Türkiye gazetesinden Yılmaz bilgen'in haberine göre- ABD yönetimini değiştiren seçimin ardından gözler bir kez daha sıcak bölgelere çevrildi. Ukrayna-Rus savaşı, Gazze’de başlayan ve yayılan İsrail işgal ve katliamları ile birlikte İran, Suriye, Irak, Yemen ve Lübnan’ı da içerisine alan çatışma-gerilim bölgelerinde Trump’la birlikte dengelerin değişeceği beklentisi hâkim. Uzmanlar, bizi de ilgilendiren bölgedeki muhtemel gelişmeleri gazetemize değerlendirdi:
TÜRKİYE, OPERASYONLARINI TRUMP DÖNEMİNDE YAPTI
Trump, 2018 yılında Suriye’den çekildiklerini duyurmuş, ardından askerî kapasitesini büyük ölçüde düşürmüştü. Suriye Eski Askerî Ataşesi Emekli Tümgeneral Esad Aslan, Türkiye’nin bütün askerî operasyonlarını Trump döneminde yaptığını hatırlattı ve şunları söyledi: ABD’nin Suriye politikasına dair ciddi bir CENTCOM-CIA fikir farklılığı olduğunu biliyoruz. Demokratların politik tutumu ile Trump’ın kafasındaki proje aynı değil. Bize bu yeni dönemde ciddi fırsatlar doğacak. Elbette beraberinde bazı riskler de olacak. Yeni başkanın Ukrayna, Filistin, Lübnan, İran meselesi ile paralel Suriye-Irak konusunda da ciddi hamleler yapacağına inanıyorum. Bununla birlikte YPG yapılanmasının ve mevcut tablonun mimarı Brett McGurk ile Michael Kurilla’nın önümüzdeki dönem denklemde yer almayacağını söylemek mümkün.
HAZIRLIĞI OLAN KAZANIR
NATO bünyesinde görev yapan Emekli Kurmay Albay Gürsel Tokmakoğlu yeni döneme dair görüşlerini şu sözlerle ifade etti: Trump’ın Orta Doğu politikaları ile ilgili çok köklü değişim beklentisi doğru değil. Ancak yeni dönemde herşey çok daha hızlı akar. Bu süreçte hazırlığı olan kazanır. ‘Suriye’den ve Irak’tan çekilin’ demesi sürpriz olmaz fakat kalan hesabı da daha hızlı görmek ister. Bölgede bir telaş dönemi başlar. Malum küreye el bastığı günden itibaren Orta Doğu’da neredeyse tüm dengeler altüst olmuştu. Benzer hareketlilikler yine yaşanır. Kushner faktörü yeniden devreye girer ve yeni aktörlerle başka bir oyun sahnelenir. Yeni bir icraat ve muhatap listesi ile sahaya inecekler. Elbette bu dizaynın siyasi, ekonomik, coğrafi etkileri olur. Bölgemizde yeni haritaların şekilleneceği aşikâr. Türkiye’nin de bu ihtimali satın aldığına inanıyorum. İsrail merkezli yeni alan tasarımı yeni sıkıntıları da beraberinde getirecek ama farklı fırsat kapıları da açacaktır. Trump, sürekli para basan Biden’ın zıddına gücünün yettiği ülkelere fatura ödetme yoluna gider. Suriye ve Irak’ı çok ciddi sorun görmese de İran’a yoğunlaşacağı muhakkak. Bizi de derinden etkileyecek bu mücadele evresinde Suriye’den çekilmesi de her an geri dönebileceği askerî, istihbari altyapıyı ayakta tutma biçiminde gerçekleşir. Zaman kontrolünün önemini çok daha iyi anlayacağımız bir geleceğe şahitlik edeceğiz.
DAHA GÜÇLÜ GELİYOR
Güvenlik uzmanı ve akademisyen-Emekli Tuğgeneral Fahri Erenel’e göre CENTCOM özelinde Trump ve bürokrasi arasında çetin bir mücadele yaşanır. “Trump önceki dönemde de kuvvet çekmek istedi ancak CENTCOM tersini dayattı” diyen Erenel “CENTCOM’un sorumluluk alanı İsrail’i de kapsayacak şekilde genişledi. Çünkü ABD derin devletinin en zinde aygıtı şu an CENTCOM ve PKK’yı da stratejik ortak olarak görüyor bu kanat. ABD savunma sanayiinin büyük ölçüde sahibi olan Yahudilerin CENTCOM üzerindeki etkisini hepimiz biliyoruz. İsrail mevcut konjonktürü bugüne kadar yakaladığı bu büyük fırsatı olarak görüyor ve katliam ve işgallerle sağladığı kazanımları kalıcı hâle getirmeden bu işi bırakmaz. Doğal olarak da bu hedefe ulaşmada PKK ellerindeki en önemli araç özelliği taşıyor. Karmaşık bir mücadele dönemi başlıyor” beyanında bulundu.
ÇEKİLME PLANI MASASINDA
Cumhuriyetçilere yakın The Heritage Foundation seçim öncesi ayrıntılı bir rapor hazırladı. Bu raporda Demokratlar’ın zıddına Türkiye’nin önemine vurgu yapılıyor ve daha fazla Çin-Rusya eksenine terk edilmemesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca Trump’ın da daha önce ifade ettiği gibi YPG’ye şüphe ile yaklaşan bir tutumu var; Suriye ile Irak’ta askerî varlığın devamına stratejik değer atfetmemek gerektiği belirtilmekte. Savaşları sonlandırma vaadi ile birlikte düşünüldüğünde Trump mutlaka radikal kararlar alacak ve adımlar atacak. Bu konuda görüşlerine başvurduğumuz Dr. Ece Işılhan’ın da beklentisi aynı yönde. Işılhan “Pentagon’da çalışan bazı subaylar da çekilme kararının açıklanmasını bekliyor. Çekilme planı, devir teslim sonrası masasında hazır olacak. Bu konuda bizatihi görüştüğüm isimler oldu. Başkan Trump hızlı bir biçimde izolasyonist bir politikaya yönelecek” diye konuştu.