiği belirtildi. Belden aşağısı felç olan Naser'in, Türkiye'de ikamet eden aile üyelerinin yardımıyla annesi, babası ve kardeşleriyle birlikte kalmak üzere İzmir'e gönderildiği aktarıldı. Açıklamada, Naser'in Mülteci Sağlığı Programı kapsamında Türkiye'de gördüğü tedavi ile hızla iyileştiği vurgulanarak, “Sırtından vurulduktan sonra felç kalan Suriyeli hukuk öğrencisi Naser, Türkiye'de daha parlak bir geleceğe doğru ilk adımlarını atıyor” denildi.
Naser'in 2019 yılında hayatının Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği'nin İzmir'deki Mülteci Sağlığı Eğitim Merkezi'ne (RHTC) ulaşması ile birlikte değiştiği belirtildi. Naser'in, DSÖ'nün Türkiye ile birlikte yürüttüğü Mülteci Sağlığı Programı'nın yardımıyla ihtiyaç duyduğu tıbbi tedaviye ulaşabildiğinin altı çizildi. DSÖ'nün açıklamasına göre, Naser başlangıçta bir doktor ve merkezde çalışan bir sosyal hizmet uzmanı tarafından evinde düzenli olarak ziyaret edilirken, Naser'in sağlık durumu nedeniyle İzmir'deki Merkez'i düzenli olarak ziyaret edemediğinin tespit edilmesinden sonra düzenli olarak evinde ziyaret edilmesi için özel bir Toplum Sağlığı Destek Ekibi (TSSB) görevlendirildi.
"O an hem bizim için hem de onun için çok mutlu bir andı”
Naser'in 2020'de İzmir'deki Aktif Yaşam Merkezi (ALC) adlı yeni bir pilot proje kapsamında rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanmaya hak kazandığı belirtilerek, ALC'ye gidişini olabildiğince sorunsuz hale getirmek için Naser'e araç tahsis edildiği ifade edildi. Naser'in evden alınması ve eve bırakılmasında Alaa Alkswani ve Mustafa El Abdulkadir görevlendirildi. Alaa ve Mustafa, “Ziyaretlerimizin başında Muhammed yatağında hareketsiz yatıyordu, kendi başına ne dönebiliyor ne de oturabiliyordu. Sık sık ne kadar zayıf hissettiğinden şikayet ediyordu ancak düzenli fizyoterapi egzersiz seansları ile gücünü yeniden kazandığını fark ettik. Bir gün odasına girdiğimizde doğrulup oturmayı başardı. O an hem bizim için hem de onun için çok mutlu bir andı” şeklinde konuştular.
Naser'in tedavisi ile ilgilenen Fizyoterapist Elif Canbolant, bireysel olarak tasarlanmış ve ruh sağlığına odaklanan rehabilitasyon programının önemine dikkat çekerek, “Sürekli egzersizle Muhammed sadece kaslarının kontrolünü kazanmakla kalmadı, aynı zamanda büyük bir güven de kazandı. Kendini dengelemek için paralel çubuklara güçlü bir şekilde tutunurken ilk adımlarını atmak için kendini zorladı. Muhammed'in kendine olan güveninin artması Türkçe dil sertifika programını tamamlayarak geleceğine yatırım yapmasına ve kısa sürede B1 seviyesinde İngilizce sertifikası almasına neden oldu” dedi.
Mülteci Sağlığı Programı
Almanya'da hükümetin Kalkınma Bankası aracılığıyla sağladığı mali destek ile DSÖ, Sağlık Bakanlığı ile yakın işbirliği içinde “Türk sağlık sisteminde Suriyeli personelin istihdamının desteklenmesi” adlı bir proje yürütüyor. Proje kapsamında DSÖ Türkiye, Suriyelilerin çok ihtiyaç duyduğu evde bakım hizmetlerini ana dillerinde sağlayan Suriyeli sağlık destek personelini istihdam etmek için farklı ortaklarla birlikte çalışıyor. Mülteci Sağlığı Programı kapsamında ise engellilik, ileri yaş veya diğer sağlık problemlerine yönelik stratejik konumlandırılmış göçmen sağlık merkezlerine erişemeyen Suriyeli mültecilere ulaşarak hizmet sunuyor.
Öte yandan, şu anda Türkiye'de geçici koruma altında 3.7 milyondan fazla Suriyeli mülteci bulunurken, Suriyelilere ana dillerinde 1. basamak sağlık hizmeti sunmak ve Türk sağlık sisteminin yükünü hafifletmek için Sağlık Bakanlığı ve DSÖ Türkiye Mülteci Sağlığı Programı, Suriyeli sağlık ve evde bakım personelini eğitmeye ve istihdam etmeye devam ediyor.
DSÖ'nün Avrupa Çalışma Programı, DSÖ ve Avrupa'nın Mülteci Sağlığı Programı, sağlık hizmetlerini insan merkezli hale getirmeye odaklanarak, mültecilerin ve göçmenlerin sağlık ihtiyaçlarına yanıt veriyor. Sağlık bakanları ve DSÖ Avrupa Bölgesi'nin 53 üye devletinin temsilcileri, göç ve sağlık için stratejik öncelikleri tartışmak üzere 2022'de İstanbul'da üst düzey bir toplantıda bir araya gelecek.