Tokat’ta geçmişte özellikle gelinlerin kullandığı aynalı çarıklar, günümüzde anahtarlık olarak kullanılıyor.
Tokat’a özgü olan ve bir dönemin kültürel simgelerinden kabul edilen aynalı çarık, Tokat Olgunlaşma Enstitüsü’nün başvurusü üzerine Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret tescili ile koruma altına alındı. Yüzyıllardır Tokat’ta büyükbaş hayvan derisinden yapılan bu geleneksel ayakkabılar, artık nostaljik anahtarlıklarda hayat buluyor. Aynalı çarık, üzerinde ayna, boncuklar ve ponponlarla yapılan süslemelerle tamamen el işçiliği ile üretiliyor. Tokat’ın geleneksel zanaat kültürünü yansıtan bu çarıkların tarihi ise 18. yüzyıla kadar dayanıyor. Şeriyye sicilinde de kayıtlı olan bu geleneksel ayakkabı, geçmişte özellikle düğün merasimlerinde gelinlerin duvaklarını örtmelerine rağmen kendilerini ve çevrelerini görebilmek için kullandıkları bir araç olarak öne çıkıyordu. "Aynalı çarığın geçmişten geleceğe aktarımı sağlanmıştır"
Aynalı çarığın geçmişten günümüze kentin kültüründe önemli bir yer tuttuğunu belirten Tokat Olgunlaşma Enstitüsü öğretmenlerinden Serap Buzludere, "Tokat aynalı çarığının coğrafi işaretinin alınması, bu kadim zanaatın geçmişten geleceğe aktarılmasını sağlamıştır. Bu gelenek, Tokat’ın tarihiyle özdeşleşmiş ve bölgeye ait önemli bir kültürel miras olmuştur" dedi. "Bir zamanlar ‘Aynalı çarık olmazsa ben gelin gitmem’ diyen genç kızlar bu geleneği günümüzde artık pek hatırlamıyor"
Aynalı çarığın yeniden gündeme gelmesinde büyük payı olan usta İlhan Özarslan ise, baba mesleği olan kunduracılığı küçük yaşlarda öğrenmeye başladığını, zamanla aynalı çarık üretimine yöneldiğini ifade etti. Bu geleneksel ayakkabıları yeniden üretmeye başlarken geleneksel boyutunun küçültülüp anahtarlık haline getirilmesini sağladıklarını söyleyen Özarslan, aynalı çarığın unutulmaması için geleceğe taşımaya çalıştıklarını belirtti. Özarslan, "Bir zamanlar ‘Aynalı çarık olmazsa ben gelin gitmem’ diyen genç kızlar bu geleneği günümüzde artık pek hatırlamıyor. Ancak bu tescil sayesinde Tokat’a özgü bu zanaat koruma altına alınmış oldu" dedi.
