Bilecik’te 1331-1332 yıllarında yapılan ve Osmanlı’nın ilk imareti olan Orhan Gazi İmareti, yaşanan son toprak kaymasından sonra yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. İmaret Osmanlı’nın şu an Anadolu’da ayakta kalmış en önemli imaret eserlerinden bir tanesi olarak gösteriliyor.
Bilecik’in güneydoğusundaki ’Eski Bilecik’ bölgesinde Orhan Gazi döneminde yapılan imaret, yaşanan son toprak kaymasından sonra yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Tarihi kaynaklarda Murad Hudâvendigâr devrine ait olduğu kaydedilse de Orhan Bey zamanında 732 (1331) yılında yapıldığı kabul edilmekte olan Orhan Gazi İmareti’ni sadece geçtiğimiz yıllarda koruma amaçlı yapılan çelik konstrüksiyonlar ayakta tutuyor. "Orhan Gazi İmareti Osmanlı dönemin ilk imareti"
Bu imaretin bir an önce kurtarılma çalışmalarının başlatılması gerektiğini belirten Bilecik Belediyesi Turizm Koordinatörü Mesut Ünver, "Bulunduğumuz alan Orhan Gazi İmareti’nin olduğu alan. Şeyh Edebali vadisinde en uç kısmında, İpek Yolu’nun üstünde dönemin en önemli Osmanlı’nın imalat eserleri var aslında ama bu işin başlangıcı imalathane. Bu imalathanelerin İpek Yolu’nun üzerinde olmasının sebebi de yoldan geçen insanların konaklayabileceği ya da yoksullara aş yemek dağıtılan yerler. Bunun temeli de Osmanlı’nın İstanbul’u fethedişindeki en önemli olaylardan birisidir. Çünkü biliyoruz ki biz Osmanlı’nın İstanbul’u fethetmesinden önce Katolik ve Protestanlık mücadelesinde halk çok fakirleşir ve artık Osmanlı’nın gelmesini ister. Çünkü biliyorlar ki Osmanlı insanı aç susuz bırakmaz. Burası 1331-1332 yılları arasına denk ve Orhan Gazi döneminde yapılmıştır. Daha sonradan da bir mescit bölümü eklenir gelen insanların ibadetlerini yapabilmesi için. Tabii bu yolun devamı İpek Yolu’nun güzergahı. Bilecik Belediyesi’nin hizmet binasının olduğu alanda en uç kısımda bu güzergahtaki insanların saatlerini de kontrol edebilmeleri için bir saat kulesi Abdülhamit döneminde yapılmış. Abdülhamit’in tahta çıkışının 27’nci sene-i devriyesi dediğimiz 1905 yılına denk gelir. O 1905 yılında burada insanların hem güzergahlarında yemeklerini yiyebildikleri hem de saati kontrol edebildikleri bir vadideyiz" dedi. "Osmanlı’nın şu an Anadolu’da ayakta kalmış en önemli imalat eserlerinden bir tanesi"
Ünver, "Osmanlı’nın şu an Anadolu’da ayakta kalmış en önemli imalat eserlerinden bir tanesi. Yaklaşık 2 sene önce projesi konuşulan, bakanlık tarafından da konuşulan bir değer. Taşınması söz konusuydu. Aslında şu an korumak amaçlı iskelet yapılmış. İnşallah korunabilir ki ecdadımızın en güzel değerlerinden birisi korunursa Türkiye’miz için hem dini hem doğal turizm için çok önemli olacağını düşünüyoruz. Şu an görüyorsunuz alan biraz bakımsız da kaldığı için bir de biliyorsunuz ki yol çalışmasından dolayı fore kazıklar çakılması ve alanda bir heyelanın oluşması hem mezarlık alanına hem de imalathaneye çok büyük zarar vermiş durumda. İnşallah kurtarılır, biz de bunu gelecek kuşaklara daha sağlıklı bir şekilde aktarırız. Şu an görüyorsunuz bir duvarının kısmı yıkılmış ve artık yan yatmış durumda, yıkılmak üzere. Acele bir durumda. İnşallah çözüme kavuşur, bu tarihi değeri koruyabiliriz" ifadelerine yer verdi.
Öte yandan 2020 yılında 720 yıllık Orhan Gazi İmareti’nin yaşanan heyelan nedeniyle başka bir alana taşınması için İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından proje hazırlandığı ancak projenin bugüne kadar hayata geçirilmediği öğrenildi.