Sakarya’da kurulan bir firma, metaverse projesiyle, şirket yöneticilerinin uzaktan çalışanlarını istediği zaman ofis ortamında gibi denetleyebileceği bir sistem kurdu. Evlerinde çalışanları ofis ortamında buluşturan bu metaverse projesinin ülkemizde farklı bir örneği de bulunmuyor.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte gündeme gelen metaverse ortamında her gün yeni projeler geliştiriliyor. Bu çerçevede Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) Öğretim Görevlisi Dr. Metin Çengel ve Yüksek Makine Mühendisi Erdal Deniz’in öncülüğünde Bilişim Teknikerleri Berke İsa Odabaş ve Kerem Kiraz’ın kurduğu firma tarafından oluşturulan metaverse evreni uzaktan çalışma sistemini farklı bir boyuta taşıdı. Çalışanların mesai saatinde bulundukları yerde bilgisayar ve gerçekliği artırılmış gözlüklerle ’meta ofis’e giriş yapabilen projede, en üst seviyede iletişim sağlanarak işverenler ile çalışanlar anlık sesli ve görüntülü temas kurabiliyor. Farklı ülkelerde aynı şirket için uzaktan çalışan insanlar sanal ortamda yan yana gelip bu sanal ortamda aktivitelere katılabiliyor. Ar-Ge çalışmalarının devam ettiğini belirten SUBÜ Öğretim Görevlisi Dr. Metin Çengel, fuar alanları, tanıtım ofisleri, ticaret merkezleriyle ekonomik ve eğitimsel faaliyetlerinde metaverse dünyasına geçiş yapılması hedeflendiğini aktardı. “Türk vatandaşlarının metaverse evrenlerinde yatırmış oldukları paralar 8 buçuk milyar dolar”
SUBÜ Öğretim Görevlisi Dr. Metin Çengel, “Bir yanlış anlaşılma söz konusu oldu özellikle Türk milleti arasında. Daha önce coinleri kaçıranlar, acaba metaverse arsaları alarak para kazanabilir miyiz şeklinde düşünüyor. Türkiye’de şu anda yaklaşık olarak metaverse evrenlerine vatandaşımız tarafından yatırılan para 8 buçuk milyar dolar civarında. Hatta Sakarya’mızda da birçok bölgeler metaverse evrenlerinde satın alınmış vaziyette. AVM’ler satın alınmış vaziyette. Camiler özellikle, tarihi eserler, kamu binaları, rektörlük binaları gibi yerler satın almış durumda. Metaverse’de diğer oyunlardan farklı olarak ya da diğer web uygulamalarından farklı olarak karşılıklı etkileşimin olması, konuşma, duyu organlarımızın iletilmesi, tat gibi, koku gibi, his gibi ya da dokunma gibi duyu organlarımızın iletilmesi söz konusu” dedi. “Yapmış olduğumuz hizmetleri firmaların işlerini görecek şekilde kiraya veriyoruz”
Kurdukları metaverse evreninden bahseden Çengel, “Bizim evrenimiz diğer evrenlerden farklı olarak biz arsa satmıyoruz biz yapmış olduğumuz hizmetleri firmaların işlerini görecek şekilde kiraya veriyoruz. En büyük farkımız bu. Bizim esas amacımız iş insanlarına nasıl katkı yapabiliriz? Onlara artı değer nasıl kazandırabiliriz? Özellikle uzaktan çalışma gibi firmalarda pandemi döneminden sonra sorun teşkil eden uygulamalar yaptık. Uzaktan çalışmayı yakından çalışma haline getirdik. Bu yapmış olduğumuz uygulamalarla. Çünkü uzaktan çalışmada insanlar bir takım hem firmalar açısından bakıldığında hem de kişiler açısından bakıldığında birtakım sorunlar oluşuyor. Mesela çalışanların sağlık sorunları, ruhsal çöküntüler oluşabiliyor” diye konuştu. “Biz diğer metaverse evrenlerinden daha farklı konsepte uygulamalar yaptık”
