İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin başkanlığında Afganistan gündemiyle toplanan G20 Olağanüstü Liderler Zirvesi sona erdi. Video konferans yoluyla düzenlenen zirveye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile birçok Avrupalı lider katılırken, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise zirveye katılmadı.
G20 liderleri toplantıdan sonra yaptıkları ortak açıklamada, Taliban'ı suç ve terör örgütleri ile mücadele etmeye çağırdı. Gelecekteki insani yardım programlarının kadınlara ve kız çocuklarına odaklanması gerektiğini ve ülkeyi terk etmek isteyen Afganlara güvenli geçiş sağlanması gerektiğini vurguladılar.
Zirvenin ardından basın toplantısı düzenleyen Draghi, zirveye katılan liderlerin Afganistan'da yaşanan insani krize müdahale için Birleşmiş Milletlerin (BM) yetkilendirilmesi konusunda fikir birliği içinde olduğunu aktardı. Draghi, "Afganistan'daki insani acil durumun çok ciddi olduğuna dair yaygın bir farkındalık var ve durum kötüye gidiyor. Afganistan terörün sığınağı haline dönmemeli" dedi.
"Şu anda ilerleme görmüyoruz"
İnsani krizin ele alınması için Taliban ile temasa geçilmesi gerekliliğinin altını çizen Draghi, "Ancak bu onların tanınması anlamına gelmiyor" ifadelerini kullandı. Taliban'ın sözleriyle değil yaptıklarıyla değerlendirileceğini ve dünyanın özellikle ülkedeki kadınların durumundan endişe duyduğunu belirten Draghi, "Şu anda ilerleme görmüyoruz" dedi.
Zirvede Afganistan'da yaşanan kadın hakları ihlallerinin de gündeme geldiğini belirten Draghi, "Kadınların eğitim hakkı güvence altına alınmalı ve 20 yıl geriye dönülmesinin önüne geçilmeli" ifadelerini kullandı. Draghi, Afganistan'dan ayrılmak isteyen insanların için sorumluluk duyduklarını ve insani koridorlar açılması için çalıştıklarını belirtti.
“Almanya Taliban'ı tanımaya henüz hazır değil”
Almanya Başbakanı Angela Merkel ise zirvenin ardından yaptığı açıklamada, Almanya'nın Taliban'dan talep edilen kapsayıcılık standartlarını karşılamadığı için Taliban'ı Afganistan hükümeti olarak tanımaya henüz hazır olmadığını aktardı. Almanya'nın 600 milyon euroluk yardım sözünü yinelediğini ifade eden Merkel, Afganistan'daki insani krizle mücadelede BM'nin yetkilendirilmesi konusunda liderlerin fikir birliği içinde olduğunu yineledi.
AB'den Afganistan'a 1 milyar euroluk destek paketi taahhüdü
Avrupa Birliği (AB), zirvede Afgan halkının insani ihtiyaçlarının karşılanması ve Afganistan'a yardım sağlayan ülkelere destek amacıyla 1 milyar euroluk destek paketi taahhüdünde bulundu. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, zirve öncesi sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Afganistan'da büyük insani ve sosyo-ekonomik yıkımı önlemek için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız" ifadelerini kullanarak, bunun hızlı bir şekilde yapılması gerektiğini belirtti.
Von der Leyen, "Bugün G20 toplantısında yaklaşık 1 milyar euroluk Afgan Destek Paketini sunacağım. Afgan makamlarıyla herhangi bir ilişki kurmamız için şartlarımız, insan hakları dahil olmak üzere, açık. Ancak Taliban'ın eylemlerinin bedelini Afganlar ödememeli. Destek paketi, Afgan halkı ve yardım sağlayan ülkenin komşuları içindir" dedi.
Von der Leyen söz konusu yardım paketinde, aşılar, barınma ve insan haklarının korunmasına ekstra destek için halihazırda üzerinde anlaşılan 300 milyon euroluk insani yardımın, sağlık gibi acil ihtiyaçların desteklenmesi amacıyla en az 250 milyon euroluk "ilave insani yardım" ve Afganistan'ın komşularını desteklemek ve güvenliği artırmak için fonlar olduğunu açıkladı.
Öte yandan iklim değişikliği, küresel ekonomik toparlanma, yetersiz beslenme ve Covid-19 salgınıyla mücadele konularına odaklanacak olan resmi G20 Liderleri Zirvesi ise 30-31 Ekim tarihlerinde İtalya'nın başkenti Roma'da düzenlenecek.
Burak Ortahamamcılar