Erzurum gerek geniş çayır mera varlığı gerekse iklim özelikleri bakımından arıcılık açısından büyük potansiyel barındırıyor. Erzurum’da yıllara göre değişmekle birlikte yaklaşık 150 bin koloniye sahip.
2 bin üzerinde yerli arıcıya sahip olan Erzurum’da bin 600 üzerinde il dışından gelen gezginci arıcı ile bal üretimi döneminde arıcılık faaliyeti yürütülüyor. Erzurum bu bakımdan arıcılık faaliyetinde yapılan çalışmalar ulusal düzeyde önem arz ediyor. Tarım ve Orman İl Müdürü Alpaslan Kenger “ Erzurum ili yüksek rakımı geniş çayır mera varlığı, kimyasal kullanımında sıfıra yakın bitkisel üretim faaliyetleri, endemik bitki yoğunluğu topografik yapısı gibi arıcılık için avantajları bünyesinde barındıran bir ildir. İlimiz bir tarım hayvancılık şehri olup kırsal yaşamı güçlendirecek faaliyetlerin başında da arıcılık gelmektedir. Bizler de bu bilinçle ilimizde arıcılık alanındaki tüm çalışmaları desteklemekteyiz ve projeler ile sahadayız" dedi.
Bu çerçevede; Oltu İlçesi ve Mahallelerinde Ana Arı Üretim Projesi, Ana Arı Yetiştiriciliği Kursu, Kovan Başı İşletme Ziyaretleri, Varroa Parazitine Karşı Arıcılara Oksalik asit buharlaştırma aparatı dağıtımı, Arı Konaklama Noktalarının Sayısallaştırılması, Bal Referans Çalışması ve Kalıntı İzleme Çalışması ve Organik arıcılık faaliyetleri yapılıyor.
Oltu İlçesi ve Mahallelerinde Ana Arı Üretim Projesi
Erzurum arıcılık potansiyeli göz önüne alınarak Oltu İlçesinde Oltu ilçe Müdürlüğü takibinde Oltu İlçesi ve Mahallelerinde Ana Arı Üretim Projesi hazırlandı ve Bakanlığın Hayvancılık Genel Müdürlüğünce % 80 oranında yaklaşık 1 milyon TL finanse edildi. Proje ile Oltu ilçesinde12 işletmeye ana arı üretimi için toplamda 600 adet Ana arı çiftleştirme kovanı 24 adet damızlık arı kolonisi, 600 kg temel petek, 480 kg arı yemi, 12 takım ana arı üretim seti vb. materyaller arıcılara dağıtımı gerçekleştirildi.
Ana Arı Yetiştiriciliği Kursu
Oltu ilçesinde ana arı üretim projesine altlık oluşturması, Erzurum’da ticari ana arı üretim için işletmelerin sertifikalandırılması için Bakanlık tarafından onaylı iki hafta süren ana arı üretim kursu düzenlendi ve kursu başarı ile bitiren kursiyerlere sertifikaları Ekim ayında verildi.
Kovan Başı İşletme Ziyaretleri
Yıl boyunca gerek yerli gerekse il dışından gelen arıcılık işletmeleri teknik personelleri tarafında ziyaretleri yapıldı. Yaklaşık 2 bin yerli 1600 yabancı arıcı olmak üzere 3 bin500’ün üzerindeki işletme il ilçe müdürlüğü teknik personellerince ziyaretleri yapılıyor. İl Müdürlüğü teknik personellerince dönemsel olarak kovan başı eğitimleri veriliyor. Son yıllarda etkisini daha fazla gösteren arı paraziti Varroa ya karşı etkin mücadele edebilmek adına Varroa mücadelesinde kullanılan asitlerden Oksalik asit buharlaştırma aparatı Müdürlük 30 adet alınmış ve ilçelerde eğitimler verilerek arıcıların kullanımına sunuluyor.
Arı Konaklama Noktalarının Sayısallaştırılması
Erzurum’da gerek mevcut arıcılık işletme ve koloni sayısı gerekse gezginci arıcılık işletme ve koloni sayısı değerlendirildiğinde arı konaklama faaliyetlerinin izlenebilir ve sayısal bir sisteme dönüştürülmesi önem arz ediyor. Bu kapsamda 2024 yılında çıkan Arıcılık Yönetmeliği gereğince Erzurum’da arı konaklama noktalarının sayısallaştırılarak haritalandırılması çalışmasına başlandı. Çalışma ile Erzurum’da arıcılık faaliyetlerinin izlenebilir bir şekilde haritalandırılması amaçlanıyor. . Çalışma ile atıl kalan ve arıcılık açısından uygun alanların üretime kazandırılarak belli alanlardaki yoğunlaşmalarda azaltılması gibi birçok faydayı bünyesinde barındırıyor.
Bal Referans Çalışması ve Kalıntı İzleme Çalışması
Ulusal bazda uygulamaya konulan “Türkiye’de Üretilen Ballarda Karar Ölçütlerinin Ve Kompozisyon Kriterlerlerinin Belirlenmesi Referans Numune Alma Prosedürü" çalışması kapsamında Erzurum’da çiçek deseni ve bölgesel olarak balların özelliklerinin tam olarak ortaya konulması için bir dizi çalışmaya başlandı. Bu kapsamda Erzurum’da belirlenen belirli lokasyonlardaki farklı nektar kaynağına sahip balları üreten işletmeler yıl boyunca kontrolleri yapılmış flora iklim şartları vb. diğer etmenler analiz edilerek 21 adet bal numunesi ayrıntılı analize gönderildi. Ayrıca birinci üretici aşamasındaki bal üreticilerinden 16 adet bal numunesi Antibiyotik, pestisit Kimyasal Elementler, Halojen Organik Kalıcı Kirleticiler vb. başlıklarda analiz çalışması yapılarak birincil üretim aşamasında ballar izleniyor.
Organik arıcılık faaliyetleri
Erzurum’da organik arıcılık faaliyetlerini yaygınlaştırmak adına Bakanlıkça desteklenen “Erzurum Yaylaları Organik Balına Kavuşuyor Projesi" ile Çat, Narman, Oltu, Hınıs, Palandöken ve Yakutiye ilçelerinde arıcılık 11 işletmenin ürünleri proje kapsamına alındı. Toplam 1.667 kovan ile organik bal üretimi gerçekleştirildi. Proje kapsamında 11 üreticiye sertifikasyon ve analiz desteği ile birlikte, üretim materyalleri temin edildi.
Erzurum’da Coğrafi İşaretli Bal Çalışmaları
Erzurum’da gerek tarihsel arıcılık yapısı ve uygulamaları, gerekse iklim bitki florası gibi arıcılık faaliyetinde başta bal olmak üzere, arı ürünlerine özgünlük kılan unsurların coğrafi işaret olarak tescillenmesini önemli görülüyor. Bu bakımdan Erzurum arıcılık faaliyetlerinde üreticileri korumak, Erzurum’da üretilen bala katma değer oluşturmak adına, bal konusunda coğrafi işaret alınması için saha çalışmaları ve istişareler yoğunlaştırılıyor. Erzurum’da başvurusu bulunan Erzurum Geven Balı ve Karayazı Balı çalışmaları var ve yeni çalışmalarda bulunmak adına planlamalar yapılıyor.