Kanada'da “First Nation” olarak bilinen yerli grup, Vancouver Adası'nda bulunan eski Alberni Indian Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde yürütülen çalışmaların ilk sonuçlarına dair açıklama yaptı. Açıklamada, yatılı kilise okulunun bahçelinde 17 isimsiz mezar bulunduğu ifade edildi. Alanın şimdiye kadar sadece yüzde 10'unun yer altı radarı ve diğer araçlar kullanılarak tarandığı, mezarların kayıtsız olduğu belirtildi. Ayrıca okulda daha önce 67 öğrencinin hayatını kaybettiğine dair kanıtlar bulunduğu kaydedildi.
First Nation yetkilisi Ken Watts, araştırmaların devam etmesine rağmen okulda ölen çocukların sayısının bilinmemesinin mümkün olmadığını ifade etti. Watts, “Eve dönemeyen çocukların tam sayısını asla bilemeyeceğiz. Bununla birlikte toplum olarak gerçekleri ortaya çıkarma konusunda kararlıyız. Dünyaya bunların sadece çocuklar olduğunu hatırlatmamız gerekiyor” diye konuştu.
Okul 1973'te kapatılmıştı
1900 yılında açılan Alberni Indian Yatılı Kilise Okulu, başlangıçta Presbiteryen Kilisesi tarafından yönetiliyordu. 1925'ten 1969'a kadar da Kanada Birleşik Kilisesi'nin himayesinde olan okulda yaklaşık 100 topluluktan çocuklar yer aldı. 1969'da federal hükümet tarafından devralınan okul, First Nations yetkililerinin baskısıyla 1973'te kapatıldı.
Kanada'nın karanlık geçmişi
Kanada'nın Britanya Columbia eyaletinde Mayıs 2021'de ise 1978 yılında kapatılan Kamloops Kızılderili (Yerli) Yatılı Okulu'nda yer radarı yöntemiyle yürütülen çalışmalarda 215 çocuğun kalıntılarına rastlanmıştı. Kanada Yerli Halklarla İlişkiler Bakanı Carolyn Bennett yatılı okulların "utanç verici" bir sömürge politikasının parçası olduğunu belirtmişti. 24 Haziran 2021'de ise Sakatchewan eyaletindeki Marieval Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde resmi kayıtlarda olmayan 751 çocuğun kalıntılarının yer aldığı mezarlar bulunmuştu. Yine 30 Haziran 2021'de British Columbia eyaletinde yer alan St. Eugene Misyon Okulu yakınında 182 isimsiz mezar tespit edilmişti. 13 Temmuz 2021'de ise Güney Körfez Adaları arasında yer alan ve eskiden "Kuper" olarak bilinen Penelakut Adasındaki Penelakut Yerli Kabilesi, Kuper Adası Yatılı Okulu'na ev sahipliği yapan bölgede 160'tan fazla "belgesiz ve işaretsiz" mezar bulunduğunu duyurmuştu. Ülkede devam eden çalışmalarda 2022'de de farklı noktalarda bulunan eski yatılı okulların yer aldığı arazilerde onlarca isimsiz mezara rastlanmıştı.
Kanada hükümeti, söz konusu sistem için yerli halktan özür dilemişti
Kanada'da yatılı okullar, 19. ve 20. yüzyıllarda yerli gençleri asimile etmek amacıyla hükümet ve dini yetkililer tarafından işletilen zorunlu okullardı. Kamloops'taki Kamloops Kızılderili (Yerli) Yatılı Okulu ülkedeki yerli yatılı okulu sisteminin en büyüğü olarak biliniyordu. Okul, 1890'da Roma Katolik idaresi yönetiminde açılmıştı.
Ülkedeki çalışmalara göre 1863'ten 1998'e kadar 150 binden fazla yerli çocuk ailelerinden alınarak bu okullara yerleştirildi. Çocukların genellikle kendi dillerini konuşmalarına ya da kültürlerini yaşamalarına izin verilmediği belirtilirken, birçoğunun kötü muamele ve istismara maruz kaldığı tespit edilmişti. 2008 yılında söz konusu uygulamaların yol açtığı etkileri belgelemek için kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu, yürüttüğü çalışmalar sonucu çok sayıda yerli çocuğun "asla kendi topluluklarına geri dönmediğini" ortaya koydu. 2015'te yayınlanan dönüm noktası niteliğindeki raporda, okullardaki sistemin "kültürel soykırım" anlamına geldiğini ifade edilmişti. 2008 yılında ise Kanada hükümeti söz konusu sistem için yerli halktan resmi olarak özür dilemişti.