Gıda Mühendisleri Odası Gaziantep temsilcisi Onur Aydın; “Yağlık ayçiçeği, aspir ve kanola tohumları ile ham ayçiçeği, kanola, aspir, mısır, soya ve palm yağları ithalatında uygulanan gümrük vergisi oranları geçici olarak bu sene sonuna kadar sıfırlanmasının çiftçiyi maddi anlamda daha daha da sıkıntıya sokacağını söyledi.
ÜRETİM HER GEÇEN YIL DÜŞÜYOR
Ayçiçek yapı üretiminin her geçen yıl düştüğüne dikkat çeken Aydın, “Türkiye’de Ayçiçek yağı için gerekli olan yağlık tohum üretimi son yirmi yıldır ortalama %57 seviyelerinde. Yani Ayçiçek yağı ihtiyacımızın ancak yarısını üretebiliyoruz. 2002 yılında Ayçiçek yağı ihtiyacımızın % 84.8’ini kendimiz üretebilirken 20 yılda bu oran her geçen yıl düştü.
Küresel salgınlar, göç, doğal afet ve savaş gibi durumlarda ülkelerin kendi vatandaşlarına temel gıdaları ulaşılabilir hale getirmesi sorumluluğu bir sorun olarak ülke gündemini oluşturmakta. Temel gıda ürünleri son bir yılda enflasyondan en fazla etkilenen ürünler oldu. Gıda enflasyonu son 1 yılda TÜİK e göre yüzde 91 artarken, bağımsız araştırma kuruluşlarına göre yüzde 200’e yakın artış gösterdi. Ayçiçek yağı fiyatı da son 1 yılda yüzde 300 arttı.”dedi.
AKIL DIŞI BİR UYGULAMA
Türkiye’de yaşayan vatandaşların yaklaşık yüzde 50’si asgari ücret civarında maaş ile geçindiğini hatırlatan Aydın, “ Temel gıda ürünlerinin fiyatındaki artış maaşların çok üzerinde. Bu durumda vatandaşların büyük bir bölümünün yeterli ve dengeli beslenme hakkının elinden alınması demek.
Ayçiçek, mısır, soya ve diğer bitkisel yağların ve yağlık ürünlerin ithalatında gümrük vergisinin sıfırlanması kararı Haziran ayının sonunda yeniden cumhurbaşkanı kararı ile yeniden 2022 sonuna kadar uzatıldı. Karar ilk bakışta fiyatları düşürmesi nedeniyle olumlu bir uygulama gibi görünürken yerli üreticiyi zorlayan ve yerli üretimi olumsuz etkileyen bir karar olduğunu çok iyi biliyoruz. Tohumu, motorini, tarım ilacını ve tarım makinelerini alırken yüksek vergiler ödeyen üreticinin, ithal ürünle rekabet edememesi ve üretimin azalması sonucuna varılacağını görüyoruz.”şeklinde konuştu.
Popülist politikalar çiftçiyi bitirdi
Popülist uygulamaların çiftçiyi bitirdiğini belirten Aydın, Kısa vadede etkili gibi görünen, günü kurtarmaya yönelik alınan bu kararlar uzun vadede yerli tarımda ve gıda üretiminde onarılmaz sorunlara yol açmaktadır. Fiyatların uzun vadede düşmesi ve sürdürülebilir tarım ancak hükümetlerin yapısal sorunları çözmesi il mümkündür. İthal ikame ürünlerin iç piyasada yerli üretici ile rekabet ettirilmesi adil olmayan eşitsiz bir rekabet ortamı yaratacaktır. Gıda arzında ülkemiz yapısal sorunları sürekli halı altına süpürmekte, gıda tarım ve hayvancılık ile ilgili kritik sorunlar çözülmemekte ve yerli üretici korunamamaktadır. Popülist politikalar Türkiye’deki gıda arzını ve tarım ürünlerinin üretimini son yıllarda olumsuz etkilemiştir. Pandemi etkilerinin azalması ile birlikte tedarik zinciri problemleri ortadan kalkmış fakat gıda fiyatları halen düşmemiştir.
Bu kadar bakan değiştiren bir kurumdan istikrar nasıl beklenir
Son 7 yılda 6 Tarım Orman bakanı değişti. Tarım Bakanlığı deneme tahtasına döndü. Türkiye bir türlü gıda tarım ve hayvancılık da müspet bir strateji ortaya koyamadı. Sürekli değişen politikalar, tutarsız ve ilkesiz yaklaşımlar temel gıda ürünlerinde gıda güvencesini tehlikeye atan faktörlerin başında geliyor.
Gümrük vergilerini sıfırlayan kararı doğru bulmuyoruz. Asıl ihtiyaç olan vergilerin değil çiftçi ve gıda üreticilerinin borçlarının sıfırlanması; ithalata değil yerli üretime destek olunmasıdır.” Şeklinde konuştu.