Türkiye’de ilk defa Anadolu Üniversitesi bünyesinde kurulan Dil ve Konuşma Bozuklukları Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkezi (DİLKOM), yılın ilk 6 aylık döneminde yapılan yaklaşık 3 bin 100 saatlik terapi uygulamaları ile yüzlerce danışana umut oldu.
Anadolu Üniversitesi öncülüğünde Eskişehir’de uzun yıllardan beri faaliyet gösteren DİLKOM; dil bozuklukları, gecikmiş konuşma, otizm, akıcılık bozuklukları, konuşma sesi bozuklukları, ses bozuklukları, dudak damak yarıkları, motor konuşma bozuklukları, felç sonrası gelişen dil bozuklukları ve yutma bozukluğu yaşayan vatandaşlara hizmet veriyor. Türkiye’nin farklı illerinden başvuran hastalara ev sahipliği yapan DİLKOM, alanında uzman kadrosu sayesinde 7’den 70’e kadar bütün yaş gruplarına hitap ediyor. Üniversitede eğitim gören Dil ve Konuşma Terapisi (DKT) Bölümü lisans ve lisansüstü öğrencilerinin de uygulama sürecinde yer aldığı merkez, başvuran kişilerin tanılama, değerlendirme, terapi ve danışmanlık hizmetlerinden faydalanmasını sağlıyor.
Kuruluşundan itibaren günümüze kadar on binlerce danışanının problemini gideren DİLKOM, 2022 yılının ilk 6 aylık döneminde yaklaşık 3 bin 100 saatlik terapi uygulaması yaptı. Uzmanlar ve öğretim üyelerinin gözetimi altında DKT öğrencileri tarafından uygulanan terapiler, hem bireysel hem de gruplara yönelik olarak gerçekleştirildi. Ayrıca çocuğu veya yakını terapi alan ailelere de dil ve konuşma bozukluğu üzerine farkındalık eğitimleri ve seminerler düzenlendi. “Gerek değerlendirme gerekse terapi hizmeti almak için bizlere başvuruyorlar”
Merkezde uygulanan terapiler hakkında bilgiler veren DİLKOM Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Elçin Tadıhan Özkan, “DİLKOM, Türkiye’de bir üniversiteye bağlı ilk dil ve konuşma bozukluklarına yönelik eğitim, araştırma ve uygulama merkezidir. 19 tane terapi odası var. Dil ve konuşma bozukluklarını değerlendirme hizmeti ve terapi hizmetleri veriliyor. Hem yetişkin hem çocukluk döneminde görülen dil bozuklukları, afazi, otizm, konuşma sesi bozuklukları, akıcılık bozuklukları, ses bozuklukları, motor konuşma bozuklukları, dudak damak yarıklığına bağlı konuşma problemleri, yutma bozuklukları gibi konularda hizmetler veriyoruz. Ayrıca bu hizmetlerimizi DİLKOM Şehir Ünitesi’nde de kesintisiz olarak sürdürüyoruz. Türkiye’nin neredeyse her ilinden danışanlarımız hem DİLKOM’a hem de Şehir Ünitesine gerek değerlendirme gerekse terapi hizmeti almak için başvuruyorlar. Özellikle en çok çevre illerden Bilecik, Kütahya, Afyonkarahisar buralardan daha çok gelen danışanımız olmakla beraber uzak şehirlerden ve başka bölgelerden de hizmet almak için gelen danışanlarımız mevcut” dedi. “Öğrenciler teorik donanımlarını pratik bilgiye dökerler”
Başvuru süreci ve sonrasında yapılanlardan da bahseden Doç. Dr. Özkan, “DİLKOM’da ağustos ayının sonlarına doğru online sistem üzerinden değerlendirme için başvuru randevuları açılır. Bunun da belirli bir kotası olur. Kota dolduktan sonra değerlendirme randevuları kapatılır. Sonrasında DİLKOM‘da öğretim üyeleri ve elemanları tarafından değerlendirmeler gerçekleştirilir. Değerlendirmeler öncesinde özellikle ses, yutma ve motor konuşma bozukluklarında aletsel değerlendirmeler yapılır. Ön değerlendirmelerden sonra danışanlar hangi bozukluğa ait olduğuna göre ayrılır ve DKT son sınıf öğrencilerinin terapi vermesi üzerine sınıflandırılır. Öğrencilerin ve danışanların programlarına uygun olacak şekilde terapi yerleştirmeleri gerçekleştirilir. Öğrenciler tarafından gerçekleştirilen terapiler bölümün öğretim üyeleri tarafından süpervize edilir. Yani her danışanın terapisi kontrol altındadır. Öğrenciler teorik donanımını pratik bilgiye dökerler. İhtiyaç halinde ara değerlendirmeler, gerekiyorsa uzmanlar tarafından ek değerlendirmeler de danışanlarımızdan talep edilebiliyor” şeklinde konuştu. “Son 6 aylık süre içerisinde yaklaşık 3 bin 100 saat, hem grup hem de bireysel terapi hizmeti verildi”
Yılın ilk 6 aylık döneminde yapılan terapi uygulamalarının süresine değinen Özkan, konuyla ilgili olarak şunları söyledi:
“Ocak-Temmuz 2022 döneminde yani aktif olarak öğrenim yılının devam ettiği süre içerisinde yaklaşık 3 bin 100 saat hem grup hem bireysel terapi hizmeti verildi. Bu terapi hizmetlerinde gecikmiş dil konuşma, erken otizm müdahale grupları, afazi terapileri, konuşma sesi bozukluğu, akıcılık gibi terapi hizmetleri gerek grup gerekse bireysel olarak verilmiş durumda. Terapilerde özellikle yutma bozukluklarında ihtiyaç halinde cihazlardan da yararlanılmaktadır.” “Verdiğimiz terapi hizmetlerine ek olarak, pandemi döneminde özellikle tele-terapi hizmeti sunduk”
Pandemi sürecinde terapi uygulamalarının online olarak devam ettiğini söyleyen Doç. Dr. Özkan, “Verdiğimiz terapi hizmetlerine ek olarak pandemi döneminde başvuran tüm danışanlarımıza tele-terapi hizmeti sunduk. Bu sokağa çıkma yasağının yaşandığı dönemde hem terapi alan kişilerin yaşam kalitesini artırmaya büyük katkı sağladı hem de uygulama yapacak öğrencilerimizin tecrübe kazanmalarına fırsat sağladı. Tele-terapi hizmetini pandemi döneminde 150 danışan ile başlayıp ikinci dönemde 200’lere kadar ulaşan danışan sayısı ile yoğun bir şekilde gerçekleştirdik, bu dönem normalleşmeyle birlikte yüz yüze terapilere geçtik ancak gelen talepler doğrultusunda uzak şehirlerden bazı danışanlarımıza bu hizmeti bu öğretim yılında da sunduk. DİLKOM sunduğu bu hizmetler ve mekan özellikleriyle, 2022 yılında YÖK tarafından Engelsiz Üniversite Ödülleri’nde turuncu kategori olan ’Mekanda Erişebilirlik’ ödülünü kazanmıştır” ifadelerini kullandı.