İzmir İktisat Kongresi’nin yıkılan binası, İzmir Valiliğinin önderliğinde kongrenin 100. yılı olan 17 Şubat 2023’te yeniden inşa edilecek. Binanın inşası öncesi alanda yapılan kazı çalışmaları ile İzmir’de ilk kez Osmanlı dönemine ait arkeolojik kazı çalışmaları da yapılmış oluyor.
İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, İzmir Konak’ta daha önce yıkılan İzmir İktisat Kongresi’nin binasının bulunduğu alanda basın açıklaması yaptı. Kongre binası, İzmir İktisat Kongresi’nin 100. yıl dönümü olan 17 Şubat 2023’te bitirilmek üzere yeniden inşa edilecek. Ancak bina yapımı öncesinde alanda kazı çalışmaları gerçekleştiriliyor. Çeşitli kalıntıların bulunduğu kazı çalışmaları sayesinde İzmir’de ilk kez Osmanlı dönemine ait arkeolojik kazı çalışması da yapılmış oluyor. Bulunan kalıntıların bina içerisinde sergileneceğini kaydeden Vali Yavuz Selim Köşger, binanın dış cephesinin döneme uygun, iç kısmının ise modern bir kongre merkezi görünümünde olacağını belirtti. "İki noktadan sondaj yapılacak"
Vali Köşger, "Atatürk, Kurtuluş Savaşı gerçekleştikten hemen sonra, cumhuriyeti ilan etmeden önce 17 Şubat 1923’te üzerinde bulunduğumuz alanda daha önce inşa edilmiş olan Osmanlı Bankası Deposu diye adlandırılan bu binada gerçek bağımsızlığın ekonomik bağımsızlıkla sağlanacağı şuuruyla iktisat kongresi yapmayı planlanmıştır. 1. İzmir İktisat Kongresi’nin yapıldığı binanın bulunduğu alandayız. Burası iki parselden oluşuyor. 1979 yılında tam tescillenme aşamasındayken bina yıkılmış. İki parça olan arsanın biri tescilliydi. Biz 2021 yılının aralık ayında ikinci parçayı da tescilledik. Kongrenin 100. yılında, 17 Şubat 2023’te bir faaliyet başlayacağını daha önce söylemiştim. Şimdi o faaliyetin ikinci aşamasındayız. Birinci aşamada 14 Nisan itibariyle arsayı sahibinden satın aldık ve çalışmalar başladı. İkinci aşama ise buradaki arkeolojik alanın kazılmasıyla ilgili. Burası, bizdeki arkeolojik bilgilere göre İzmir’in iç limanı. Dolayısıyla Osmanlı döneminde doldurulmuş bir alan. O doldurulmuş alan üzerine yapılan bir binadan bahsediyoruz. Öncelikli hedef, Osmanlı arkeolojik kazısı yapmak. Şu an binanın temel görüntüleri ortaya çıkmış durumda. Bu aşamadan sonra bir iki noktadan sondaj yapılacak. Burası dolgu alanı olmasına rağmen daha eskiye dayanan arkeolojik bilgi olabilir mi diye sondaj kazıları yapılacak. Bu kazılarda eğer daha geçmiş tarihli bulgu, belge ve kalıntı ele geçerse kazı daha da ilerletilecek ancak dolgu alanı olduğunu bildiğimizden daha eski tarihli bir kalıntıya rastlanılmayacağı düşünülüyor. Ama bu kazı her halükarda yapılacak. Daha sonra da bina ile ilgili yol almaya başlayacağız. Binanın mimari projesi de tamamlanıyor. İnşallah en kısa sürede yeniden inşa edeceğimiz binada da ihale yapıp 17 Şubat 2023’te uluslararası bir iktisat kongresini gerçekleştireceğiz. Kazı sırasında bulunan parçaları da uygun noktalarda sergileyeceğiz" dedi. Taş cephe yapılacak
Kazı çalışmalarında çeşitli seramik parçaları, pipolar, bozuk paralar ve Osmanlı dönemine ait bir sikke bulunduğunu ifade eden Vali Köşger, "Onun dışında kayda değer bir şey bulunamadı. Burası Osmanlı arkeolojik kazısı olarak da İzmir’deki ilk kazı. Yani ilk defa İzmir’de Osmanlı dönemine ait bir kazı yapılmış oldu. Ortaya çıkanların tamamı korunacak. Bina, eski haline uygun inşa edilecek. Taştan bir dış cephe olacak, çatısı döneme yakın malzemelerden oluşturulacak. Burası incir deposuyken Atatürk, uygun bina bulamadığı için burayı planlamış. Şimdi buranın içini modern bir kongre binası olarak inşa edeceğiz. İçinde toplantı salonları olacak. YÖK Başkanlığı ve Türk Tarih Kurumu Başkanlığı ile birlikte organize ediyoruz. Onların fikirlerini alarak kongre merkezini İzmir’e kazandıracağız" diye konuştu. Binanın maliyeti ile ilgili proje çalışmaları yapıldığını vurgulayan Vali Köşger, proje neticesinde yaklaşık maliyetin hesaplanacağını bildirdi. Basın açıklamasına Vali Yardımcısı Faik Arıcan, İzmir Müze Müdürü Cengiz Topal, kazı başkanı Akın Ersoy, Doğal Kaynaklar Ruhsat ve Kültür Varlıkları Müdürü Orhan Demirağlar ve mimar Salih Seymen de bulundu.