Malatya
Malatya'nın Yeşilyurt ilçesinde yaşayan kadınlar, Gündüzbey Mahallesi'nde bulunan Yeşilkonak'ta, "ehram" için özel dokunan kumaştan geleneksel tasarımların yanı sıra etek, gömlek, masa örtüsü, çanta, kravat, uyku takımı gibi ürünler yapıyor.
Özellikle Osmanlı döneminde kadınların ev dışına çıkarken örtündükleri, tüm vücudu kaplayan, yöresel motiflerle süslenen ehram geleneğinin yok olmaması için bir araya gelen kadınlar, kursta ehram dokumacılığının yanı sıra yeni birçok tasarımı öğreniyor.
Yeşilyurt Belediye Başkanı Mehmet Çınar, AA muhabirine, siyah-beyaz, kareli ehramın Yeşilyurt'un geleneksel bir ürünü olduğunu söyledi.
Ehram için özel olarak dokunan kumaşın yöre kadınları tarafından ilmek ilmek işlendiğini belirten Çınar, "Bu kumaştan çeşitli giysiler yapılıyor. Bölgeye has dokuma tezgahlarında, geçmişten beri yapılan bir özel bir ürün. Geçmişteki ismi 'kareyi hane-i çırmıktı' olarak başlamış ama halk arasında satranç, mahrama, ehram gibi çeşitli isimler kullanılıyor. Günümüzde ise belli bir yaşın üzerindeki teyzelerimiz evlerinden dışarıya çıktıklarında bu kumaşı üstlerine dış örtü olarak kullanıyorlar." ifadelerini kullandı.
Tescil süreci başlatılacak
İlçede bulunan kurs merkezindeki dokuma tezgahlarında üretilen ehramın pamuktan yapıldığı için sağlıklı olduğunu aktaran Çınar, şöyle devam etti:
"Pamuktan yapılıyor olması, kumaşın bölgeye has çizgilerini ön planda tutması, tarafımızdan üretilmesi ve geleneksel olarak kullanılıyor olması kumaşı değerli kılıyor. Toplum tarafından benimsenen ve yeri olan, geçen yıl Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki Kongre ve Kültür Merkezi'nde 7 bölgeden seçilen 30 ayrı kumaş arasında sergilenen kumaşlardan bir tanesidir. Cumhurbaşkanımızın eşi Sayın Emine Erdoğan hanımefendi tarafından da bölgede değer verilen bir kumaştır. Biz de tescil sürecini başlatacağız. Bunu tescilleyeceğiz. Bunun ticarileşmesi için birtakım çalışmalarımız ve başvurularımız olacak."
İlçeden bulunan kurs merkezinde usta öğretici olarak görev yapan Nuray Otugüzel, kursun 5 yıldır devam ettiğini ve her sezonda 12 kursiyerin olduğunu ifade etti.
Kurs merkezinde 5 dokuma tezgahının bulunduğunu anlatan Otugüzel, "Ehramın tarihi bayağı eskiye dayanıyor. 16. yüzyıldan beri üretilen bir kumaş. Malatya'da önceden pamuk üretildiği için Yeşilyurt'ta her evin altında dokuma tezgahı vardı. O evlerde tezgahlar her gün çalışırdı. Eskiden tezgah sesi gelmeyen evde cenaze olduğu düşünülürdü." dedi.
"Tekrar canlandırıp gün yüzüne çıkarıyoruz"
Ehramın çok kaliteli olduğuna da değinen Otugüzel, şunları söyledi:
"Tekrar canlandırıp gün yüzüne çıkarıyoruz. Yüzde yüz pamuktur, çok sağlıklıdır. Önceden her yörenin kendine ait kıyafeti varmış. Bu ehramı (siyah-beyaz, kareli ehram) görünce de o kişi Malatyalı derlermiş. Ata yadigarı kumaşı yapıyoruz." diye konuştu.
Kursiyer Esma Yiğit de annesinin ve yengelerinin daha önce kullandığı ürünü duyunca merak üzerine kursa katıldığını söyledi.
Yörede gelin çağındaki kızların ehramı çeyizlerinde de kullandığını belirten Yiğit, şunları kaydetti:
"Çok uzun zamandan beri kullanılan bir ürün. Kursa iyi ki gelmişim. Başlarda zordu ama artık insana terapi gibi geliyor. 5 tezgahımız var. Belli bir metrajımız var o metrede kumaşı yapan diğer arkadaşa devrediyor. Sırayla yaptığımız için daha da keyifli oluyor. Aslında aklımızda bir sürü şey var. Dokunacak çok şey var. Ev tekstili ve giyim üzerine düşündük. Gömlekler etekler yaptık. Yüzde yüz doğal ve pamuktur. Elle dokunduğu için çok daha kıymetlidir."