Malatya İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Turgut Özal Tıp Merkezi Psikiyatri Ana Bilim Dalı öğretim üyesi, Alkol ve Uyuşturucu Bağımlıları Tedavi ve Araştırma Merkezi (AMATEM) Sorumlusu Prof. Dr. Hatice Birgül Cumurcu, madde bağımlılığının insan vücuduna etkileri, zararları ve madde bağımlığıyla nasıl mücadele edilmesi konusunda açıklama yaptı.
Cumurcu, “Çocukta öfke nöbetleri varsa, çocuğun ders başarısı düşüyorsa, okuldan kaçıyor, sürekli uyarı cezası alıyorsa madde bağımlısı olabilir” dedi. Madde bağımlılığı konusunda Cumurcu, “Ciddi bir sağlık sorunu olan madde bağımlılığı, zararlı maddelerin vücuda alınmasıyla, birçok zararlarının görülmesi, giderek bu kişilerin maddeleri daha yüksek oranda madde alması ve bu zararı gördükten sonra bırakmak istemesine rağmen bırakamaması halidir” ifadelerini kullandı.
Cumurcu, “İnsanlar merak, arkadaş grubunun yönlendirmesi ve arkadaşlarına hayır diyememesi gibi sebeplerden dolayı maddeye başlamaktadır. Özellikle çocuklar ve gençler arkadaşlarının ikram ettiği bir madde onların ilgisini çekiyor ve bir kereden bir şey olmaz diyerek başlayıp, madde bağımlısı olabiliyorlar. Bunların yanında çocukların ders başarısızlığı, ailevi sıkıntılar, onların bu maddelere daha da kolay başlamasına sebep olabiliyor’’ şeklinde konuştu.
Madde bağımlılığının sağlığa etkileri konusunda da bilgi aktaran Cumurcu, “Madde bağımlığının sağlığa birçok yan etkisinin olduğunu dile getirdi. Cumurcu “ Madde bağımlılığı ilk başta psikolojik olarak sıkıntıya ve psikolojik hastalıklara neden olmaktadır. En basiti depresyonla başlayıp psikoz dediğimiz şizofren vs. hastalıklara sebep olmaktadır. Psikolojik yan etkilerinin yanında fiziksel birçok yan etkileri vardır. Aşırı kilo kayıplarına, iştahsızlığa sebep oluyor. Yaklaşıp 50 kg olan kişi 30-40 kg’a kadar düşebiliyor” dedi. Madde bağımlılığının sosyal yan etkilerine de dikkat çeken Cumurcu,“İnsanların çevresiyle, ailesiyle ve arkadaşlarıyla ilişkisi bozulabiliyor. Sınıfta dersi dinlemez hale geliyor, dikkat problemi yaşıyor, arkadaşlarıyla, ailesiyle tartışmalara sebep olabiliyor. Madde almak için birçok yerden para bulmaya çalışıyor. Hırsızlık yapmasına, evden ufak tefek eşyaların çalındığını görüyoruz. Bunun yanında arkadaşlarını, ailesine bıçaklama yaralama gibi sorunlarda ortaya çıkıyor’’ şeklinde konuştu.
Çocuklara dikkat
Bir çocuğun madde kullanıp kullanmadığını ailelerin nasıl anlayabileceği konusunda da Cumurcu, “Ailelerin çocuğun davranışlarıyla madde bağımlısı olup olmadığını anlayabileceklerini söyledi. Cumurcu, “Çocukta öfke nöbetleri varsa, çocuğun ders başarısı düşüyorsa, okuldan kaçıyor, sürekli uyarı cezası alıyorsa madde bağımlısı olabilir. Ailelerin çocuğun okuldaki ve mahalledeki takıldığı kişileri bilmesi gerekiyor. Bunların yanında çocuk eve geç geliyorsa, odada tek başına kalıyorsa, tuvalet ve banyoda uzun süre kalıyorsa problem belirtisi olabilir. Bunların yanında kullanan insanların bedenlerinde değişimler fark edilmektedir. Kilo kaybı, kollarda iğne izi, gözlerde kızarıklık, dövme, kesik, ailelerin verdiği harçlık yeterli olmuyor ve sık sık para istiyor ya da evde maddi olarak kayıp durumlar oluyorsa ve çocuğun ceplerinde bilinmeyen farklı türden maddeler bulunursa dikkat edilmelidir. Mutlaka bir psikiyatriste başvurulmalıdır’’ ifadelerine yer verdi.
“Terapiyle eğitim veriyoruz”
İnsanların Madde Bağımlılığından kurtulmak için yapılması gerekenleri de dile getiren Cumurcu, “Maddelerin sigaradan tutun da alkol, esrar ve son zamanlarda sentetik uyuşturucular gibi çeşit ortaya çıktığına dikkat çekti. Cumurcu, “Sigarayı biraz daha ayakta tedaviyle, takiple azaltma ile başlayıp bırakmak gibi yol izlenebilir. Fakat diğer bağımlılıklar için mutlaka yatırılması gerekiyor. Maddeyi bırakırken vücudun bir takım yoksunluklar belirtileri olacak bu yoksunluk belirtileri daha hafif atlatmak için bir takım ilaçlar veriyoruz, hem ilaç hem psikoterapi birlikte yürüttüğümüz yöntemlerdir. Ayrıca bu insanlara terapiyle maddeden nasıl uzak duracak, nasıl yok diyecek, özellikle nasıl davranışlarda bulunması gerektiği konusunda eğitim veriliyoruz. İnsanlar maddelere karşı hayır diyebilsin’’ şeklinde konuştu.
Madde bağımlığıyla ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında da bilgi aktaran Cumurcu, Türkiye ve Malatya’da madde bağımlılığıyla ilgili yapılan çalışmalara temas etti. Cumurcu, “Üç yıldır burada Alkol ve Uyuşturucu Bağımlıları Tedavi ve Araştırma Merkezi (AMATEM) sorumlusu olarak çalışıyorum. AMATEM’de 13 yatağımız var ve hastaları yatırarak tedavi ediyoruz. Üniversite, valilik, diğer sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte yaptığımız bir Sosyal Destek Projesi (SODES) projemiz var. Projemizin adı ‘’Güçlü Nesiller, Güçlü Şehirler’’ bu projeyle birçok kişiye ulaştık” diye konuştu.