Yayla ve meraların geniş yer kapladığı Tunceli'de tarım ve hayvancılık faaliyetleri yöre halkı için önemli gelir kaynakları arasında bulunuyor.
Pertek ilçesine bağlı İstiklal Mahallesi'nde ikamet eden Necla Kos (38) ve Nurhayat Benler (36) de yıllardır koyun yetiştiriciliğiyle uğraşıyor.
Zorluklara rağmen hayvancılığı severek yapan göçer kadınlar, 2012 yılından beri faydalandıkları Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde yürütülen "Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi"yle de kendilerini geliştirdi.
Projenin teknik elamanlarından, aylık periyotlarda hem İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde hem de arazide, hayvanların geliştirilmesine ilişkin eğitim alan kadın üreticiler, karasal iklime dayanıklı olan "Şavak Akkaraman" cinsi koyun ırkının bölgede yaygınlaştırmayı amaçlıyor.
Belirli dönemlerde sürülerindeki hayvanların verim denetimini yapan kadınlar, uygun ırk ve kaliteli damızlıkları tespit ederek, koyunların ikiz yavrulamasını ve süt miktarının artmasını sağlıyor.
Yaz aylarında aileleriyle Pülümür ilçesindeki Çekem ve Bağırpaşa yaylalarında konaklayan göçer kadınlar, sonbaharda ise evlerine dönüş yaparak yaylada ürettikleri tulum peyniri ve tereyağı gibi ürünleri satıyor.
"Koyunlarımın sayısı 100'den 450'ye ulaştı"
Necla Kos, AA muhabirine, 14 yıldır küçükbaş hayvancılıkla uğraşarak ailece geçimlerini sağladıklarını söyledi.
Mesleğinin zor ve güzel yanları olduğunu ifade eden Kos, "Hayvanları seviyorum ve işimi keyif alarak yapıyorum. Kış aylarını Pertek’te geçiriyoruz, yazları ise Pülümür’deki yaylaya gidiyoruz. Yayla yaşamı genellikle zor oluyor. Yaylada, ev işlerinin yanı sıra koyun sağımı ve peynir yapımıyla ilgileniyorum." dedi.
Kos, Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi'yle koyun sayısını 100'den 450'ye çıkarmanın mutluluğunu yaşadığını dile getirdi.
Projeyle bilinçli üretim yaparak, yüksek verim almaya başladığına vurgu yapan Kos, şöyle konuştu:
"Koyunlarımda süt miktarı arttı. Kuzular daha büyük ve kilolu doğmaya başladı. Geçmişte 2 kilogram ağırlığında doğan kuzular, şu an 3-4 kilogram arasında dünyaya geliyor. Koyunların ikiz yavrulama oranı yükseldi ve damızlıklarımız daha kaliteli olmaya başladı. Eskiden atadan ve dededen kalma bilgilerle hayvanları besliyorduk. Bugün ise modern yöntemlerle çalışma yürütüyoruz ve sürekli hayvanların bilgilerini veri defterlerine not alıyoruz. O yüzden daha eğitimli bir üretici olarak hayvanları yetiştiriyoruz."
Nurhayat Benler de küçükbaş hayvancılık yetiştiriciliğinde ailesine destek verdiğini belirtti.
Hayvanları çok sevdiğini anlatan Benler, "Kuzularımız daha gelişkin şekilde doğmaya başladı ve ikiz kuzu sayımız çoğaldı. Projede olan koyunları sürekli kayıt altına alıyoruz. Ayrıca projeden önce 150 koyunumuz vardı şimdi ise 350'ye ulaştı." diye konuştu.