Erzurum Kalkınma Vakfı (ERVAK) Başkanı Eczacı Erdal Güzel, Palandöken Kültür Yolu Festivali kapsamında Erzurumlu Emrah Kütüphanesi’nde yüzyılımızın en büyük kitabiyat bilgini, kütüphaneci Erzurumlu İsmail Saib Sencer’in hayatını anlattı.
“Türk-İslam Kültürünü tanıtmak için çok gayret sarf etti”
İsmail Saib Sancar’ın hayatı boyunca Türk-İslâm Kültürünü tanıtmak için gayret sarf ettiğini anlatan Erzurum Kalkınma Vakfı (ERVAK) Başkanı Erdal Güzel, “’Arapça ve Farsça’dan başka Fransızca ve Almanca bilen, bir ölçüde Grekçe ve Latince’yi de anlayan İsmail Saib, bunun yanında on binlerce kitabı tanıyan çok geniş bir hâfızaya sahip olması dolayısıyla çağdaşları olan yerli ve yabancı bilginlerce "ayaklı kütüphane", "fihrist-i ulûm", "canlı bibliyografya" ve "çağının Câhiz’i" gibi sıfatlara lâyık görülmüştür. Ayrıca eski müelliflerin yazılarını tanımada, yazmaların bozuk bölümlerini bile kolayca okumada, gördüğü bir yazıdan metnin hangi yüzyıla ve hangi hattata ait olduğunu tahmin etmede üstün bir kabiliyeti vardı. Melâmîmeşrep, sakin tabiatlı, nazik bir insan olan İsmail Saib kendisine başvuran kişilerden bilgisini esirgemezdi. Hayatı boyunca Türk-İslâm Kültürünü tanıtmak için gayret sarfeden İsmail Saib’in kendi döneminde Doğu’da ve Batı’da yazılan ilâhiyat, edebiyat, tarih, felsefe, riyâziye ve tıp tarihiyle ilgili bazı eserlerin vücuda gelmesinde doğrudan veya dolaylı olarak yardımları olmuştur. İsmail Saib Sencer, 31 Ocak 1873’te, Erzurum’da doğmuştur. Babası Erzurumlu Hacı Kurbanzade Binbaşı Mehmed Şevki Bey’dir. Küçük yaşlarında Erzurum’dan İstanbul’a gitti. İstanbul’da Esekapısı İbrahim Paşa İbtidaî Mektebi’ni ve Koca Mustafa Paşa Askerî Rüştiyesi’ni bitirdi.Fatih Dersiamı Arapkirli Abbas Şükrü Efendi ile Süleymaniye Dersiamı Ferhad Efendi’den dinî ilimlerde icazetname almıştır.” dedi.
“Merhametli, yardımsever ve kendisine has bir düzen içinde yaşardı”
Sencer’e değişik ülkelerden şarkiyatçılar ve Müslüman âlimlerin kendisini sık sık ziyaret edip bilgisine başvurduğunu ifade den Güzel, şöyle devam etti “Mehmet Ali Ayni, Abdülaziz Mecdi Tolun, Şerefettin Yaltkaya, Kilisli Rifat Bilge, M. Fuad Köprülü, Osman Nuri Ergin, Mehmed Âkif Ersoy, Yahya Kemal Beyatlı, Hasan Basri Çantay, İbnülemin Mahmud Kemal, İsmail Hami Danişmend, Muallim Cevdet İnançalp, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Abdülbaki Gölpınarlı, Ahmet Süheyl Ünver, Oskar Rescher, Louis Massignon ve Hellmut Ritter gibi ilim ve edebiyat adamları İsmail Saib Efendi’den büyük ölçüde istifade etmişlerdir. Eski müelliflerin yazılarını tanımada, yazma eserlerin bozuk bölümlerini okumada, gördüğü bir yazının hangi yüzyıla ve hatta hangi hattata ait olduğunu tahmin etmede üstün bir kabiliyeti vardı. Bu özellikleri ile araştırmacılara çok büyük yardımı dokunuyordu. Çeşitli konularda geniş bir bilgi birikimi olmasına rağmen hayatı boyunca eser vermek yerine araştırmacı ve okuyuculara yol göstermeyi tercih etti. Burada kitaplar, kütüphaneye gelen araştırmacılar ve bakımını üstlendiği çok sayıda kedi arasında kendine has bir hayat düzeni içinde merhametli, yardımsever bir kişilikte yaşardı. Kırk yılı aşkın bir süre çalıştığı Beyazıt Umumi Kütüphanesi’nden 1939 yılı sonlarında emekli olunca İbnülemin Mahmud Kemal’le beraber Kütüphaneler Tasnif İşleri, ardından İslâm Ansiklopedisi ilmî müşavirliğinde bulundu. Bu sırada kendisine Lâleli’de Râgıb Paşa Kütüphanesi’nin girişindeki ilkokulun bir odası ikametgâh olarak verildi. 22 Mart 1940’ta vefat etti, Merkez Efendi Camii’nin kıble tarafındaki aile kabristanına defnedildi. Biz de bugün Alim, Kütüphaneci İsmail Saip Sencer’i hayırla yad ediyoruz.’
“Güzel Gezginin Anıları” kitabını imzaladı
Söyleşin ardından İl Kültür ve Turizm Müdürü Cemal Almaz, ERVAK Başkanı Erdal Güzel’e teşekkür plaketi takdim etti. Erzurum Kalkınma Vakfı Başkanı Erdal Güzel, ‘İsmail Saib Sencer’ söyleyişinin ardından son kitabında kaleme aldığı “Güzel Gezginin Anıları” ismini verdiği seyahatname tarzındaki kitabında farklı coğrafyaları ve kültürleri anlattığını belirterek, okuyucuların değişik ülkeler hakkında son derece güzel bilgiler elde edebileceklerini temenni ettiğini söyledi. Zafer Yayınları’ndan çıkan kitabının özellikle seyahat etmeyi sevenlere ve farklı ülkeler hakkında meraklı olanlara çok özel bilgiler sunacağını belirten Güzel, kitabında 30 civarında ülkeyi anlattığını vurgulayan ERVAK Başkanı Güzel, 576 ofset renkli ve onlarca seyahat ettiği çok sayıda ülkelerde ki, gezdiği tarihi ve turistik mekânlarının fotoğraflarının yer aldığı, görsellerle zenginleştirilmiş kitabının okuyucunun beğenisini kazanacağını ümit ettiğini ifade etti. Güzel, ”Okuyucuya farklı kültürlerle ve farklı coğrafyalarla tanıştıracağına inandığım kitabımı zevkle okuyacağınızı temenni ediyorum.’ diye konuştu.