Ottawa
Kanada Yerli Hizmetleri Bakanı Patty Hajdu ve Kraliyet Yerli İlişkileri Bakanı Marc Miller, First Nations yerli çocukları için tazminat ve uzun vadeli reformlarla ilgili ortak basın toplantısı düzenledi.
İki bakanın açıklamalarına göre, yerli çocuk refahı sistemiyle ilgili uzun süredir devam eden anlaşmazlıkta tüm taraflarca bir tazminat anlaşmasına varıldı ve imzalandı.
Federal hükümet, 40 milyar dolarlık bütçe ayırdı
Anlaşmaya göre, sayıları 50 bini bulan First Nations yerli çocukları için Kanada yasalarının emrettiği en yüksek kişi başı 40 bin Kanada doları (409,5 bin Türk lirası) tazminat ödenecek.
Federal hükümet, 20 milyar doları tazminatlar ve geri kalan 20 milyar doları da uzun vadeli reformlar için olmak üzere toplamda 40 milyar dolarlık bütçe ayırdı.
First Nations yerlileri, Kanada genelindeki Metis ve İnuit yerlileriyle "en büyük yerli topluluklardan biri" olarak biliniyor.
Hukuk süreci 15 yıl sürdü
Kanada genelindeki yatılı kilise okullarının bahçelerinde son bir yılda bulunan ve resmi kayıtlarda olmayan isimsiz çocuk mezarları ile ülkenin bir numaralı gündem maddesi haline gelen yerli çocuklar konusundaki hukuk mücadelesi, 2007'de başladı.
First Nations Çocuk ve Aile Bakımı Derneğinin 2007'de Kanada İnsan Hakları Mahkemesinde (CHRT), çocuk refahı sisteminin kusurlu olduğu ve yerli çocuklarına karşı ayrımcılık uygulandığı iddiasıyla federal hükümete karşı açtığı davada, mahkeme, 2016'da bir karar verdi.
CHRT, 2016'da federal hükümetin çocuk refahı sistemlerinde yerli çocukları yetersiz finanse ederek ayrımcılık yaptığına karar verdi.
Mahkeme, 2019'da federal hükümete, 1 Ocak 2006'dan itibaren yerli çocuk refahı sisteminin bir parçası olan her çocuğa birincil vasisi ile 40 bin dolara kadar tazminat ödeme emri verdi.
Hükümet ve Yerli gruplar, federal hükümetin tazminat kararını temyize götürmesinin ardından Kasım 2021'den bu yana müzakereler yürütüyor.
Trudeau'nun açıklaması ile temyiz süreci durdu
Görüşmeler sürerken Trudeau hükümeti, 13 Aralık 2021'de hem çocuk refahı sisteminden zarar gören First Nations yerlilerini tazmin etmek hem de mevcut sistemde reform yapmak için 40 milyar dolar ayırdığını duyurmuştu.
Başbakan Justin Trudeau'nun açıklaması üzerine CHRT ve temyiz mahkemelerindeki davalar durmuş ardından da 31 Aralık 2021 gecesi tarafların anlaşmaya vardıkları açıklanmıştı.
Tarafların imzaladığı anlaşmanın, yürürlüğe girmesi için halen davaların devam ettiği Kanada İnsan Hakları Mahkemesi ve Federal Mahkeme tarafından onaylanması gerekiyor.
Anlaşmanın uygulanmasına ilişkin işlemlerin tamamlanması için son tarih 31 Mart belirlenirken, 1 Nisan'dan itibaren de uygulamaya başlanılması öngörülüyor.