Aydın
Aydın'ın Germencik ilçesine bağlı Ortaklar Mahallesi'ndeki antik kentte kazı çalışmaları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Görkem Kökdemir başkanlığında yürütülüyor.
Kökdemir, gazetecilere yaptığı açıklamada, "dinsel agora" olarak anılan 26 bin metrekarelik alanda yapılan kazılarda 2 ay önce Zeus Tapınağı'nın giriş kapısına ulaştıklarını hatırlattı.
Kazıların tüm hızıyla devam ettiğini belirten Kökdemir, şu bilgileri verdi:
"Tapınağın dört sütunla geçilmiş ön cephesi tamamen ortaya çıkartıldı. Basamakları, 'Pronaos' dediğimiz ön odası tamamen, yapının merkezinin de üçte ikilik bölümü ortaya çıkarıldı. Tek eksiğimiz doğuya doğru tapınağın arka cephesini ortaya çıkarmak. Eğer başarabilirsek bu sene bitmeden tapınağın tamamını ortaya çıkaracağız ve görselleştireceğiz. Çok büyük bir keşif. Yani bunu yaşamak gerçekten gurur verici. Zor bir çalışmayı başardık"
Havaların soğumasına karşın çalışmalara devam ettiklerini belirten Kökdemir, "Şu anda tapınağın üçte ikisini kazmış durumdayız. Üçte ikilik bölümde tapınağın yüzde 70 oranında orijinal parçası yerinde duruyor. Berlin Pergamon Müzesi'nde sergilenen bu tapınağın 15 metrelik 4 sütunlu cephesi şu anda arkamızda duran yönüdür. Almanlar bunu yüzde 5 orijinal malzeme, gerisi imitasyonla yapmışlardı. Biz ise yüzde 70 orijinal malzemeyle aynı sergilemeyi şu anda bulunduğumuz yerde yapacağız." ifadelerini kullandı.
"Hermonoges'in çıraklık yapıtı olabilir"
Tapınağın mimari açıdan son derece önemli olduğunu aktaran Kökdemir, şöyle devam etti:
"Antik dönemde Mimar Hermogenes, Mimar Sinan'la eşdeğer tutabileceğimiz antik dönemin en ünlü mimarı. Bu mimarın baş yapıtı olan Artemis Tapınağı, Magnesia'daydı. Bu ustalık yapıtıdır. Kalfalık yapıtı da Sığacık'ta bulunan Teos'taki Dionysos Tapınağı'dır. Literatürde şu soruluyordu. 'Acaba Magnesia’daki Zeus Tapınağı Hermogenes'e mi ait? Bu yapı Hermogenes'in çıraklık eseri mi?' Bu tartışma yüzyıl boyunca sürdü. Çünkü dört metre dolgu altında kalan tapınakla ilgili hiçbir bilgi yoktu ama biz şu anda yaptığımız çalışmalarla tapınağın mimari detaylarıyla ilgili çok çok önemli sonuçlar aldık. Çalışmamızı tamamladıktan ve bilim dünyasına sunduktan sonra başarabilirsek ünlü mimar Hermogenes’in belki çıraklık yapıtı olan bu Zeus tapınağı ile ilgili verilere ulaşacağız. Bu dünya arkeolojisi için dünya mimarlık tarihi için çok önemli bir sonuç olacak."
İl Kültür ve Turizm Müdürü Umut Tuncer de kazı çalışmalarının çok hızlı gittiğine işaret ederek, "tapınaklar şehri" olarak bilinen Magnesia'yı dönemindeki gibi görkemli ve cazibeli bir kent yaparak kent turizmine değer katmayı hedeflediklerini söyledi.
Aydın Arkeoloji Müzesi Müdürü Abdulbari Yıldız ise kazıların 12 aya yayılmasının etkilerini burada gördüklerini ifade etti.