Otomobil fiyatları her geçen gün yükselmeye devam ediyor. Yıl başından bu yana fiyatlarda gerçekleşen artış yüzde 50'leri aştı.
Gelinen noktada, neredeyse piyasadaki tüm modeller yüzde 80 ÖTV dilimine girdi.
Hatırlanacak olursa, ÖTV sisteminde en son Ocak ayında yapıldı. Buna göre, motor silindir hacmi 1.6 litreyi geçmeyen araçlarda yüzde 45 ÖTV oranı için belirlenen matrah limiti 120 bin TL oldu. Yüzde 50 ÖTV için belirlenen matrah üst sınırı 150 bin TL iken, yüzde 60 ÖTV için 175 bin TL ve yüzde 70 ÖTV için 200 bin TL oldu.
Böylece, vergisiz fiyatı 200 bin TL'yi aşan tüm otomobiller yüzde 80 ÖTV dilimine girer oldu.
ÖTV dilimlerine araçların bayi fiyatları üzerinden bakılacak olursa, 353 bin TL ile 401 bin TL arasında kalan otomobiller yüzde 70'lik ÖTV dilimine girerken, 401 bin TL'den daha pahalı otomobiller yüzde 80'lik ÖTV dilimine giriyor. Yüzde 70 ÖTV diliminin altında kalan bir otomobil ise günümüzde bulunmuyor.
Peki fiyat artışları neden kaynaklanıyor? Gelin buna bakalım.
FİYATLARI DÖVİZ KURU VE ÖTV BELİRLİYOR
Türkiye'de satılan otomobillerin fiyatları döviz kuru ve ÖTV dilimlerine göre belirleniyor. Döviz kurundaki en ufak hareketlilik, otomobilin TL cinsinden vergisiz fiyatını artırıyor. Vergisiz fiyatı artan otomobil bir üst ÖTV dilimine geçiyor ve tüketicinin karşısına döviz kurundan daha çok artmış fiyatlar çıkıyor.
Bu durum zaman zaman yapılan matrah güncellemeleri ile engellenmeye çalışılıyor. Fakat, dövizdeki artış vergisiz fiyatları artırdığından, yapılan güncellemeler bir zaman sonra güncelliğini yitiriyor.
Dövizdeki artışın yanı sıra, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından başlayan gelişmeler de otomobil fiyatlarının son dönemde artan fiyatlarında etkili oluyor.
Batı ve Rusya'nın karşılıklı yaptırımları neticesinde, Rusya'nın Avrupa'ya doğalgaz akışını kesmesiyle birlikte kıtada enerji krizi baş gösterirken, otomotiv endüstrisinde de üretim maliyetleri artıyor.
Ayrıca, otomotiv firmalarına parça sağlayan tedarik sanayisi de enerji krizi ile karşı karşıya kaldığından, yedek parça fiyatlarında da hatırı sayılır artışlar yaşanıyor. Tüm bunlar, araçların ülkeye giriş fiyatının artıran etkenler olarak karşımıza çıkıyor.
S&P Global Mobility raporuna göre, otomobil üretim maliyeti araç başına 50 euro artmış durumda.
'FİYATLAR 3 HAFTADA YÜZDE 15 ARTTI'
Motor Aşin CEO'su Saim Aşçı, gelişmelerin yıl sonuna kadar sıfır kilometre araç fiyatlarında ortalama yüzde 20 artışa neden olacağını söyleyerek, "Aynı durum yedek parçalar için de geçerli. Örneğin sadece debriyaj balatalarında ve termostatlarda 3 hafta içinde yüzde 15’den fazla fiyat artışı yaşandı" dedi.
Otomerkezi.net CEO'su Muhammed Ali Karakaş da, Avrupa ülkelerinde yaşanan enerji kriziyle paralel olarak üretim maliyetlerinin artmasıyla birlikte kademeli olarak sıfır kilometre araç fiyatlarının artacağını, bunun ikinci el araç fiyatlarını da yukarı çekeceğine değindi.
Gelişmelerin, rekabette öne çıkmak için bugüne kadar dövizdeki artışı fiyatlara hemen yansıtmayan ve kendi kârlılığından yiyen markalara fazla çare bırakmadığı söylenebilir.
Yükselen fiyatlar tüketicide bir ÖTV indirimi beklentisi yaratırken, Ekim ayı birlikte markalar modellerine ortalama yüzde 3 ile 5 arasında değişen zamları yansıtmış durumda.