Eskişehirli siyasetçi Hasan Polatkan, 27 Mayıs 1960 yılında gerçekleşen askeri darbede beraberindeki dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakanı Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatih Rüştü Zorlu ile birlikte halkın düzenini bozmaya teşebbüsten yargılandılar.
Yargılama sonucunda ise aralarında Hasan Polatkan’ın da bulunduğu kişiler idam cezasına mahkum edildi. Aslen Kırım Tatarı olan Polatkan, 16 Eylül 1961 yılında idama çarptırılması sonucu hayatını kaybetti. Eskişehir’de halen caddelerde, okullarda ve parklarda ismi yaşatılan Hasan Polatkan’ın şehir için birçok gelişmeye adım attığını söyleyen Eskişehirli vatandaşlar, 46 yaşında vefat eden siyasetçiyi unutamadıklarını ifade ettiler.
“HASAN POLATKAN ESKİŞEHİR’E ÇOK ŞEY YAPTI”
İlhami Hoca isimli Eskişehir’de yaşayan 78 yaşındaki vatandaş, Hasan Polatkan’ın eğitimine devam ederek devlet adamı olduğunu ve Eskişehir’e birçok hizmet yaptığını belirtti. Dönemin askeri yönetiminin Polatkan ile birlikte aynı düşüncede olanların önünü kesmeye çalıştıklarını dile getiren Hoca, “Hasan Polatkan, Demokrat Parti zamanında milletvekili olarak fakirlikten yetişen, okuyan bir insan. Kendisi çok hizmet yaptı. Ama zamanın askerleri öyle görmedi. Zamanın muhalefet partileri öyle görmedi. Onları alaşağı etmeye uğraştılar. Hasan Polatkan Eskişehir’e çok şey yaptı. Bizim köyümüzde su 40 metre alttan çıkıyordu. Ben en fazla onu biliyorum. İple kuyudan çekiyorduk. Hasan Polatkan, Kemal Zeytinoğlu köyümüze gelerek tespit ettiler. O zaman 15 metreden suyu çıkarttılar. Sivrihisar Yaverören köyüne bu su gelecek dediler. Hasan Polatkan’ın ailesi burada yaşıyor. Ailesi zengindi, kendisi fakirlikten yetişen biriydi. Kendi çabasıyla çalışan bir milletvekili, bir bakan olarak memleketimize hayırlı hizmetler yaptılar. Eskişehir halkı tatar olduğu için çevresi de kendi de tatar. Hanımı da yabancı değil. Eskişehir’de hizmetleri fazla. Bizim çiftçimizin kalkınması onlar sayesinde oldu. Hayvancılıkta motorin devrine geçirdiler. Allah rahmet eylesin. Allah çocuklarına yardım etsin. Huzur içinde yatsın” diye konuştu.
“BİZE GÖRE DEMOKRASİYİ ONLAR GETİRDİ”
Hasan Polatkan’ın idam edileceği zaman sevinenlerin olduğunu ifade eden İsmail Hakkı Köksal isimli vatandaş, söz konusu döneme ait hatıraları paylaştı. Polatkan’ın Kemal Zeytinlioğlu ile beraber Eskişehir’e çok hizmet ettiklerine dikkat çeken Köksal, sözlerine şöyle devam etti:
“Bir zaman sonra Mamure mahallesinde cami tamiratı için İstanbul’a varıldığı zaman Polatkan’ın hanımı, “geçmiş olsun, baş sağlığı dilemeye gelmediler” diye şikayet etmiş. Ben buralarda çok gezdim, kara perdeliydi ama şurası diye tespit edemedim. Atalar Caddesi’nde evi vardı. Eskişehir’de o zamanlar asfalt yoktu. Anında asfalt geldi. Kemal Zeytinoğlu ile Eskişehir’e çok hizmet verdiler. İhtilalden biraz evvel Mahmudiye’ye hastane yapıldığı zaman benim abim vardı. Abim, ‘Polatkan’ın bir sefer nasip olsa’ demedi dedi. O sene ihtilal oldu içimizi yaktı gitti. Hala içimizden çıkmıyor. O devirde at arabasıyla Çifteler’de pazara gidiyordum. Anons yapılıyordu. Hava, kara, deniz kuvvetleri iktidarı ele aldılar diye. Meğer konuşan rahmetli Alpaslan Türkeş imiş. Karşı çıkanda oldu. Ben onu yakından görmedim. Ama abimler onu iyi bilir. Rahmetle anıyoruz. Bize göre demokrasiyi onlar getirdi.”
“ONUN GİBİ İNSANLAR YETİŞİN, ÖZELLİKLE GENÇLER MEMLEKETE HİZMET ETSİNLER”
"Her şeyden önce Allah rahmet eylesin” diyerek Hasan Polatkan’ı yâd eden Saffet Maden ise Hasan Polatkan ve arkadaşlarının o dönemin şartlarında yapılabilecek olan atılımları yaptıklarına değindi. Hasan Polatkan’ın bir demokrasi şehidi olduğuna inandığını savunan Maden şunları ifade etti:
“Hem Eskişehirli hem memleketimize hizmet etmiş. Geçmişini merak ettiğim için biraz inceledim. Hakikaten Eskişehir için de Türkiye için de çok büyük değer. Bu tür olaylar hepimizi üzüyor. Onun gibi insanlar yetişin, özellikle gençler memlekete hizmet etsinler. Dedem de 1950’li yıllarda onunla tanışmış. Kendisinden çok iyi bahsedelerdi. O günün şartlarında yapabileceklerini yapan insanlardı . Türkiye’ye farklı bir şeyler getirmeye çalışmışlar. Ama müsaade edilmemiş veya fırsatlar verilmemiş. Zor bir coğrafyadayız. İnşallah ülkemiz için hayırlısı olur. Hasan Polatkan demokrasi şehidi, bu bir gerçek. Memleket için asıldı. Yoksa Hasan Polatkan’ın veya diğerlerinin ağır bir suçu olduğunu zannetmiyorum.”