Diğer metaverse ortamlarından farklılıklarının olduğunu aktaran Çengel, “Firma açısından baktığı zaman disiplin ortadan kalkıyor. Firma aidatı ortadan kalkıyor. Biz diğer metaverse evrenlerinden daha farklı konsepte uygulamalar yaptık. Bizim evrenimizde bulunan bölgeler insanların işine onların çalışma ortamlarına dokunacak şekilde uygulamalarımız var. Bizim Metaverse evrenimiz şu anda Türkiye’de tek bir evren karşılık başka bir firmanın geliştirmiş olduğu bizim konseptimizde bir evren yok ve oyun olayı biraz daha düşük formatta ağırlıklı olarak firmaların alanlarına dokunuyoruz. Onlara nasıl katkı yapabiliriz? Mesela fuarcılık, uzaktan çalışım, eğitim, iş güvenliği, işbaşı eğitimi gibi meta toplantılar, alışveriş, evrenimizin içerisinde alışveriş olacak, eğlence salonlarımız olacak, kongre merkezlerimiz olacak. Bunlar da çalışanlara hem de iş insanlarına katkılar oluşturacak. Bu aslında metaverse, asosyalleşmeye karşı olarak daha çok sosyalliğe ortaya çıkaracak” şeklinde konuştu. “Müşteri, firmaya gitmeden ürünlerini inceleyebiliyor”
Bilişim teknikeri Berke İsa Odabaş, “Şu anda bünyemizde 8-9 tane firma var. Bu firmalara belli başlı hizmetler sunuyoruz. Tabii farklı firmalar da kendine ait hizmetler de bize sunuyor. Örnek gösterecek olursak bir tane firmamız var. Bu firmamızda kendisinin özel tasarımları olan bir binası var. Bu binasının içinde kendini tanıtabileceği bir resepsiyon alanı var. Bu resepsiyon alanında kendi tarihçesinden tutun firmasının video görüntülerini burada görebiliyorsunuz. İlerlediğimiz zaman resepsiyon bölümü var. Resepsiyon bölümünde kendi firmasını tanıtabileceği ve her dile çevrilebilen bir rehber olacak. Örnek gösterecek olursak Alman bir müşteri burada Almanca konuşup Türkçe’ye ya da İngilizce anlayan birine otomatik bir şekilde dil çevrilecek. Bu tarz bir rehber olacak bu resepsiyon bölümünde. Bu firmanın bizden aldığı hizmetleri tanıyacak olursak, meta ofis dediğimiz kavramımız var uzaktan çalışmayla alakalı bir alanımız. Meeting room dediğimiz kısa toplantıların olduğu bir alan var. Finans odamız da biraz daha güvenlikli, herkesin giremeyeceği bir alan, departman diyebiliriz. Firmanın burada showroom alanı var. Kendi ürünlerini sergileyebildiği bir alan burası ve 365 gün açık. Konferans salonu var burada da belirli başlı konuları çalışanların olsun, müşterilerin olsun burada sunum yapabileceği eğitim verebileceği bir alanımız var” ifadelerini kullandı. “Farklı ülkelerde olanlar aynı ortamda çalışabiliyor”
Uzaktan çalışanların farklı ülkedeki çalışanlarla sanal ortamda buluştuğunu aktaran Odabaş, “Farklı ülkelerde olanlar aynı ortamda çalışabiliyor. Bu firma uzaktan çalışma ortamında farklı ülkelerde çalışanlarını bu sayede MetaOffice’den denetleyebiliyor. Burada da çalışanların ne yapıp yapmadığını denetleyebiliyoruz. Firmamızın bir de showroom alanı var ve burada fuar alanlarında olmayan bir deneyim de yaşatıyoruz aslında. Burada VR kullanıcılarına bir deneyim yaşattırıyoruz. Firmanın belirlediği 6 tane ürünü bu kısımda parçalattırabiliyoruz. Bu gerçek fuarlarda olmayan bir özellik. Burada çalışma mantığına boyutuna, kalınlığına yani ürünün her şeyine bakabiliyor” dedi. “Firmanın sahibi burada istediği gibi kullanıcının yanına giderek ekranlarını denetleyebiliyor”
Uzaktan çalışanların bu sanal ortamda çok rahat bir şekilde denetlenebildiğini aktaran Odabaş, “MetaOffice’de çalışan arkadaşları, firmanın sahibi burada istediği gibi kullanıcının yanına giderek ekranlarını denetleyebiliyor. Aynı şekilde burada kaç dakika çalışıp çalışmadığını alt sistemlerimizde hepsini kullanıcı başı ölçebiliyoruz. Kimin ne kadar çalışanı aylık olarak istatistik tutuyoruz ve buradan da çalışanların maaş sistemlerini de denetlemiş oluyoruz. Kilometrelerce uzaklıktaki çalışanlar bir arada toplayıp sanal ortamda, metaverse ortamında buluşturuyoruz” diye konuştu.