Orman düşmanı böceklerle beşli mücadele

Mehmet ÇINAR/ ANTALYA, (DHA)- ORMAN Genel Müdürlüğü, ormanlar için önemli bir tehlike oluşturan çam kesesi böceklerine karşı terminatör böcekler, kırmızı orman karıncaları, sinekler ve kuşlarla mücadele veriyor. Ayrıca, bu böceklerin ağaçlarda oluşturduğu pamuksu keseler toplanıp özel havuzlar veya kafeslere konulup imha ediliyor. Kış döneminde tırtıl olarak topraktan çıkan ve ormanlar için önemli bir tehlike oluşturan çam kese böceklerinin popülasyonunda pik yılı dönemi yaşanıyor. Havanın ısınmasıyla 10-15 gün içinde yeniden toprağa inecek olan çam kese böcekleri, Anadolu'nun güney, batı ve kuzey kısımları, batı ve orta Karadeniz bölgesinin güney kesimlerinde yayılım gösteriyor. Çam kese böcekleri ülkede orman zararlısı böcekler arasında en tehlikeli ve yoğun görülen türlerden biri. BEŞ MÜCADELE YÖNTEMİ Çam ağaçları üzerinde beyaz pamuksu tırtıl keseleriyle aslında bir kelebek türü olan çam kesesi böcekleri, yayıldıkları ormanlarda ağaçların gelişimini durduruyor. Yoğun görüldüğü ormanları kurumuş bir görüntüye dönüştürebilen orman zararlısı çam kese böceklerine karşı Orman Genel Müdürlüğü'nce beş farklı mücadele yöntemi izleniyor. ORMANLARI KURUTUYOR Orman Genel Müdürlüğü yetkilileri, çam ağaçlarının dallarında görülen bu beyaz keselerin, çam kese böceği tırtılları tarafından örüldüğüne, tırtılların ağaçların ibreleri ile beslendiğine, ağaçlar kurumuş gibi görünse de sadece belli bir dönem gelişimlerini yavaşlattığına dikkati çekti. KESELERİ ÖZEL HAVUZLARA TOPLANIYOR Orman Genel Müdürlüğü'nün çam kese böcekleriyle mücadelesinde ilk olarak orman görevlileri tarafından bu böceklerin ağaçlarda oluşturdukları beyaz pamuksu görünümdeki keseleri toplanıyor ve 'adacık' adı verilen özel havuzlar ile tel kafeslere koyuluyor. Böylece çam kese böceklerinin besin ayağı kesilirken, keselerde bulunan yararlı yırtıcı böcekler ise doğaya geri dönebiliyor. Havuzlardaki çam kese böcekleri imha ediliyor veya ikinci yöntem olarak sinekler tarafından yenilerek yok ediliyor. TERMİNATÖR BÖCEKLER GÖREVDE Mücadelenin üçüncüncü ayağında ise terminatör böcekler kullanılıyor. Biyolojik mücadele için 2022 yılında Orman Genel Müdürlüğü laboratuvarlarında 5 milyondan fazla üretilen terminatör böcekler ormanlara bırakıldı. Yaklaşık 5 yıl yaşayan böceklerin, yıllık ortalama 1000 adet çam kese böceğini imha ettiği belirtildi. KIRMIZI ORMAN KARINCALARI Dördüncü yöntemde ise ormanlardaki 'doğal bekçiler' olarak bilinen kırmızı orman karıncaları kullanılıyor. Çam kese böceği ile biyolojik mücadeledeki en önemli silahlardan biri olarak gösterilen kırmızı onman karıncalarından bir koloninin, 4 hektar alanda yıllık ortalama 24 kilo zararlı böceği yok ettiği kaydedildi. BÖCEKÇİL KUŞLAR İÇİN YUVA Çam kese böceklerine karşı mücadelede beşinci yöntem ise kuşlar. Kuşlar, çam kese böceklerinden kabuk böceklerine kadar ormanlara zarar veren pek çok böceğin doğal düşmanı olarak gösteriliyor. Böcekçil kuşların ormanlarda daha rahat barınıp, biyolojik mücadele yapması için Orman Genel Müdürlüğü ekiplerince ağaçlara yıllık ortalama 50 bin adet kuş yuvası asılıyor. BU YIL PİK YILINI YAŞADI Çam kese böceklerinin 'çan eğrisi' dedikleri şekilde bazı yıllar pik yaptığını ve bu yılın da pik yıllardan biri olduğunu söyleyen Antalya Orman Bölge Müdürü Vedat Dikici, “Bu tür pik yıllarda zararını da en yüksek seviyede görürüz. Bazı yıllar düşer, onunla mücadele etmeye gerek yoktur, 'zaten doğanın kendisi dengesindedir' diye bırakırız. Bu yıl biraz fazlaydı, kış mevsimi eğer yumuşak geçerse çam kese böceği biraz daha fazla oluyor. Bu da o yıllardan biri" dedi. KİMYASAL YERİNE BİYOLOJİK MÜCADELE Orman zararlılarına karşı artık kimyasal mücadele yapılmadığına işaret eden Vedat Dikici, “Ormanlara kesinlikle hiçbir kimyasal madde atmıyoruz. Genelde biyolojik ve mekanik mücadele yapıyoruz. Bazı yerlerde kese olan dalları kesip havuzlar veya kafeslerde topluyor ve imha ediyoruz. Bazılarını havuzlarda sinek yiyor. Ayrıca laboratuvarda bunları yiyen terminatör böcekler üretiyoruz. Bu şekilde biyolojik yöntemler uyguluyoruz" diye konuştu. BU AY SORUN BİTİYOR Çam kese böceğinin zarar verdiği ormanlık alanların, bütün yaprakları yedikleri için neredeyse yanık alanlar gibi görünür duruma dönüştüğünü dile getiren Dikici, “15 Mayıs sonrası onlar yeniden yeşerecek, ağaçları kurutmuyor ama verim kaybına neden oluyorlar. Biz de elimizden gelen mücadeleyi yapıyoruz. Bu sene çok şikayet aldık. Çam ağacı olan her yerde görülüyor. İnsanlara da kaşıntı yapıyor, özellikle alerji yaptığından rahatsız edici. Ama artık toprağa iniyor. Bundan sonrası önümüzdeki 10-15 gün içinde bu olumsuzlukları görmeyeceğiz. Aralık sonlarına doğru tekrar popülasyona bakacağız" dedi. (DHA)