Osmanlı döneminde Avrupa saraylarını süsleyen Bursa İpeğini yeniden dünya vitrinine çıkarmak hedefiyle Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen “Uluslararası Kozadan Kumaşa İpek Festivali”, yaklaşık 6 asırlık Koza Han’da temsili koza alım-satımı ile başladı.
Tarihi ipek yolunun Anadolu’daki son durağı olan, Osmanlı döneminde başta Topkapı olmak üzere dünya saraylarını süsleyen ipek halı ve kumaşlar üreten Bursa, yaklaşık 2 asır sonra dünyaca ünlü ipeğiyle yeniden vitrine çıkıyor. 15’inci yüzyılda ipek dokuyan yüzlerce tezgahta günde ortalama 150 kilogram ham ipeğin üretildiği Bursa’da, özellikle Gümrük Birliği’ne girişle birlikte ipek üzerindeki fonların kaldırılmasıyla fabrikalar bir bir kapandı, kozaları elde kalan köylüler dut ağaçlarını kesti. Türk kültürünün en önemli parçalarından biri olan ipekçilik tarihin tozlu raflarında yerini alırken, Büyükşehir Belediyesi, Osmanlı’nın en stratejik ürünü olan ve Avrupa’nın yıllarca vergi bile almadığı Bursa İpeğini yeniden eski ihtişamlı günlerine döndürüyor. ‘Bursa İpeği Yeniden Hayat Buluyor’ projesi çerçevesinde 2015 yılında Umurbey İpek Üretim ve Tasarım Merkezi’ni açan, kırsal bölgelerde koza üretimini destekleyip ipek üretimi ve halı dokuma atölyeleriyle üretimi destekleyen Büyükşehir Belediyesi, beğeniye sunmak hedefiyle düzenlendiği Uluslararası Kozadan Kumaşa İpek Festivali’nin bu yıl üçüncüsünü gerçekleştirdi.
Koza, atlarla getirildi
Festival çerçevesinde, yaklaşık 6 asır önce 2. Bayezid tarafından yaptırılan ve Osmanlı döneminde ipek ticaretinin merkezi olan Koza Han, koza mezadına ev sahipliği yaptı. Tarihi hanın kapısından atlarıyla giren temsili tüccarların alım-satım canlandırması, vatandaşları asırlar öncesine götürdü. Yaş ve kuru koza fiyatlarının ilan edilmesinin ardından mezat başlarken, pazarlıklara Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş da katıldı. Buradaki etkinliğin ardından festivalin açılış töreni, Orhangazi Parkı’nda gerçekleştirildi. Alanda hazırlanan çadır ve stantlarda yapılan ipek ürünler ile ilgili atölye çalışmaları, vatandaşlardan büyük ilgi gördü.
İl Kültür ve Turizm Müdürü Kamil Özer, İl Tarım ve Orman Müdürü Hamit Aygül ile çok sayıda davetlinin katıldığı törende konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, Osmanlı’ya başkentlik yapmış, uygarlıkların kesişme noktası olan Bursa’nın ‘geleceğini şekillendirmek üzere yola çıkanlara’ ilham veren şehir olduğunu vurguladı. Her kentin kendine özgü sembol değerleri olduğunu ancak Bursa’nın sembollerinin saymakla bitmeyeceğini ifade eden Başkan Aktaş, “Bursa’nın tarihsel varlığını sadece yapılarla sınırlamak mümkün değildir. Ticari geleneği ve bu geleneğin yansıması olan çarşıları, esnaf ve zanaat kültürü var. Örneğin bugün bizleri burada bir araya getiren, bir Asya simgesi iken uzun yollar aşıp Bursa’nın simgesi haline gelen ipeğimiz. Osmanlı döneminde Topkapı başta olmak üzere Avrupa saraylarını süsleyen Bursa ipeği, o kadar değerliymiş ki; Çin ve İran ipeklerinden vergi alan Avrupa, Bursa ipeğinden hiçbir zaman vergi almamış. Türk kültürünün en önemli değerlerinden olan Bursa İpeğinin yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması için gayret gösteriyoruz” dedi.
Türkiye’de ilk ve tek
Büyükşehir Belediyesi olarak 2015 yılında BUSMEK bünyesinde Umurbey İpek Üretim ve Tasarım Merkezini açtıklarını hatırlatan Başkan Aktaş, “Türkiye’de ilk ve tek olan yerli kozadan yerli ipek sadece Bursa’da üretiliyor. Dut ağacı ekiminden eski ipek atölyelerinin parlak günlerine döndürülmesine kadar, Bursa’da ipekböcekçiliğinin tekrar zirveye taşınmasını hedefliyoruz. Bunun yanında Büyükorhan’ın Kınık, Sarnıç ve Karaağız ile Keles’in Sorgun mahallelerinde ipek üretimi ile halı dokuma atölyeleri hizmet veriyor. Ayrıca bu yıl İznik’in Derbent Mahallesi’nde el dokumaları atölyesi kurularak faaliyete başladı. Bursamızın ‘halk üniversitesi’ konumunda olan BUSMEK marifetiyle, her yıl aynı dönemde geleneksel olarak tekrarlanan koza hasadını bir festival ile kutlayıp, Bursa ipeğini daha fazla kişiye duyurarak farkındalık sağlamaya çalışıyoruz. Azerbaycan, Kırgızistan ve KKTC’den sanatçılarımızın da katıldığı festivalimizin hayırlara vesile olmasını diliyorum” diye konuştu.
Bursa İpekçiliğini Geliştirme Derneği Başkanı Ünal Şıpka da derneği 2012 yılında kurduklarını ve ipeğin yeniden eski günlerine dönebilmesi amacıyla kısa, orta ve uzun vadede yapılacak çalışma programını belirlediklerini söyledi. Büyükşehir Belediyesi’nin Umurbey’de kurduğu İpek Üretim ve Tasarım Merkezinin uzun vadeli planlarının en önemli parçalarından bir tanesi olduğunu dile getiren Şıpka, “İnşallah bundan sonraki yolculuğumuzda Büyükşehir’in koluna girerek, birlikte yol alacağınızı ümit ediyorum” şeklinde konuştu.
Açılış töreninin ardından stantları gezen Başkan Aktaş ve beraberindekiler, daha sonra Tayyare Kültür Merkezi’nde yabancı sanatçılar tarafından hazırlanan ipekle ilgili ürünler sergisini gezdi.