Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci Cumhurbaşkanı, Mudanya Mütarekesi’nin diplomatik dehası İsmet İnönü, vefatının 51’inci yılında Mudanya’da düzenlenen etkinliklerle anıldı. Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, İsmet İnönü adının dürüstlük, kararlılık ve barışseverlikle anıldığını söyledi.
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün yakın silah arkadaşı ve ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, vefatının 51’inci yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş temellerinin atıldığı Mudanya Mütarekesi’ni imzaladığı Mudanya’da anıldı. Mütareke Meydanı’ndaki İsmet İnönü heykeline çelenk sunulmasıyla başlayan etkinlikler Tirilye Kültür Merkezi’nde Mudanya Belediyesi Tiyatro Topluluğu’nun Mehmet Tamer Uyar yönetiminde “İsmet İnönü Oratoryosu”nu sahnelemesiyle devam etti. Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç’ın moderatörlüğünde gerçekleşen “Bayraklaşan Bir Ömür: İsmet İnönü” başlıklı söyleşide ise tarihçi-yazar Sinan Meydan ve İsmet İnönü’nün ikinci kuşak torunu gazeteci-yazar Zeynep Bilgehan, Mudanyalılarla bir araya geldi.
İsmet İnönü’nün Türk tarihine asker, diplomat, devlet adamı ve siyasetçi kimliği ile damga vurmuş çok önemli bir lider olduğunu söyleyen Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, “İsmet İnönü, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında Atatürk’ün en yakın silah arkadaşlarından biri olarak büyük rol üstlenmiştir. Savaş sonrası Cumhuriyetin inşasında da önemli sorumluluklar almıştır. Onun liderliğinde gerçekleştirilen reformlar, Türkiye’nin sosyal, ekonomik ve kültürel kalkınmasına önemli katkılar sunmuştur” dedi.
Dalgıç, şöyle konuştu:
“En büyük miraslarından biri, Türkiye’yi çok partili hayata geçiş sürecine taşımasıdır. Demokrat Parti’nin kurulmasına izin vererek demokrasiye geçişin öncüsü olmuştur. İktidarı devrederken seçim sonuçlarına saygı göstermesi, onun demokratik değerlere olan bağlılığını ortaya koymuştur. İkinci Dünya Savaşı döneminde Türkiye’yi savaştan uzak tutmayı başarmış ve izlediği tarafsızlık politikasıyla ülkenin yıkıcı bir savaşın dışında kalmasını sağlamıştır. Eğitim reformları, sanayi yatırımları ve demiryolu projeleriyle modernleşmenin öncüsü olmuş, Köy Enstitüleri gibi girişimlerle kırsal kesimde eğitimi yaygınlaştırmıştır. İnönü’nün mirası, demokrasiye geçiş sürecindeki vizyonu ve ülkenin bağımsızlığına verdiği önem bugün de etkisini hissettirmektedir. Onu saygı ve minnetle anıyoruz.” ‘’Lozan kahramanı ve barışçıl lider’’
Söyleşide konuşan tarihçi-yazar Sinan Meydan, İsmet İnönü’nün Lozan Anlaşması’ndaki başarısına dikkat çekerek, “İsmet Paşa benim için Lozan kahramanıdır. Lozan’da Türkiye’nin isteklerinin yüzde 80’ini kabul ettirmiştir. Bu olağanüstü bir başarıdır. İsmet Paşa ve Atatürk’ü bir de böyle değerlendirmek lazım. Sadece Lozan’da kazandıkları değil, sınırları belli tam bağımsız bir Türkiye’yi tüm dünyaya tanıtmakla kalmadılar, Lozan sonrasında yarım kalan konuları tamamladılar” dedi.
İsmet İnönü’nün torunu gazeteci-yazar Zeynep Bilgehan ise, İnönü’nün genç yaşta büyük sorumluluklar üstlenmiş, kararlı, sakin ve bilgiye dayalı bir lider olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“İsmet İnönü’nün Anıtkabir’deki kabrinde yazılı olan üç cümle onun nasıl bir insan olduğunu çok iyi anlatır. Bunlardan birincisi ‘Cumhuriyet bir kadın devrimidir’. İkincisi ‘Cumhuriyette her zaman her vatandaş eşit olacaktır’. Üçüncüsü ise gençlere yönelik ‘Azmedin ve hiçbir zaman iyi bir insan olmaktan vazgeçmeyin’dir."
Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, söyleşiye katılan konuklara 1926 yılında Mudanya’da İsmet İnönü’ye verilen fahri hemşehrilik beratını gösterdi ve Girit danteli hediye ederek teşekkür etti. Söyleşi sonunda Sinan Meydan ve Zeynep Bilgehan, okurları için kitaplarını imzaladı.