Trabzon'da 2009 yılı Ekim ayından itibaren hizmete giren helikopter ambulans, Trabzon'un yanı sıra diğer komşu illere de hizmet verirken, en yoğun dönemini yaz mevsiminde yaşıyor.
Sağlık Bakanlığı, Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren Hava 61 Helikopterini en çok bölgede ani değişen hava şartları zorlarken helikopter, yaylaların yanı sıra kara yoluna da inerek hastaların imdadına yetişiyor.
Türkiye'nin en zor coğrafyasında uçuş yapan Hava 61 Helikopter Ambulans bu yılın 11 ayında 272 hastaya ulaşarak hastanelere naklini sağladı.
Acil Sağlık Hizmeti veren helikopter ambulansta hekim olarak görev yapan Dr. Soner Hasançebi, tüm sağlık çalışanlarının 1-7 Aralık Acil Sağlık Hizmetleri Haftasını kutladıklarını belirterek hava ambulansın işleyişi hakkında bilgi verdi.
Gelen vakaların komuta merkezinde değerlendirildikten sonra helikopter için uygun olup olmadığının belirlendiğini belirten Hasançebi "Öncelikle 112'ye gelen vaka çağrılarını Acil Çağrı Doktoru (AÇD) vakayı değerlendiriyor ve helikoptere uygun olup olmadığını planlayıp sonrasında bizi arıyor. Biz tekrar 112 ekibiyle vakanın uygunluğunu konuşuyoruz eğer uygunsa vaka kabul ediliyor. Vakanın nereden geldiği de önemli. Genelde daha çok hastaneler arası naklolacak hastaları taşıyoruz, bu durumda hasta kara ambulansıyla ineceğimiz yere geliyor, biz de hastayı oradan alarak başka bir hastaneye naklediyoruz. Mesela hasta yaylada, kara ulaşımının çok zor olduğu bir yerde ise hasta yakınları 112'yi arıyor, Vakaya çıkılıp , çıkılmama durumunu 112 ACM planlıyor. Bize ulaşıyorlar kaptanlarımızla koordineli şekilde hemen meteorolojiye, arazinin şartlarına bakılıyor ve vakaya en kısa sürede çıkış yapılıyor. Vakanın durumuna göre indiğimiz yerde hastaya ilk müdahalesi yapılıyor helikopterimize alıyoruz ve 112 ile iletişim dahilinde hastayı hemen en uygun sağlık kurumuna yönlendiriyoruz” dedi.
Yazın vaka sayısı kışa göre neredeyse iki kat daha fazla
Yazın vaka sayılarının kışa göre neredeyse iki katığı olduğuna dikkat çeken Hasançebi, “Karadeniz'de genellikle yaz döneminde nüfus daha fazla oluyor. Dolayısıyla yayla turizmi hareketlendiği için primer vakalarımızda artış oluyor. Yazın, kış dönemine göre daha fazla vakamız oluyor iki katına kadar çıktığını söyleyebiliriz” diye konuştu.
Havada doğum
Başından geçen ilginç bir anısını anlatan Hasançebi, “Giresun'un Alucra ilçesinde hamile hasta almaya gitmiştik. Helikopterimiz kalkıştan 5-10 dakika sonra hastamız doğum yaptı. Semanur isminde çok tatlı bir kız çocuğu dünyaya geldi” ifadelerini kullandı.Çebi, helikopterde 2 kaptan pilot, 1 hekim ve 1 sağlık personeli olmak üzere toplam 4 kişi bulunduğunu sözlerine ekledi.
"Bölge, arazi yapısı olarak diğerlerinden çok farklı"
Ambulans Helikopter pilotlarından Erkan Koşan, bölgenin diğer bölgelerden çok farklı olduğuna dikkat çekerek uçuş hatları zor olan bir bölge olduğunu belirtti. Koşan, "Son 5 yılda 7 ayrı bölgede çalıştım. Trabzon bölgesi arazi yapısı biraz farklı ve uçuş hatları zor olan bir bölge. Güneydoğu Anadolu Bölgemizden sonraki uçuş hatları en zor bölge diyebilirim. Sekonder ve primer vakalar var. Primer vakalarda; 112 AÇM'de uygunluğa karar verildikten sonra bizde iniş bölgesindeki hava şartlarını değerlendirerek gerek durumuna göre yayla gerekse karayoluna inmekteyiz. Vaka bize intikal ettikten sonra helikopterimiz 10 dakika içerisinde kalkışa hazır hale geliyor” şeklinde konuştu.
Ani değişen hava bizi zorluyor
Bölgede ani değişen hava şartları kendilerini zorladığını belirten Koşan, “Uçuş hava şartlarıyla ve irtifa ile zorlaşır. Biz her irtifaya limitlerimiz dahilinde gittiğimiz için, aslında uçuşun zoru yok. Uçuşun zoru aslında önceki planlamadır. İyi bir planlama yaparsanız hava şartlarını iyi değerlendirebilirseniz gittiğiniz yerde aynı güçle iner aynı güçle kalkışınızı yaparsınız. Primer vaka yani bazı acil kazalara giderken belirtilen yere inmek için rüzgar ve hava şartalarını düşünüyoruz. İmkanlar ölçüsünde yollara da inebiliyoruz. Trabzon ve bölgemizde hava şartlarında anlık değişiyor. Gittiğimiz yerde rüzgarın yönü çok değişmiş limitlerimizin üzerine geçmiş veya bir anda sis kapatmış dolayısıyla bu konularda daha dikkatli hizmetimizi sürdürmeye çalışıyoruz. Bir günde en çok 5 vakaya gittiğimiz oldu ancak ortalama günde bir ya da iki vakaya gidiyoruz. Ortalama bir ayda 40 saat uçuş yapıyoruz ancak yaz mevsiminde bu artıyor. Hava şartlarından dolayı kışın biraz daha düşer. Sivil havacılık tarafından belirlenen uçuş saatlerimiz kadar uçuyoruz o da çok yeterli” dedi.
"Yaşadığını öğrenince çok sevindim"
Ambulans helikopter pilotu olarak başından geçen bir anısını anlatan Koşan, duvardan düşen kız çocuğunu Çorum'dan Ankara'ya yetiştirdiğini hatırlatarak ”Yaklaşık 4,5 yıl önce Çorum'da küçük bir kız duvardan düşmüş, acil Ankara'dan Çorum'a gittik hava da kritik durumdaydı. O kız çocuğunu hızlıca şehir hastanemize getirdik. Daha sonra takip ettim çok şükür yaşadığını öğrendim çok mutlu olmuştum” açıklamasında bulundu.Helikopter pilotlarının deneyimli ve en az 20 yıl uçuşu olan pilotlar olduğuna dikkat çeken Koşan, “Türkiye genelinde Sağlık Bakanlığında çalışan 75 helikopter pilotu var. Pilotlarımızın hepsi en az 20 yıl uçmuş pilotlar ve bunlar silahlı kuvvetlerden gelen pilotlar” diye konuştu.
Öte yandan Trabzon'daki ambulans helikopterde Dr. Soner Hasançebi'nin ve pilot Erkan Koşan'ın yanı sıra pilot Metin Oskay ve sağlık personeli Erdinç Kıran da görev yapıyor.Bekir Koca